Lực lượng Hoa Kỳ tại Hàn Quốc (USFK) đã chính thức gửi công hàm phản đối tới chính phủ nước này về hoạt động khám xét và thu giữ được thực hiện tại Căn cứ Không quân Osan vào tháng 7 bởi một nhóm cố vấn đặc biệt.
Văn bản được Trung tướng Không lực Hoa Kỳ David Iverson, Phó tư lệnh USFK và trưởng phái đoàn Mỹ tại Ủy ban Liên hợp về Thỏa thuận Quy chế Lực lượng (SOFA) đệ trình.
Trong thư, ông Iverson bày tỏ lo ngại rằng hoạt động ngày 21 tháng 7, một phần của cuộc điều tra rộng hơn về lệnh thiết quân luật do chính quyền tiền nhiệm của Hàn Quốc ban bố, đã không tuân thủ các quy trình của SOFA.
Theo USFK, các điều tra viên đã tiếp cận Trung tâm Kiểm soát và Báo cáo (MCRC) số 1 của Không quân Hàn Quốc, nằm bên trong cơ sở Osan sử dụng chung, mà không có sự phối hợp trước hoặc sự chấp thuận của Hoa Kỳ - các bước bắt buộc theo thỏa thuận quốc phòng song phương.
USFK nói rõ: "Nhóm cố vấn đặc biệt đã vào các khu vực chung của căn cứ mà không có sự cho phép hoặc tham vấn trước từ phía Hoa Kỳ", ám chỉ các điều khoản của SOFA quy định việc tiếp cận từ bên ngoài vào các cơ sở quân sự của Mỹ.
Tuy nhiên văn phòng công tố viên đặc biệt đã bác bỏ cáo buộc này. Trợ lý công tố viên đặc biệt Park Ji-young cho biết hoạt động trên nhắm vào các khu vực thuộc thẩm quyền của Hàn Quốc và được thực hiện với sự chấp thuận trước của Tư lệnh Kiểm soát và Phòng không Hàn Quốc.
"Việc công tố viên đặc biệt khám xét và thu giữ đã vi phạm thỏa thuận là không đúng sự thật", bà Park phát biểu tại một cuộc họp báo và nhấn mạnh rằng nhóm công tố viên đã xuất trình lệnh khám xét hợp lệ do tòa án cấp và được quân nhân Hàn Quốc hộ tống.
MCRC - nơi diễn ra cuộc tìm kiếm, nằm trong Trung tâm Điều hành Không gian và Vũ trụ Hàn Quốc - một cơ sở do nhân viên Hoa Kỳ và Hàn Quốc cùng quản lý nhưng được chia thành các khu vực quốc gia. USFK lập luận rằng vì một số điểm được chia sẻ, nên việc thông báo trước là bắt buộc.
Sự việc hồi tháng 7 có liên quan đến một cuộc điều tra đang diễn ra về các hoạt động của máy bay không người lái trên bầu trời Bình Nhưỡng vào cuối năm 2024.
Các công tố viên đang xem xét liệu Bộ Tư lệnh Tác chiến Máy bay Không người lái của Hàn Quốc có phối hợp với các đơn vị phòng không trong thời gian đó hay không.
Cuộc điều tra rộng hơn tập trung vào việc liệu các thủ tục hiến pháp có bị vi phạm liên quan đến việc lên kế hoạch thiết quân luật dưới thời cựu tổng thống Yoon Suk Yeol hay không.
Vấn đề này cũng đã được nêu ra trong hội nghị thượng đỉnh Hàn - Mỹ tại Washington hồi tháng 8, nơi Tổng thống Donald Trump được cho là đã nêu vấn đề này trong cuộc gặp với người đồng cấp Lee Jae Myung.
Theo các nguồn tin Hàn Quốc, ông Lee đã nói với ông Trump rằng cuộc điều tra chỉ nhắm vào các đơn vị Quân đội Hàn Quốc và không liên quan đến lực lượng Hoa Kỳ.
USFK từ chối giải thích thêm, chỉ nêu trong một bình luận ngắn gọn: “USFK không bình luận về các cuộc điều tra đang diễn ra của những thực thể bên ngoài và chúng tôi hoàn toàn hợp tác với các cơ quan điều tra của ROK”.
Park Ji-young cho biết hôm thứ 16 tháng 10 rằng nhóm của bà không có kế hoạch triệu tập cựu Tổng thống Yoon một lần nữa sau khi ông xuất hiện để thẩm vấn vào đầu tuần này.
