Truyền thông Đức mô tả tân Thủ tướng là người ủng hộ quan hệ xuyên Đại Tây Dương, đồng thời là “người bạn của châu Âu và nhà cải cách”. Những yếu tố trên khiến ông Merz được kỳ vọng là lãnh đạo mà Đức và châu Âu cần vào thời điểm nhiều thách thức này.
Đồng thời, nước Đức dưới thời Thủ tướng Friedrich Merz được kỳ vọng sẽ có bước ngoặt tích cực, vừa cải tổ mạnh mẽ trong kinh tế và đối ngoại, vừa duy trì được ổn định xã hội và chính trị.
Là chính trị gia kỳ cựu thuộc đảng Liên minh Dân chủ Cơ đốc giáo (CDU), Thủ tướng Friedrich Merz lên nắm quyền trong bối cảnh châu Âu nói chung và nước Đức nói riêng đối mặt với nhiều khó khăn, từ an ninh năng lượng, biến đổi khí hậu cho đến cạnh tranh địa chính trị với các cường quốc.
Vì thế, giới quan sát nhận định, diễn biến mới ở Berlin sẽ không chỉ là một sự thay đổi về cá nhân lãnh đạo, mà còn đánh dấu sự điều chỉnh chiến lược trong chính sách nội địa và đối ngoại của nước Đức, đồng thời tác động sâu sắc tới đường hướng của Liên minh châu Âu (EU) thời gian tới.
Về kinh tế, Thủ tướng Friedrich Merz là một doanh nhân kỳ cựu. Ông nổi tiếng với quan điểm thị trường tự do, thân thiện với doanh nghiệp và chủ trương cải cách nền kinh tế theo hướng giảm bớt sự can thiệp của Nhà nước. Đồng thời, có quan điểm rõ ràng về vai trò trung tâm của khu vực tư nhân trong tăng trưởng kinh tế.
Do đó, nhiều ý kiến phân tích cho rằng, nước Đức tới đây có thể chứng kiến những thay đổi về luật thuế, quy định đầu tư và cải cách hành chính nhằm khuyến khích khởi nghiệp, đổi mới công nghệ và thu hút vốn đầu tư nước ngoài. Điều này đặc biệt giá trị trong bối cảnh nền kinh tế Đức đang phải vật lộn với suy thoái kỹ thuật, lạm phát và áp lực cạnh tranh từ các nền kinh tế như Mỹ, Trung Quốc.
Liên minh cầm quyền của ông Merz đã vạch ra lộ trình để phục hồi tăng trưởng kinh tế, như giảm thuế doanh nghiệp và hạ giá năng lượng. Chính phủ mới thúc đẩy các sửa đổi hiến pháp để nới lỏng trần nợ, cho phép chi tiêu lên đến 1.000 tỷ USD cho quốc phòng và hạ tầng trong thập kỷ tới.
Thủ tướng Merz cam kết khôi phục vai trò lãnh đạo của Đức tại châu Âu, chấm dứt cuộc khủng hoảng nhập cư “đang dần khiến chính trường châu Âu trở nên độc hại”, hồi sinh nền kinh tế gần như chững lại sau đại dịch Covid-19.
Về đối ngoại, chiến sự Ukraine cùng chính sách thuế của Tổng thống Donald Trump với châu Âu dự kiến là các vấn đề chính trong quan hệ Mỹ - Đức dưới thời Thủ tướng Merz. Là một trong những nhà xuất khẩu lớn nhất thế giới, Đức được kỳ vọng có tiếng nói mạnh mẽ khi đàm phán với Mỹ về thuế quan. Giới quan sát đánh giá, Thủ tướng Merz có thể rất thích hợp để đối phó ông Trump trong lĩnh vực này.
Thủ tướng Friedrich Merz được cho là còn phải đối mặt với nhiệm vụ khó khăn trong việc khôi phục vai trò lãnh đạo của Đức ở châu Âu, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế trì trệ và áp lực từ các vấn đề nhập cư. Ngoài ra, thách thức cũng nằm ở khả năng điều phối ngân sách, trong đó quan trọng là duy trì cân bằng giữa cải cách thị trường và các chính sách xã hội.
Ông Friedrich Merz sinh năm 1955 ở vùng nông thôn Sauerland, miền núi Tây Đức. Ông chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi nền văn hóa bảo thủ và gia nhập đảng Liên minh Dân chủ Cơ đốc giáo (CDU) từ thời trung học. Sau thời gian ngắn phục vụ trong quân đội, ông theo học chuyên ngành luật tại một đại học ở Bonn, khi đó là thủ phủ của Tây Đức.