Bảo đảm nguồn dinh dưỡng thiết yếu
Nguyên tắc chung cho vấn đề ăn uống vào ngày nắng nóng là phải đảm bảo nguồn dinh dưỡng thiết yếu cho cơ thể, vì thế, không nên bỏ bữa. Đồng thời các bà nội trợ nên cân đối các nhóm thực phẩm cung cấp những dưỡng chất thiết yếu cho cả nhà.
Cụ thể, nhóm cung cấp gluxit và vitamin B (chất đường bột) bao gồm gạo, ngô...; nhóm cung cấp chất đạm là thịt, cá, tôm, trứng, sữa...; nhóm cung cấp vitamin, muối khoáng và chất xơ là các loại rau quả xanh.
Không nên ăn nhiều thực phẩm giàu chất béo nhưng cũng không hạn chế quá mức bởi chất béo giúp vitamin A hoà tan, phòng tránh cơ thể thiếu vitamin A, dẫn đến khô mắt và khô da.
Với người cao tuổi, đậu phụ là món ăn khá lý tưởng bởi thức ăn này giàu dưỡng chất, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc và nhuận tràng. Có thể sử dụng đậu phụ dưới nhiều dạng như uống sữa đậu nành, tào phớ hay sữa chua...
Với nhóm thực phẩm cung cấp nguồn đạm, nên chọn các thức ăn như cua, trai, hến, tôm... Thức ăn này vừa cung cấp protein, vừa bổ sung chất khoáng đã bị mất do cơ thể bài tiết qua đường mồ hôi.
Với các loại rau, nên chọn mồng tơi, rau ngót, rau sam, mướp, mướp đắng, bí đao... là những loại rau mát bổ. Nên ăn nhiều các loại quả, tuy nhiên, tùy vào cơ địa từng người mà chọn các loại quả cho phù hợp.
Người có cơ địa nhiệt tránh ăn các loại quả chứa nhiều đường như vải, xoài, dứa... mà nên sử dụng cam, chanh, lê, nho, táo... Một ly trà xanh là sự lựa chọn tốt nhất cho thức uống giải nhiệt mùa hè.
Cần chú ý, khi cơ thể bài tiết nhiều mồ hôi bạn không nên uống những loại nước lạnh, bởi khi uống đồ uống lạnh cơ thể không bổ sung và điều tiết nhanh chóng lượng nước và muối đã bị mất đi, ngược lại, còn làm loãng dịch dạ dày, giảm khả năng diệt khuẩn của dịch vị, dẫn tới các vi sinh vật gây ra bệnh đường ruột như ỉa chảy, lỵ.
Thực phẩm đảm bảo tươi, sạch và uống nước đầy đủ
Trời nắng nóng thức ăn dễ ôi thiu vì vậy vấn đề lựa chọn thực phẩm tươi, sạch phải được đặt lên hàng đầu. Vì vậy các loại thực phẩm như thịt, tôm, cá… khi mua về nên rửa sạch, đựng từng loại bằng túi ni lông hoặc hộp riêng rồi để vào tủ lạnh, rau quả để vào ngăn mát của tủ lạnh.
Trước khi nấu rau xanh cần rửa dưới vòi nước sạch nhiều lần, ngâm kỹ rồi mới thái nhỏ để không mất nhiều vitamin.
Với những ngày nắng nóng, các chuyên gia dinh dưỡng khuyên bạn phải ăn đủ chất, nhưng hạn chế chất béo (vì cung cấp nhiều năng lượng không cần thiết và dễ gây béo phì) đặc biệt là tăng cường uống nhiều nước và sử dụng các loại hoa quả có vị thanh, mát như củ đậu, cam, lê, dưa chuột…
Với các bữa ăn cần ăn đủ các dưỡng chất và cân bằng, bảo đảm tính đa dạng của thực phẩm. Muốn vậy các bà nội trợ cần đảm bảo đủ 4 nhóm thực phẩm, điều chỉnh các thành phần đó trong khẩu phần hằng ngày như sau:
Glucid: Gạo, bún, bánh đa, bánh mì: Tùy mức vận động tiêu hao năng lượng của cơ thể mà có định lượng ăn thích hợp. Tuy nhiên, mùa hè không cần ăn quá nhiều, trung bình 1 chén cơm/bữa với những người không muốn tăng cân; Protein: Nhóm thịt, cá, gà, trứng, đậu (cả đậu hạt và đậu quả).
Nên thay đổi trong hai bữa ăn chính. Bạn nhớ rằng chất đạm vẫn rất cần để duy trì cơ thể khỏe mạnh, trí óc minh mẫn và có khả năng miễn dịch tốt.
Lipid: Nhu cầu chất béo còn phụ thuộc vào tuổi, tính chất lao động, Ở người trẻ và trung niên tỷ lệ đó có thể là 1:1 nghĩa là lượng đạm và lipid ngang nhau trong khẩu phần.
Ở người đã lớn tuổi tỷ lệ lipid nên giảm bớt và tỷ lệ lipid với protein là 0,7:1, ở người già lượng lipid chỉ nên bằng 1/2 lượng protein.
Đặc biệt Vitamin và các chất khoáng, (nhóm rau củ và trái cây): Rau xanh là loại thực phẩm không thể thiếu trong bữa ăn của người Việt, đặc biệt vào mùa hè nhu cầu về rau xanh trong các gia đình lại càng được tăng cao.
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, rau xanh là nguồn thực phẩm quí giá, ngoài việc cung cấp các chất xơ, vitamin C - B1- B2, bêta caroten (tiền vitamin A), canxi, sắt, axit citric, axit malic, nó còn cung cấp chất pectin – “chất nhờn”.
Đây là một loại chất xơ hòa tan trong nước có tác dụng phòng, chữa bệnh như: kéo dài thời gian tiêu hóa thức ăn trong ruột, có tác dụng tăng hấp thu dưỡng chất trong thức ăn, giúp giảm cân ở người béo phì vì giảm hấp thu lipid. Đồng thời, làm giảm cholesterol toàn phần trong máu.
Bên cạnh đó nhu cầu về nước trong những ngày hè nóng bức rất lớn, các chuyên gia cũng khuyên mọi người phải bổ sung nước kịp thời để bù vào lượng mồ hôi đã thoát ra nhằm cân bằng nhiệt độ cơ thể, tránh cảm giác mệt mỏi căng thẳng không đáng có.
Mỗi ngày nhu cầu nước cho mỗi người khoảng 8-10 ly nước (bao gồm cả các loại nước khác). Bình thường nhu cầu nước khoảng 1,0 lít/ngày thì ngày hè nhu cầu nước có thể tăng thêm, khoảng 1,5 đến gần 2,0 lít/ngày.
