Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thủ tướng đề cập ngay đến thực trạng ô nhiễm môi trường. Thời gian qua, các vi phạm pháp luật về môi trường bùng phát, xảy ra nhiều sự cố môi trường nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sản xuất, đời sống người dân, gây bất ổn xã hội. Nhiều điểm nóng ô nhiễm môi trường xảy ra ở nhiều vùng, nhiều lĩnh vực.
Theo Thủ tướng, ô nhiễm nguồn nước, đất, không khí ngày càng nghiêm trọng, nhất là ở các khu, cụm công nghiệp, làng nghề, lưu vực sông, khu đô thị, khu dân cư tập trung ở nông thôn… Tình trạng này diễn ra trên diện rộng chứ không phải chỉ một lĩnh vực nào. Nhiều vụ khiếu kiện đông người về môi trường đã diễn ra gay gắt ở nhiều nơi. Ô nhiễm môi trường bùng phát là do tích tụ từ lâu, trong nhiều năm, trong quá trình phát triển.
“Thực trạng trên làm chúng ta phải thay đổi tư duy phát triển, tăng trưởng kinh tế phải gắn với bảo vệ môi trường, phát triển bền vững. Kiên quyết không vì lợi ích kinh tế trước mắt mà đánh đổi môi trường, cuộc sống bình yên của người dân”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Người đứng đầu Chính phủ cho rằng, vấn đề này trong những tháng qua, nhiều năm qua, Chính phủ đã suy nghĩ, có nhiều biện pháp tập trung chỉ đạo nhưng do nhiều nguyên nhân khác nhau, thực trạng ô nhiễm môi trường, những yếu kém, thách thức vẫn hiện hữu, chưa có biện pháp giải quyết tập trung ở mọi cấp, mọi ngành, nhất là các địa phương đang là cơ quan quản lý, cấp giấy phép trực tiếp các dự án đầu tư, xây dựng và quản lý lưu vực sông. Trước tình hình trên, Chính phủ quyết định tổ chức cuộc họp quan trọng này để có nhận thức rõ hơn, đặc biệt có cách làm phù hợp hơn để xử lý một bước tình trạng ô nhiễm môi trường ở nước ta.
Tại cuộc họp, Thủ tướng yêu cầu tập trung vào một số vấn đề. Thứ nhất, đánh giá thực chất tình trạng ô nhiễm môi trường trong một số lĩnh vực để nhận diện rõ hơn. Thứ hai, nhìn nhận hạn chế, yếu kém về công tác quản lý Nhà nước dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường. Thủ tướng đề nghị các đại biểu thảo luận các khó khăn, thách thức đối với nước ta trong bảo vệ môi trường như về kinh phí, trình độ khoa học công nghệ… Từ những nguyên nhân, cần tập trung thảo luận những giải pháp, cả trước mắt và lâu dài, cũng như quan điểm, định hướng xử lý vấn đề đó.
