Bộ Y tế đã ban hành Hướng dẫn An toàn, vệ sinh lao động cho nhân viên y tế trong phòng, chống dịch Covid-19.
Theo Quyết định 838/QĐ-BYT, nhân viên y tế làm việc trong các cơ sở y tế công lập và ngoài công lập, làm các nghề, công việc có nguy cơ rủi ro an toàn, vệ sinh lao động trong phòng, chống dịch Covid-19 và được phân loại theo quy trình, hoạt động phòng, chống dịch Covid-19 như sau:
Nhóm 1 làm nhiệm vụ điều tra dịch tễ tại cộng đồng (còn gọi là truy vết) là những nhân viên thực hiện nhiệm vụ truy vết người nhiễm và nghi nhiễm SARS-CoV-2 tại cộng đồng. Đây thuộc nhóm có nguy cơ lây nhiễm COVD-19 trung bình.
Nhóm 2 là nhân viên y tế lấy mẫu và xét nghiệm nhanh tại cộng đồng... Đây thuộc nhóm có nguy cơ lây nhiễm Covid-19 cao.
Nhóm 3 là những nhân viên y tế làm việc tại các phòng xét nghiệm, Khoa vi sinh, Khoa xét nghiệm và làm xét nghiệm tất cả bệnh phẩm của người nhiễm hoặc nghi ngờ nhiễm SARS-CoV-2 tại các cơ sở y tế công lập và ngoài công lập. Đây thuộc nhóm có nguy cơ lây nhiễm Covid-19 cao.
Nhóm 4 là những nhân viên y tế trực tiếp điều trị, chăm sóc, phục vụ, chuyên chở bệnh nhân Covid-19 và vận chuyển, xử lý, khâm liệm tử thi, giám định pháp y tử thi, người nhiễm SARS-CoV-2. Đây thuộc nhóm có nguy cơ lây nhiễm rất cao.
Nhóm 5 là nhân viên y tế làm việc trong các khu vực khám, chữa bệnh thông thường; khám sàng lọc, tư vấn; khu cách ly tập trung; chuyên chở người nghi nhiễm SARS-CoV-2. Đây thuộc nhóm có nguy cơ lây nhiễm COVD-19 trung bình.
Nhóm 6 là nhân viên y tế làm việc tại Trạm Y tế xã/phường/thị trấn lưu động chịu trách nhiệm quản lý, theo dõi người nhiễm Covid-19 tại nhà và cộng đồng; xét nghiệm Covid-19; tiêm vaccine phòng Covid-19; truyền thông về Covid-19; khám, điều trị, cấp thuốc cho người mắc các bệnh khác. Đây thuộc nhóm có nguy cơ lây nhiễm Covid-19 cao.
Các nguy cơ rủi ro chính về an toàn, vệ sinh lao động trong phòng, chống dịch Covid-19 mà nhân viên y tế đối mặt:
- Lây nhiễm SARS-CoV-2 trong quá trình làm việc.
- Viêm da do phải mặc phương tiện bảo vệ cá nhân trong thời gian dài và trong thời tiết nóng nực.
- Căng thẳng nhiệt (say nóng, say nắng) do phải mặc phương tiện bảo vệ cá nhân trong thời gian dài và trong thời tiết nóng nực.
- Tiếp xúc với các hóa chất khử khuẩn do tăng tần suất sử dụng.
- Mệt mỏi kéo dài do thời gian làm việc kéo dài, khối lượng công việc lớn, thời gian nghỉ ngơi không đủ, không cung cấp đầy đủ dinh dưỡng.
- Bạo hành, kỳ thị, phân biệt đối xử, quấy rối tại nơi làm việc.
- Rối loạn sức khỏe tâm thần (trầm cảm, lo âu, căng thẳng cảm xúc, kiệt sức nghề nghiệp, vv) do căng thẳng tâm lý.
- Đau mỏi cơ xương khớp do nâng nhấc, vận chuyển, chăm sóc bệnh nhân và các vật nặng khi tham gia phòng, chống dịch Covid-19.
- Điều kiện công trình vệ sinh phúc lợi không đầy đủ hoặc không đảm bảo an toàn.
Nhân viên y tế chống dịch Covid-19 làm việc 5 ca 8 tiếng hoặc 4 ca 10 tiếng/tuần
Để đảm bảo an toàn và sức khỏe nghề nghiệp cho nhân viên y tế trong phòng, chống dịch Covid-19, ngoài các biện pháp theo từng yếu tố nguy cơ cụ thể, các cơ sở y tế cần áp dụng và thực hiện các biện pháp dự phòng như:
Cho phép nhân viên ở nhà trong trường hợp nghi ngờ mắc bệnh Covid-19 với các triệu chứng đặc hiệu như sốt, ho, khó thở…
Giảm thời gian làm việc, tăng thời gian nghỉ giải lao cho nhân viên y tế khi mặc đầy đủ phương tiện bảo vệ cá nhân làm việc trong môi trường nóng; giảm căng thẳng và mệt mỏi cho nhân viên y tế bằng cách luân phiên ca làm việc, luân chuyển nhân viên y tế từ vị trí làm việc rất căng thẳng xuống vị trí ít căng thẳng hơn...
Bố trí thời gian làm việc và nghỉ ngơi phù hợp cho nhân viên y tế để dự phòng nguy cơ mệt mỏi:
+ Thời gian ca làm việc: Mỗi tuần nên bố trí 5 ca 8 tiếng hoặc 4 ca 10 tiếng, nếu làm 12 giờ/ngày thì phải sắp xếp nhiều ngày nghỉ xen kẽ hơn. Sắp xếp thời gian làm việc ngắn hơn vào ban đêm. Nên tổ chức đổi ca luân phiên theo chiều thuận (sáng đến chiều đến đêm) và có cân nhắc đến nguyện vọng của nhân viên y tế, điều kiện địa phương và cơ sở y tế.
+ Nghỉ giải lao: Thường xuyên bố trí nghỉ giải lao ngắn giữa giờ (cứ sau 1- 2 giờ làm việc); cho phép thời gian nghỉ ăn trưa/tối dài hơn.
+ Thời gian nghỉ ngơi và phục hồi sức khỏe: Xây dựng chính sách về thời giờ làm việc và nghỉ ngơi phù hợp.
Khi làm việc tối thiểu 10 giờ liên tục mỗi ngày phải bố trí 7 - 8 giờ để ngủ và sau 14 ngày làm việc liên tục cần được nghỉ 48 giờ; làm 5 ca liên tục 8 giờ hoặc 4 ca 10 giờ phải bố trí một hoặc hai ngày nghỉ; làm 3 ca liên tục kéo dài 12 giờ phải có hai ngày nghỉ.
Khối lượng công việc: Đối với những ca làm việc kéo dài 12 giờ, nên bố trí các công việc "nhẹ nhàng hơn" (như công việc hành chính). Đối với các công việc có cường độ làm việc cao, gắng sức, môi trường làm việc khắc nghiệt hay tiếp xúc với các nguy cơ rủi ro an toàn vệ sinh lao động khác, thì nên bố trí ca làm việc ngắn hơn.
Bên cạnh đó, cung cấp các bữa ăn đầy đủ dinh dưỡng; rút ngắn thời gian ca làm việc, nếu có thể...
