(GD&TĐ) - Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới (NTM) đã và đang mang lại những chuyển biến mạnh mẽ cho bộ mặt nông thôn khắp các vùng miền trên cả nước. Tuy nhiên, việc triển khai và xây dựng NTM theo mục tiêu Nghị quyết Trung ương 7 về “tam nông” đâu đó vẫn gặp không ít khó khăn, vướng mắc cần tháo gỡ. Chuyến kiểm tra của đoàn công tác Bộ GD&ĐT về NTM tại 3 tỉnh miền Đông Nam Bộ đã cho thấy thực tế đó.
 |
| Đoàn công tác Bộ GD&ĐT kiểm tra tình hình xây dựng nông thôn mới |
Diện mạo nông thôn đổi thay
Dù chưa có xã nào đạt 19/19 tiêu chí (mới chỉ có 5 xã đạt từ 14-18 tiêu chí), nhưng có thể nói, sau 2 năm tập trung xây dựng NTM tại 30 xã (giai đoạn 2011-2015) việc xây dựng nền nông nghiệp toàn diện, theo hướng hiện đại, phát triển mạnh công nghiệp và dịch vụ ở nông thôn tại tỉnh Bình Dương đã có những chuyển biến tích cực. Sự chuyển dịch trong cơ cấu sản xuất, đầu tư cơ sở hạ tầng, đường giao thông... (trên 2.128 tỉ đồng trong 2 năm) đã thật sự mang lại bộ mặt tươi mới cho các vùng nông thôn của tỉnh.
Được xem là một địa phương có nguồn lực kinh tế tương đối mạnh. Các chính sách thực hiện và xây dựng NTM rất quyết liệt và có tính bền vững, tỉnh Đồng Nai không chỉ cho thấy những chuyển biến vượt bậc về diện mạo nông thôn của tỉnh tại 136 xã ( 34 xã thực hiện giai đoạn 2011-2015) thực hiện xây dựng NTM, mà còn cho thấy sự chuyển dịch trong cơ cấu ngành nghề, giảm nghèo, tăng thu nhập và đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho lao động nông thôn của tỉnh bền vững...
Cần thay đổi một số tiêu chí
Những hiệu ứng mà phong trào xây dựng NTM mang lại cho các vùng nông thôn là rất rõ ràng. Tuy nhiên, nhìn thẳng vào thực tế triển khai tại các địa phương hiện nay, một số tiêu chí xét và đánh giá thật sự chưa phù hợp, chưa mang tính thực tế và còn thể hiện rất rõ tính bất cập theo vùng miền: Từ tiêu chí về kiện toàn hóa hệ thống kênh mương nội đồng, tiêu chí xây dựng trung tâm văn hóa đến tận thôn ấp, khu vui chơi thể thao, tỉ lệ lao động nông thôn qua đào tạo - 40% (phải có chứng chỉ) đến quy định việc xây chợ tại xã (3.000m2) hay quy định tỉ lệ người dân sử dụng hệ thống viễn thông đều ít nhiều nhận được sự đề nghị tháo gỡ khó khăn từ phía địa phương gửi đến đoàn công tác.
Với các bất cập về tiêu chí đánh giá, thay mặt Ban chỉ đạo xây dựng NTM của tỉnh, ông Phạm Minh Đạo cho rằng, những tiêu chí để xét (19 tiêu chí lớn, 39 tiểu tiêu chí) không nên cứng nhắc. Các Bộ ngành liên quan nên cho khung điểm và đặt thời gian bình xét theo thời điểm. Trong đó, việc bình xét như hiện nay theo ông rất dễ dẫn đến bệnh thành tích vì cách làm và đánh giá còn quá giản đơn, để tránh điều này, ông đề nghị khi một xã nào đó công nhận tiêu chí gì cần phải có tài liệu chứng minh cụ thể, chứ cứ nói kiểu chung chung như hiện nay thì không thực tế.
Mặt khác, khái niệm kiên cố hóa kênh mương cần được “mềm” hóa hơn, không nên quá cứng nhắc vì trong thực tế nhiều xã, phường tại khu vực Đông Nam Bộ không có hệ thống kênh mương nội đồng như khu vực nông thôn Bắc Bộ. Vì thế, chỉ cần việc sử dụng tưới tiêu sao cho hiệu quả, đạt năng suất là được xét. Tiêu chí xây dựng nhà văn hóa ấp, trung tâm văn hóa xã (2000m2 đạt từ 100 - 250 chỗ ngồi, hội trường phải đạt diện tích 500m2) là thiếu thực tế vì qua thực tế cho thấy, sẽ khó hiệu quả và không tránh khỏi lãng phí. Việc này nên để cho các xã quy hoạch và xây dựng theo nhu cầu thực tế của địaphương thì tốt hơn.
Anh Tú
