Cách nào kiểm soát "làn sóng" siêu âm giới tính

Quá dễ để xác định giới tính thai nhi

Trong vai người chở chị gái đến khám thai, tôi đến phòng khám tư nhân trên đường Trần Bình (Cầu Giấy, Hà Nội). Đang chờ khám, một chị nặng nề bước ra từ phòng siêu âm: “bác sĩ bảo nó giống mẹ rồi”. Anh chồng thở dài, lạnh lùng: “bỏ thôi”. Những người ngồi chờ nói họ lặn lội từ Nam Định lên đây thực hiện thủ thuật gì đó để kiếm con trai. Giờ không được nên họ mới thế.

“May mắn” hơn đôi vợ chồng Nam Định, Anh Đinh Văn Cứ (Đống Đa, Hà Nội) hớn hở, nói như reo: “bác sĩ vừa thông báo vợ mình có con trai”. Anh Cứ cho biết: “Bác sĩ không nói thẳng, chỉ khẽ bảo, giống bố nhé, mình tự hiểu chứ…”.

Chênh lệch giới tính ngày càng cao

Các phòng khám tư nhân khác ở đường Giải Phóng, Lạc Long Quân, Lý Quốc Sư, Hai Bà Trưng….là những địa chỉ tin cậy được các bà bầu rỉ tai nhau đến siêu âm và nạo, hút thai. Thậm chí, ai muốn đẻ con trai, con gái chỉ cần đến đây, bác sĩ sẽ siêu âm ngày rụng trứng để đẻ con theo ý muốn.

Ghé vào một phòng khám tư nhân trên đường Giải Phóng, nhiều sản phụ cho biết, họ đến đây để bác sĩ “canh trứng” (theo dõi ngày rụng trứng - PV) với mong muốn sinh được cậu con trai.

Theo lời kể của chị Nguyễn Thu Hường (Hà Đông, Hà Nội), “hành trình” sinh con trai của chị đầy nhọc nhằn. Lần sinh đứa con gái thứ ba, mình cũng mua sách hướng dẫn “sinh con theo ý muốn” về. Cũng thực hiện ăn kiêng rất nghiêm ngặt, nhưng đến khi thai được gần ba tháng tuổi, đi xét nghiệm biết là con gái.  Rồi chồng tôi nghe bạn bè giới thiệu đến phòng khám này, nghe đâu ở đây đến 90% các ca tư vấn đều thành công”.

Làm một cuộc khảo sát nhỏ tại 10 phòng khám tư nhân, với hơn 20 người mang thai. Hầu hết, những người phụ nữ này đều cho biết, sau khi siêu âm, họ được biết ngay là con trai hay con gái. Chỉ có điều bác sĩ nói thẳng hoặc chỉ nói ám chỉ cho các bà bầu biết về giới tính của con mình với những cụm từ như “giống bố”, “giống mẹ”, “mặc váy”, “mặc quần đùi”….

Những câu chuyện diễn ra hàng ngày tại các phòng khám tư nhân trên địa bàn thành phố Hà Nội cho thấy, lệnh cấm siêu âm xác định giới tính thai nhi đã bị xem nhẹ vì đây là cách kéo sản phụ đến phòng mạch, trong khi ở bệnh viện công, việc thông báo giới tính thai nhi sẽ bị cấm.

Bác sĩ Nguyễn Thị Hồng Minh (bệnh viện Phụ sản Trung ương) cho biết: “hàng ngày, những sản phụ đến khám thai đều có hỏi chúng tôi về việc họ mang bầu con trai hay con gái. Theo đúng nguyên tắc, chúng tôi không cung cấp thông tin này. Nên hầu hết, họ đều đổ xô ra phòng khám tư”.

Trên thực tế, trong phiếu ghi kết quả siêu âm cũng không có mục giới tính, nên các bác sĩ thường thông báo qua lời nói. Thậm chí, nhiều cơ sở còn phóng to cho các bà mẹ được thấy. Việc quản lí, xử lí vi phạm những trường hợp như thế này là không thể. Nên mới xảy ra tình trạng có biết cũng đành bất lực, vì không có chứng cớ cụ thể.

Cách nào kiểm soát?

Chị Trần Thị Hồng (Từ Liêm, Hà Nội ) đến phòng bệnh viện Phụ sản Trung ương để bỏ thai khi đã quá to. Đã ngoài 30, khuôn mặt khắc khổ và mệt mỏ, chị rầu rĩ: “Tôi muốn sinh một cậu con trai cho có nếp có tẻ nên định phá. Nhưng cứ chần chừ nên giờ cái thai hơn bốn tháng tuổi rồi. Sợ vào cơ sở tư nhân không đảm bảo, tôi vào đây. Bác sĩ có hỏi lí do, nhưng tôi nói là không có điều kiện kinh tế nên muốn kế hoạch. Nói thật, họ không làm cho”

Khác với chị Hồng, nhiều sản phụ lựa chọn việc phá, hút thai tại các cơ sở tư nhân ngay khi siêu âm được biết thai nhi là con gái. Đường Giải Phóng có nhiều dịch vụ phá thai “chui”, nhưng các cơ sở này vẫn công khai treo những biển hiệu lớn như: “hút thai”, “phá thai bằng thuốc”…

Tiến sĩ Nguyễn Quốc Tuấn, Phó trưởng bộ môn phụ sản, Đại học Y Hà Nội cho biết: “Theo quy định, các phòng khám sản, phụ khoa tư nhân chỉ được phép hút thai dưới 6 tuần tuổi. Phá thai bằng thuốc cũng chỉ được thực hiện từ bệnh viện tuyến huyện trở lên. Ở các bệnh viện Trung ương cũng giới hạn đến 22 tuần tuổi. Nhưng các cơ sở tư nhân thường bất chấp quy định bằng nhiều cách lách luật. Tuy vậy, sản phụ cũng thường lựa chọn đến những phòng khám này, vì có thể lấy tên, tuổi địa chỉ bất kì. Vào bệnh viện thường phải kê khai tên thật”.

Có thể nói việc kiểm soát các hành vi vi phạm luật không hề đơn giản, nếu không muốn nói là rất kém khả thi. Không thể cấm các bà mẹ đi siêu âm thai nhi. Chuyện phá thai vì lựa chọn giới tính cũng rất khó kiểm soát. Sản phụ có thể viện ra nhiều lí do, hoặc đơn giản, khám một nơi, phá thai một nơi thì các cơ quan chức năng cũng không thể biết được.

Hoàng Anh