Nhiều điểm mới tiến bộ
Theo bà Nguyễn Thị Mai Hoa, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội, công tác chuẩn bị hồ sơ dự thảo Luật Nhà giáo của Cơ quan soạn thảo đã dần đi đến hoàn tất.
Tại Chương trình Tọa đàm tham vấn chuyên gia về quản lý, tuyển dụng, sử dụng, đánh giá nhà giáo; tính thống nhất trong hệ thống pháp luật của dự thảo Luật Nhà giáo do Ủy ban Văn hóa, Giáo dục tổ chức; bà Nguyễn Thị Mai Hoa ghi nhận, thời gian qua, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục và Bộ GD&ĐT có sự đồng hành, phối hợp chặt chẽ với nhau trong quá trình xây dựng, hoàn thiện các nội dung dự thảo Luật.
Dự thảo Luật Nhà giáo có nhiều điểm mới tiến bộ, cơ bản xác định được vai trò, hoạt động của nhà giáo, nêu bật được tính tự chủ của nhà giáo. Qua đó, nhằm chuẩn hóa và tôn vinh nhà giáo, kiến tạo môi trường pháp lý thuận lợi để phát triển, phát huy tính sáng tạo của đội ngũ nhà giáo, phù hợp với xu thế phát triển kinh tế, xã hội hiện nay của đất nước.
Nhìn chung, các quy định có sự đầu tư công phu, thể hiện là đạo luật chuyên ngành mang tính pháp lý, nền tảng cho việc xây dựng và ban hành các chính sách, pháp luật, điều chỉnh các mối liên quan như: quyền, nghĩa vụ, chức danh, tiêu chuẩn, giấy phép hành nghề, tuyển dụng, sử dụng, tiền lương, đãi ngộ… đối với nhà giáo.
Để hoàn thiện dự thảo Luật Nhà giáo, các chuyên gia cho rằng, vị trí của cán bộ quản lý giáo dục cần được xác định rõ ràng hơn, ngay từ định nghĩa khái niệm được quy định trong dự thảo Luật. Đồng thời, làm rõ nội dung về phân cấp trong quản lý nhà giáo; nghiên cứu quy định tư cách pháp lý cho cả giáo viên online…
Ngoài ra, dự thảo Luật này cần đảm bảo giải quyết hài hòa giữa quản lý nhà nước và quản trị trường học; giải quyết được những vướng mắc, đảm bảo tính chủ động trong công tác tuyển dụng, sử dụng, điều động, thuyên chuyển nhà giáo.
Bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với luật khác
Từ thực tế, các chuyên gia, nhà khoa học cho rằng, cần thiết quy định các chính sách cụ thể thu hút người tài vào ngành giáo dục, đảm bảo tính hấp dẫn, công bằng. Hiện, cơ hội nghề nghiệp của giảng viên hấp dẫn hơn nhiều so với giáo viên dạy nghề.
Thu nhập của giảng viên cũng cao hơn so với những vị trí kém hấp dẫn. Bởi vậy, các cơ sở tuyển dụng vị trí giảng viên sẽ thu hút được nhiều ứng viên hơn. Do đó, vấn đề đặt ra là, làm sao đưa ra được những quy định đảm bảo được sự công bằng trong thu hút, tuyển dụng nhà giáo thông qua những chính sách cụ thể ngay trong dự thảo Luật Nhà giáo lần này.
Bên cạnh đó, đối với nguồn nhân lực có trình độ, tài năng, dự thảo Luật Nhà giáo cũng cần có chính sách về đặc cách, ưu tiên tuyển dụng vào các cơ sở giáo dục.
Cho rằng, đánh giá nhà giáo là nội dung quan trọng của dự thảo Luật Nhà giáo, thầy Nguyễn Xuân Khang - Hiệu trưởng Trường Marie Curie (Hà Nội) nhấn mạnh, đây là quá trình toàn diện, đa dạng và liên tục, nhằm đảm bảo chất lượng giáo dục và hỗ trợ sự phát triển chuyên môn của giáo viên.
Do vậy, quá trình đánh giá nhà giáo cần đảm bảo tính công minh, minh bạch, nhằm mục đích xác định các nội dung cần cải tiến cũng như hỗ trợ giáo viên phát triển năng lực giảng dạy.
Hiện tại, về nội dung này, dự thảo Luật quy định giao Chính phủ quy định chi tiết các nội dung liên quan đến đánh giá, phân loại nhà giáo. Tuy nhiên, dự thảo Luật cũng cần có những quy định khung rõ ràng cho việc đánh giá, phân loại nhà giáo như: Khung đánh giá (cụ thể các yêu cầu), quy trình đánh giá (các đối tượng tham khảo…) và phương thức triển khai (tiêu chí tổ công tác, nhân sự tham gia đánh giá)…
Hiện, có nhiều văn bản pháp luật điều tiết đến đối tượng nhà giáo; do vậy, TS Nguyễn Thị Kim Phụng - nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học (Bộ GD&ĐT) cho rằng, cần thiết rà soát để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ giữa Luật Nhà giáo và luật khác.
Cơ quan soạn thảo cần bao quát và cân nhắc việc quy định cho phù hợp, khả thi, tránh chồng chéo đối với những quy định liên quan đến nhà giáo đã được quy định trong Luật Viên chức, Luật Giáo dục và các luật khác có liên quan.
Các quy định của dự thảo Luật Nhà giáo cũng cần đảm bảo hạn chế việc viện dẫn trong quá trình áp dụng để tránh rối rắm, khó áp dụng trong thực tiễn. Ngoài ra, trong quá trình hoàn thiện dự thảo Luật, cần đảm bảo được tính nguyên tắc và tính kế thừa.
