Năm thứ 6 liên tiếp, phong cách ăn uống Địa Trung Hải giành được danh hiệu chế độ ăn uống tổng thể tốt nhất, theo xếp hạng năm 2023 được hãng thông tấn US News & World Report công bố.
Các bữa ăn từ vùng Địa Trung Hải đầy nắng cũng được xếp hạng đầu tiên trong các hạng mục chế độ ăn tốt nhất về sự lành mạnh và cũng là chế độ ăn uống dựa trên thực vật tốt nhất.
Phổ biến, hữu ích
Chế độ ăn Địa Trung Hải gắn liền với TLC (Therapeutic Lifestyle Changes - Thay đổi lối sống trị liệu) giảm cholesterol và chế độ ăn kiêng linh hoạt vốn được coi là thân thiện với gia đình nhất. Cùng với chế độ ăn để ngăn chặn tăng huyết áp (DASH), nó cũng là chế độ ăn uống tốt nhất cho xương và khớp.
Biên tập viên quản lý sức khỏe Gretel Schueller của U.S. News & World Report là người giám sát xếp hạng chế độ ăn hằng năm cho biết, dân số đang già đi nên việc tập trung vào chế độ ăn uống có thể nâng cao chất lượng cuộc sống của những người lớn tuổi là một yếu tố quan trọng.
Một yếu tố mới trong năm nay là những người đánh giá chỉ xếp hạng 24 thay vì 40 chế độ ăn được phân tích trong những năm trước. 5 chế độ ăn từ danh sách ban đầu là ăn chay, thuần chay, Bắc Âu, châu Á truyền thống và chỉ số đường huyết, đã được các giám khảo tích hợp vào chế độ ăn Địa Trung Hải và các chế độ ăn khác do các nguyên tắc cơ bản dựa trên thực vật của chúng.
Theo bà Schueller, thông điệp đưa ra ở đây là việc thừa nhận chế độ ăn Địa Trung Hải thực sự không chỉ liên quan đến các loại thực phẩm xung quanh Địa Trung Hải. Nó còn là các bài học và cách tiếp cận của mô hình ăn uống Địa Trung Hải và việc áp dụng nó vào bất kỳ nền ẩm thực ở bất kỳ quốc gia nào.
Nhiều nghiên cứu đã phát hiện ra chế độ ăn Địa Trung Hải có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, cholesterol cao, sa sút trí tuệ, suy giảm trí nhớ, trầm cảm và ung thư vú.
Chế độ ăn kiêng này thiên về phong cách ăn uống hơn là chế độ ăn kiêng hạn chế. Nó cũng có liên quan đến xương chắc khỏe hơn, trái tim khỏe mạnh hơn và tuổi thọ cao hơn.
Chế độ ăn kiêng Địa Trung Hải có cách nấu đơn giản, dựa trên thực vật. Phần lớn mỗi bữa ăn tập trung vào trái cây và rau quả, ngũ cốc nguyên hạt, đậu và hạt, đặc biệt chú trọng đến dầu ô liu nguyên chất.
Các chất béo khác ngoài dầu ô liu, chẳng hạn như bơ, hiếm khi được tiêu thụ nếu có. Trong khi đó, đường và thực phẩm tinh chế chỉ sử dụng vào những dịp đặc biệt.
Ở chế độ ăn Địa Trung Hải, thịt đỏ được sử dụng ít, thường chỉ để tạo hương vị cho món ăn. Nó khuyến khích ăn các loại cá có dầu, tốt cho sức khỏe, chứa nhiều axit béo omega-3. Trong khi trứng, sữa và thịt gia cầm được ăn với khẩu phần nhỏ hơn nhiều so với chế độ ăn truyền thống của phương Tây.
Tương tác xã hội trong bữa ăn và tập thể dục là nền tảng cơ bản của phong cách ăn uống Địa Trung Hải. Thay đổi lối sống là một phần của chế độ ăn kiêng bao gồm ăn uống với bạn bè và gia đình, giao tiếp xã hội trong bữa ăn, ăn những món ăn yêu thích một cách có ý thức, cũng như vận động và tập thể dục có ý thức.
Chất lượng hơn số lượng
 |
| Tháp thực phẩm theo chế độ ăn Địa Trung Hải. Ảnh: Clean Eating |
Giống như năm 2022, DASH và chế độ ăn kiêng linh hoạt đứng ở vị trí thứ hai trong chế độ ăn kiêng tổng thể tốt nhất. Tương tự như phong cách ăn uống Địa Trung Hải, những chế độ ăn kiêng này giảm hoặc loại bỏ thực phẩm chế biến sẵn và nhấn mạnh việc sử dụng trái cây, rau, đậu, đậu lăng, ngũ cốc nguyên hạt, quả hạch và các loại hạt.
Chế độ ăn kiêng DASH nhấn mạnh việc hạn chế lượng muối ăn vào để giảm huyết áp, trong khi chế độ ăn kiêng linh hoạt, đúng với tên gọi của nó, cho phép thỉnh thoảng ăn thịt hoặc gia cầm.
Một nhóm gồm 33 chuyên gia đã kiểm tra các chế độ ăn kiêng hàng đầu và xếp hạng chúng theo một số hạng mục như: Chế độ ăn đó có bao gồm tất cả các nhóm thực phẩm không? Nó có dựa trên bằng chứng không? Những thực phẩm cần thiết có dễ mua tại siêu thị không? Chế độ ăn dễ chuẩn bị như thế nào và có cần dùng thêm vitamin hoặc chất bổ sung không?
“Chúng tôi tập trung vào chất lượng hơn số lượng. Những người đánh giá của chúng tôi chia sẻ rằng, có một số chế độ ăn kiêng kỳ quặc đến mức không đáng để dành thời gian thực hiện, chẳng hạn như chế độ ăn kiêng Dukan, chế độ ăn kiêng mà chúng tôi không còn xếp hạng nữa”, bà Schueller nói.
Năm nay, giải thưởng về chế độ ăn kiêng tồi tệ nhất thuộc về chế độ ăn kiêng thực phẩm thô, một phần là do thiếu dinh dưỡng đầy đủ, gây nên mối lo ngại về an toàn.
Trong khi đó, chế độ ăn keto nổi tiếng, cùng với chế độ ăn keto sửa đổi, được xếp hạng 20 trong số 24 chế độ ăn, tiếp theo là các chế độ ăn Atkins, SlimFast và Optavia.
Những chế độ ăn này nhấn mạnh việc ăn thực phẩm giàu chất đạm hoặc chất béo với lượng carbohydrate tối thiểu. Do cực kỳ khắt khe, khó theo dõi và loại bỏ toàn bộ các nhóm thực phẩm nên các chế độ ăn này được xếp thứ hạng thấp.
Theo bà Schueller, mặc dù chế độ ăn keto được xếp hạng tổng thể thấp, nhưng những người đánh giá đã xếp chế độ ăn keto ở vị trí đầu tiên cho chế độ ăn giảm cân ngắn hạn tốt nhất. Bà Schueller nói thêm rằng, những chế độ ăn như vậy không được coi là một lối sống lành mạnh.
“Đây là những chế độ ăn kiêng dành cho những người sắp tổ chức đám cưới hoặc một sự kiện mà họ muốn tham dự trong vài tháng tới. Bạn sẽ giảm cân trong thời gian ngắn chứ? Chắc chắn rồi. Bạn sẽ duy trì nó trong 2 năm tới chứ? Chắc là không”, bà Schueller nói.
