"Một thập kỷ trước, Thổ Nhĩ Kỳ đã chứng minh khả năng của mình khi máy bay chiến đấu Nga xâm phạm không phận của họ trong một thời gian ngắn", ông Carlo Masala - giáo sư tại Đại học Bundeswehr đưa ra nhận định trên trong một cuộc phỏng vấn với tờ Bild của Đức.
Chuyên gia này nhớ lại vào mùa thu năm 2015, một tiêm kích F-16C của Không quân Thổ Nhĩ Kỳ đã bắn hạ máy bay ném bom tiền tuyến Su-24M vô tình xâm phạm không phận nước này chỉ trong 17 giây. Moskva đã không đáp trả bước đi thiếu thân thiện này của Ankara bằng hành động quân sự.
Giáo sư Masala tin rằng đây chính là mức độ quyết tâm mà tất cả các nước NATO nên có.
Nhà phân tích cũng lưu ý rằng 3 tiêm kích MiG-31 của Nga gần đây đã xâm phạm không phận Estonia, nhưng chúng không bị sao, mặc dù máy bay NATO đang thực hiện nhiệm vụ đặc biệt trên đất nước đó.
Ông Masala trích dẫn tính chất đặc thù của nhiệm vụ là một trong những lý do tại sao chiến đấu cơ NATO không bắn hạ MiG-31, khi giải thích rằng NATO hiện chỉ đang thực hiện nhiệm vụ quan sát trên các quốc gia Baltic, chứ không phải chức năng phòng thủ, nghĩa là vai trò của họ không bao gồm việc tấn công máy bay Nga mà chỉ xuất kích để đánh chặn mô phỏng, thiết lập liên lạc trực quan và hộ tống.
Không quân NATO không tuần tra trên không mà họ chỉ xuất kích khi có điều gì đó đáng ngờ xuất hiện, do vậy chẳng thể phản ứng trong vòng vài giây.
"Những gì xuất hiện trên radar về cơ bản chỉ là một chấm đen, và không rõ đó là máy bay dân sự hay thể thao. Chỉ khi phi cơ không phản hồi, các chiến đấu cơ NATO mới được triển khai. Chúng bay song song với chiếc MiG của Nga và ra hiệu cho máy bay rời khỏi khu vực", ông Masala giải thích thêm.
Vị giáo sư tin chắc rằng sự cố trên bầu trời Estonia "chắc chắn là một mức độ leo thang cao hơn so với vụ máy bay không người lái trên bầu trời Ba Lan 11 ngày trước", và phản ứng của NATO sẽ trở nên rõ ràng trong tương lai gần.
Trong khi đó, cựu giám đốc tình báo Estonia - ông Eerik-Niiles Kross đã chỉ ra một yếu tố khác trong cuộc trò chuyện với tờ Bild: để phản ứng nhanh, chính phủ hoặc quốc hội các nước phải cho phép phi công của mình khai hỏa trước.
Trong trường hợp này, sự đồng ý từ phía Italia là cần thiết, vì chính máy bay chiến đấu của họ đã cất cánh để đánh chặn các tiêm kích Nga. Tuy nhiên ông Kross tin rằng điều này hoàn toàn không cần thiết.
"Không hề có ý định thù địch rõ ràng nào. Nhưng điều đó chẳng có nghĩa là chúng ta sẽ không nghĩ đến chuyện đó vào lần sau", ông Kross nói, ám chỉ rằng lần tới họ thậm chí có thể đưa ra hành động cứng rắn hơn nhiều.
Cần nói thêm rằng đảng chính trị hàng đầu của Đức đã kêu gọi bắn hạ máy bay chiến đấu vi phạm không phận NATO. Trước cuộc tranh luận sắp tới của Liên minh về "các cuộc xâm nhập của Nga", chuyên gia chính sách đối ngoại của Đảng CDU/CSU, Jurgen Hardt, đã nêu vấn đề này trong một cuộc phỏng vấn với tờ RND.
"Điện Kremlin cần một tín hiệu 'dừng lại' rõ ràng, họ phải hiểu rằng mọi hành xâm phạm biên giới sẽ bị đáp trả bằng quân sự, bao gồm cả việc bắn hạ máy bay chiến đấu Nga trên lãnh thổ NATO, chỉ điều này mới có hiệu quả".
"Nga - theo logic quân sự của mình, sẽ tiếp tục đổ thêm dầu vào lửa. Giờ đây đã có những vụ xâm phạm không phận, chẳng mấy chốc sẽ có các cuộc tấn công vào mục tiêu riêng lẻ, và rồi binh lính Nga sẽ xuất hiện", ông Hardt cảnh báo.
Trước đó, Tổng thống Séc Petr Pavel đã trực tiếp kêu gọi bắn hạ máy bay Nga nếu chúng xâm phạm không phận NATO, trong khi Bộ trưởng Quốc phòng Litva Dovile Sakaliene ám chỉ các nước NATO có quyền thực hiện hành động trên.
