Toán học phổ thông trong bối cảnh mới đặt ra yêu cầu cho các chuyên gia của Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam về giải pháp nhằm nâng cao, phát triển lĩnh vực giáo dục toán học ở Việt Nam.

Dạy học sao cho hiệu quả

Theo PGS.TS Nguyễn Tiến Trung – Tổng Biên tập Tạp chí Giáo dục, hoạt động dạy toán trong các nhà trường đang hình thành 4 xu hướng chính. Đó là phát triển khả năng sáng tạo toán học của người học, mô hình hóa toán học, giáo dục STEM và sử dụng công nghệ trong dạy học toán.

Bên cạnh còn có yếu tố như niềm tin, cảm xúc, động lực học tập của người học ngày càng được chú trọng. Bối cảnh trên đặt ra yêu cầu dạy học thế nào, phát triển ra sao và gắn kết các hoạt động dạy – học làm sao cho hiệu quả. Điều này đòi hỏi sự sáng tạo của giáo viên. Bởi, toán học đã có sức hấp dẫn rất lớn, điều quan trọng là giáo viên phát huy được sự hấp dẫn này.

Từ thực tế dạy học môn Toán tại Trường THPT C Hải Hậu, tỉnh Nam Định, thầy Lại Văn Trưởng chia sẻ: “Tạo sức hấp dẫn môn học, chúng tôi kết hợp hình thức dạy học trực tuyến với các phần mềm và ứng dụng miễn phí trên nền tảng ứng dụng 4.0, tạo lớp học trên OLM. Trong giờ học, học sinh được xem clip và trả lời câu hỏi theo từng nội dung. Học sinh được tham gia quá trình học tập bằng nhiều giác quan khác nhau, từ đó làm tăng hiệu quả của quá trình học tập và giảm sự “trừu tượng” của toán học”.

Đặc biệt nhấn mạnh “Hoạt động tư duy phát hiện vấn đề qua khai thác tình huống dạy học toán theo định hướng giáo dục STEM”, ThS Ngô Hồng Huấn, Trường Đại học Đồng Nai cho rằng, đây là cách làm rất hay và hiệu quả. Tuy nhiên, để làm tốt việc này, giáo viên cần làm rõ nhiều nội dung dạy – học liên quan đến hoạt động giáo dục STEM.

STEM với những trải nghiệm không chỉ là giờ dạy gắn với ngoại khóa, mà là phát huy, khuyến khích sự sáng tạo nhóm để tăng tính hiệu quả dạy môn học này. Thực tế đã chứng minh STEM gắn với các hoạt động giáo dục rất hiệu quả, và STEM gắn với dạy học toán cũng sẽ như vậy.

Nhấn mạnh sự cần thiết phải đổi mới dạy – học môn Toán trong Chương trình GDPT 2018, trong đó có biện pháp dạy “văn hóa toán học”, ThS Lê Ngọc Sơn, Trường Đại học Hùng Vương (Phú Thọ) phân tích, có nhiều cách để thực hiện dạy học toán. Toán học là chìa khóa của mọi lĩnh vực khoa học trong cuộc sống, toán học và văn hóa luôn đồng hành và tôn vinh giá trị của môn học. Khi giáo viên biết cách khai thác, phát huy những giá trị môn học bằng cách lồng ghép hài hòa sẽ tạo ra sức hấp dẫn lớn với học sinh và chắc chắn chất lượng dạy học được nâng cao.

Ảnh minh họa/ INT

Trường sư phạm vào cuộc

Nhấn mạnh sự cần thiết phát triển năng lực mô hình hóa cho sinh viên sư phạm ngành Toán, TS Nguyễn Thị Tâm An, Trường Đại học Sư phạm Huế, Đại học Huế đã đưa ra những nội dung cần thiết trong việc đào tạo giáo viên dạy toán tại các trường sư phạm, gắn với đổi mới nội dung Chương trình GDPT 2018.

Đó là bối cảnh thực tế đặt ra trong hoạt động dạy học với những tình huống mà giáo viên phải chủ động và linh hoạt, sáng tạo khi dạy học. Muốn vậy, các trường sư phạm cần phải đổi mới đào tạo, theo hướng phát triển năng lực của sinh viên đáp ứng yêu cầu đổi mới.

Cho rằng sẽ có nhiều khó khăn và thách thức đối với giáo viên trong việc thực hiện chương trình giáo dục môn Toán 2018, TS Bùi Thị Hạnh Lâm, Trường Đại học Sư phạm, Đại học Thái Nguyên, chỉ ra những khó khăn và thách thức mà giáo viên buộc phải vượt qua. Theo đó, Chương trình GDPT 2018 nói chung và môn Toán học nói riêng có những đổi mới, sinh động và hấp dẫn. Thế nên, giáo viên muốn truyền tải được hết kiến thức môn học cho học sinh phải thay đổi, làm sao giờ học hấp dẫn hơn.

Thực tế, toán học rất sinh động, vậy giáo viên cần phải làm cho môn học này càng sinh động và hấp dẫn hơn bằng sự sáng tạo của mình. Từng là giáo viên dạy toán của Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong, NGƯT Cao Xuân Hùng, Giám đốc Sở GD&ĐT Nam Định, cho rằng: Cần phải thay đổi nhiều thứ, từ thói quen đến năng lực đáp ứng yêu cầu mới.

“Tôi cho rằng, các trường sư phạm phải chủ động hơn trong việc này, thay vì đào tạo giáo viên theo chuẩn cũ nên bổ sung những yêu cầu mà Chương trình GDPT mới đưa ra. Như việc học trực tuyến thời gian qua là giải pháp tình thế, tuy nhiên cũng thể hiện sự cần thiết và việc triển khai dạy – học trực tuyến đã đem lại những giá trị nhất định. Do đó cần xây dựng chương trình dạy học trực tuyến và cách đánh giá học tập sao cho chính xác nhất”, NGƯT Cao Xuân Hùng nêu quan điểm.