Đây cũng là sản phẩm mới chưa từng có trên thị trường.
Sản phẩm chế biến sẵn từ xoài Tứ Quý
Nhóm các nhà khoa học Trường Đại học Nguyễn Tất Thành đã thực hiện đề tài “Nghiên cứu hoàn thiện đa dạng hóa các sản phẩm từ xoài Tứ Quý Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre”. Theo PGS.TS Bạch Long Giang, Chủ nhiệm đề tài, Bến Tre được biết là vùng đất của xứ dừa bát ngát, nhưng nơi đây còn sở hữu một loại trái cây khác có hương vị đậm đà, mang lại thu nhập ổn định cho nông dân trong vùng, đó là xoài Tứ Quý.
Mặc dù giống xoài Tứ Quý đã được nhân rộng tại các tỉnh miền Tây và Đông Nam bộ, nhưng chỉ có vùng đất cát ven biển nhiễm mặn như Bến Tre (chịu tác động của hai nguồn nước ngọt từ hệ thống sông Mekong và nước mặn từ biển Đông), mới tạo nên xoài có chất lượng tốt, năng suất ổn định, cho vị ngọt đậm và hơi mặn đặc trưng.
Vì vậy, ngày 10/11/2022, xoài Tứ Quý đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý. Trước đó, ngày 12/3/2019, Cục Sở hữu trí tuệ cũng đã cấp chứng nhận đăng ký nhãn hiệu “Xoài Tứ Quý Thạnh Phú”.
Nhằm đưa ra các sản phẩm chế biến sẵn, giúp xoài Tứ Quý gia tăng giá trị, nhóm thực hiện đã nghiên cứu, xây dựng các quy trình công nghệ như sơ chế, xử lý và đóng gói xoài; quy trình chế biến xoài sấy dẻo, nước uống, bột xoài từ xoài tươi, purée xoài Tứ Quý.
Xoài sau khi thu hoạch được phân loại theo trọng lượng quả, đều màu, da căng, chín 1/3 đến chín đều, được rửa với nước và ngâm với dung dịch chloride 0,02% trong 15 phút để loại bỏ bụi bẩn, vi sinh vật, thuốc bảo vệ thực vật tồn dư bên ngoài vỏ. Sau đó, chần xoài trong nước 50 độ, rồi nhúng ba lần vào dung dịch chitosan 1% trong 5 giây/lần nhằm làm chậm chín và ngăn ngừa nấm mốc.
Sản phẩm sau khi khô ráo, đóng gói bằng túi xốp, để trong thùng carton, có thể bảo quản ở nhiệt độ phòng được 5 - 7 ngày. Nếu không qua xử lý, xoài chỉ để được từ 2 - 4 ngày.
Nước uống và bột từ xoài chín
Theo PGS.TS Bạch Long Giang, để chế biến xoài sấy dẻo, chọn những quả không bị dập, chín 1/3 đến chín đều, rửa sạch, tách vỏ, cắt theo chiều ngang của quả xoài với độ dày 1 cm. Lát xoài được chần trong nước nóng 90 độ C trong 4 phút; sau đó được làm lạnh nhanh với nước lạnh ở 4 độ C. Cho nguyên liệu này thẩm thấu trong dung dịch syrup (độ ngọt 35oBx, 0,5% acid citric và 0,2% glycerol) có nhiệt độ 45 độ C trong 150 phút. Xoài sau ngâm được sấy khô đến độ ẩm
18 - 20%, rồi làm nguội, đóng gói trong bao bì PE/nhôm, hạn sử dụng đến 8,4 tháng ở điều kiện phòng. Xoài sấy dẻo theo quy trình này có màu sắc vàng sáng hơn, ít bị sậm nâu so với các sản phẩm hiện có trên thị trường.
Tận dụng những quả xoài quá chín, không thể tiêu thụ dạng quả tươi, sấy dẻo, và phần thịt xoài thừa từ quá trình chế biến xoài sấy dẻo, nhóm tác giả đã nghiên cứu, đưa ra quy trình chế biến thành nước uống và bột xoài. Nước uống được pha chế cùng 15% purée (xoài nghiền mịn), 32% syrup, 0,3% acid citric, 0,1% pectin (chất xơ hòa tan) và 52% nước, có thể để được 6,3 tháng.
Để sản xuất purée, xoài sau khi cắt lát được đem gia nhiệt ở nhiệt độ 90 độ C trong khoảng 90 giây, để ức chế enzyme polyphenol, cho phép kiểm soát các quá trình oxy hóa không mong muốn như sự đổi màu trong thực phẩm. Tiếp đó, làm nguội xoài, đem nghiền mịn tạo purée để sử dụng trong pha chế nước uống hoặc chế biến thành bột xoài. Purée xoài có thể bảo quản trong ngăn đông -10 độ C trong 3 tháng mà vẫn giữ được hương vị và chất lượng.
Đối với quy trình sản xuất bột xoài từ xoài tươi, xoài được rửa và gọt vỏ, cắt miếng, chần trong nước nóng 90 độ C trong 2,5 phút, sau đó làm lạnh nhanh với nước lạnh ở 4oC và sấy ở nhiệt độ khoảng 55 độ C trong khoảng 12 giờ để hàm lượng ẩm < 3%. Sau sấy, lát xoài khô, cứng được nghiền mịn và rây, thu bột xoài nguyên chất. Hỗn hợp bột xoài này phối trộn với đường, tinh bột sắn, acid citric, chất điều vị E551, hương xoài, pectin, thu sản phẩm là bột xoài hòa tan, có thể sử dụng uống liền.
Đối với quy trình chế biến bột xoài từ purée, sau khi được xay nhuyễn thì tiến hành đặt cách thuỷ vào bể điều nhiệt 100 độ C, sau khi nhiệt độ hỗn hợp xoài đạt 90 độ C trong 150 giây thì kết thúc. Đối với purée đã đông, thì rã đông tại nhiệt độ phòng, sau đó phối trộn 90% purée, 5% bột albumin (tạo bọt xốp), 5% malto tạo độ đặc với sữa bột béo (tỷ lệ1:1), khuấy tạo bọt, và đem sấy khô hỗn hợp dịch, nghiền mịn, rây thu sản phẩm bột xoài nguyên chất, hạn sử dụng 13,4 tháng.
Bột xoài nguyên chất khi phối trộn cùng một số thành phần khác như đường, tinh bột sắn, hương xoài, acid citric, pectin, chất điều vị E551, thành bột xoài thành phẩm hòa tan có thể uống liền.
Theo PGS.TS Bạch Long Giang, bột xoài hoà tan uống liền và bột xoài nguyên chất từ xoài Tứ Quý do nhóm phát triển là những sản phẩm mới chưa có trên thị trường. Hiện nhóm sẵn sàng chuyển giao vào thực tiễn sản xuất.
