Cầu nối thông tin đến vùng cao
Pú Nhung là xã vùng cao đặc biệt khó khăn của tỉnh Điện Biên, được thành lập ngày 1/7/2025 trên cơ sở hợp nhất ba xã Pú Nhung, Tạ Ma và Rạng Đông.
Với 21 bản, hơn 2.400 hộ, 12.300 nhân khẩu và 9 dân tộc anh em cùng sinh sống, trong đó người Mông chiếm hơn 66%, người Kháng chiếm 25,1%, Pú Nhung mang đậm bản sắc văn hóa các dân tộc vùng Tây Bắc.
Địa hình xã bị chia cắt mạnh, dân cư sống rải rác khiến công tác tuyên truyền, phổ biến chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước gặp nhiều khó khăn.
Trong bối cảnh đó, xã đã triển khai hiệu quả Tiểu dự án 1 thuộc Dự án 6 - giảm nghèo về thông tin, thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Mục tiêu của dự án là “tăng cường thông tin phục vụ nhiệm vụ chính trị, cung cấp thông tin thiết yếu cho xã hội; nâng cao nhận thức, kỹ năng, mô hình sản xuất, kinh doanh; đảm bảo người dân, đặc biệt là hộ nghèo, cận nghèo được tiếp cận thông tin đầy đủ, kịp thời”.
Ông Nguyễn Văn Bách, Chủ tịch UBND xã Pú Nhung chia sẻ, ngay sau khi tiếp nhận chương trình, xã đã rà soát, xây dựng kế hoạch tuyên truyền cụ thể đến từng thôn bản, lấy người dân làm trung tâm.
"Mục tiêu là mọi người dân, dù ở bản xa nhất, cũng được nghe, được hiểu và được hưởng lợi từ thông tin", ông Bách cho hay.
Nâng cao năng lực hệ thống thông tin cơ sở
Công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật và truyền thông giảm nghèo được triển khai đồng bộ thông qua nhiều kênh, như: Hệ thống loa truyền thanh cơ sở, bưu điện văn hóa xã, các buổi sinh hoạt thôn bản, hội nghị truyền thông, lớp tập huấn cộng đồng. Hệ thống truyền thanh không dây hoạt động đều đặn giúp người dân ở các bản vùng sâu, vùng xa kịp thời nắm bắt thông tin về chính sách mới, cảnh báo thiên tai, dịch bệnh hay hướng dẫn kỹ thuật sản xuất.
Bưu điện văn hóa xã hoạt động ổn định, phát huy hiệu quả trong cung ứng dịch vụ bưu chính, phát hành báo chí, đồng thời là điểm truy cập Internet công cộng phục vụ người dân. Đến nay, 95% khu dân cư đã được phủ sóng viễn thông, tỷ lệ người dân sử dụng điện thoại thông minh và mạng Internet ngày càng cao.
Xã Pú Nhung đã xây dựng cổng thông tin điện tử, triển khai phần mềm quản lý văn bản và điều hành điện tử, hệ thống một cửa điện tử, cùng các phần mềm quản lý chuyên ngành như kế toán, hộ tịch, tư pháp... Các ứng dụng này giúp giảm thủ tục hành chính, tăng tính minh bạch, nâng cao hiệu quả điều hành.
Mục tiêu đến năm 2030, 100% tổ chức trong hệ thống chính trị hoạt động trên môi trường số, 100% thôn bản được phủ sóng 4G/5G, 50% người dân có chữ ký số và 100% người dân có tài khoản định danh điện tử.
Ông Nguyễn Văn Bách cho biết thêm, trước đây, nhiều bản hầu như không có sóng điện thoại. Nay, hạ tầng viễn thông đã được cải thiện rõ rệt. "Bà con có thể tra cứu thông tin, học hỏi kỹ thuật, tiếp cận dịch vụ công trực tuyến. Đây là bước tiến lớn trong công tác giảm nghèo về thông tin", ông Bách nói.
Truyền thông thay đổi nhận thức, khơi dậy ý chí thoát nghèo
Không chỉ dừng lại ở việc phổ biến chủ trương, chính sách, xã Pú Nhung còn đẩy mạnh các hoạt động truyền thông thay đổi hành vi, giúp người dân tự tin hơn trong phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo. Nhiều mô hình “dân vận khéo”, “nông dân thi đua sản xuất kinh doanh giỏi” được triển khai tại các bản Rạng Đông, Phiêng Pi, Háng Chua…, trở thành điểm sáng trong phong trào thoát nghèo bền vững.
Các lớp tập huấn, hội nghị truyền thông được tổ chức định kỳ nhằm phổ biến kiến thức pháp luật, kỹ năng sản xuất, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật về trồng trọt, chăn nuôi, bảo vệ môi trường.
Công tác khuyến nông, khuyến lâm gắn với mô hình phát triển cây mắc ca, cà phê, xoài, dứa… được xã duy trì thường xuyên, giúp thu nhập bình quân của người dân đạt 34,7 triệu đồng/người/năm.
Trung tâm học tập cộng đồng của xã cũng phát huy hiệu quả, trở thành “trường học mở” cho mọi lứa tuổi.
Tại đây, người dân được tham gia các lớp học miễn phí về kỹ năng lao động, kiến thức pháp luật, chuyển đổi số, bình đẳng giới, an toàn giao thông… Những nội dung thiết thực này đã giúp bà con thay đổi tư duy, từng bước xóa bỏ tập quán lạc hậu, hình thành nếp sống văn minh, hiện đại.
Đưa thông tin đến từng hộ, từng bản
Để thông tin thật sự “về đến tận tay người dân”, xã Pú Nhung phân công nhiệm vụ cụ thể cho cán bộ thôn bản và các tổ chức đoàn thể như Mặt trận Tổ quốc, Hội Phụ nữ, Hội Nông dân, Đoàn Thanh niên. Mỗi đoàn thể phụ trách tuyên truyền theo nhóm đối tượng, tổ chức sinh hoạt định kỳ, vận động người dân thực hiện tốt chính sách, pháp luật.
Các buổi đối thoại giữa chính quyền và Nhân dân được duy trì đều đặn, trở thành diễn đàn mở giúp người dân phản ánh khó khăn, đồng thời là dịp chính quyền phổ biến chính sách mới, chia sẻ mô hình sản xuất hiệu quả.
Nhờ vậy, nhận thức của người dân được nâng lên rõ rệt; tình trạng tảo hôn, phá rừng làm nương giảm mạnh; ý chí vươn lên thoát nghèo được khơi dậy.
Nhiều bản vùng sâu trước kia gần như “trắng thông tin” nay đã có loa truyền thanh hoạt động đều đặn; người dân chủ động theo dõi tin tức, học kỹ thuật sản xuất qua mạng xã hội, Youtube hay các nhóm Zalo cộng đồng.
“Thông tin giờ không còn là thứ xa xỉ với người vùng cao Pú Nhung”, ông Bách tự hào nói.
Hướng tới xã “không còn khoảng cách thông tin”
Đảng ủy, UBND xã Pú Nhung xác định, giảm nghèo thông tin không chỉ là trang bị phương tiện nghe nhìn, mà còn là nâng cao năng lực sử dụng, tiếp nhận và phản hồi thông tin của người dân.
Khi người dân hiểu và biết ứng dụng thông tin vào sản xuất, kinh doanh, họ sẽ chủ động hơn trong cuộc sống, giảm phụ thuộc vào hỗ trợ từ Nhà nước.
Mục tiêu đến năm 2030, xã phấn đấu giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống dưới 5%, 100% dân số được quản lý sức khỏe bằng sổ điện tử, và toàn bộ thôn bản có hệ thống loa truyền thanh, Internet tốc độ cao. Các cán bộ, công chức, trưởng bản đều được tập huấn kiến thức về chuyển đổi số và kỹ năng truyền thông cộng đồng.
“Chúng tôi coi thông tin là chìa khóa để mở ra cơ hội thoát nghèo bền vững. Khi người dân có kiến thức và kỹ năng, họ sẽ tự tìm hướng đi cho mình. Đó là thành công lâu dài của công tác giảm nghèo”, ông Bách nhấn mạnh.
Giảm nghèo về thông tin đang tạo nên những chuyển biến rõ nét ở xã Pú Nhung. Từ hệ thống truyền thanh cơ sở, trung tâm học tập cộng đồng, bưu điện văn hóa đến chính quyền điện tử, tất cả cùng hướng tới mục tiêu xây dựng xã không còn khoảng cách thông tin, giúp người dân vùng cao tiếp cận tri thức, hội nhập với sự phát triển chung của đất nước.
Trên hành trình ấy, mỗi bản làng ở Pú Nhung đang thay đổi từng ngày - nơi tiếng loa truyền thanh vang vọng giữa núi rừng, nơi những người nông dân Mông, Kháng, Thái biết sử dụng điện thoại thông minh để xem thời tiết, tra giá nông sản hay nộp hồ sơ hành chính trực tuyến.
Thông tin, tri thức đã thực sự trở thành động lực mới cho một vùng đất anh hùng, đang vươn lên phát triển bền vững giữa đại ngàn Điện Biên.
