Cuối tháng 3/2020, Tờ Twgreatdaily (TQ) đưa tin về trường hợp dậy thì sớm của cô bé Tiểu An, không đề cập cụ thể danh tính và địa chỉ.
Tiểu An vừa tròn 5 tuổi, được nhận xét là rất dễ thương và ngoan ngoãn. Đến một ngày bé đột ngột kêu đau ngực với bố mẹ, gia đình lập tức đưa Tiểu An đến bệnh viện gần nhà để thăm khám nhưng không phát hiện ra bệnh.
Vài ngày sau, cô bé vẫn tiếp tục kêu đau ngực. Trong lúc tắm rửa cho con, mẹ Tiểu An mới nhận ra phần ngực của con đang có dấu hiệu phát triển hơn so với trước kia, họ quyết định đưa con đến bệnh viện tỉnh để thăm khám và được bác sĩ thông báo cô bé đang có dấu hiệu dậy thì sớm.
Nghe thông báo từ bác sĩ, bố mẹ Tiểu An vô cùng bàng hoàng. Trẻ dậy thì sớm thường bắt nguồn từ thói quen ăn uống không khoa học nhưng Tiểu An rất ít khi sử dụng đồ ăn vặt, rau củ quả được sử dụng trong nhà cũng đều là đồ sạch do bố mẹ cô bé tự trồng. Vậy thì nguyên nhân nào đã khiến cô bé 5 tuổi dậy thì sớm?
Trong lúc trao đổi với bác sĩ về thói quen sống của con gái, bố mẹ Tiểu An kể rằng con gái không dám ngủ một mình nên đêm nào họ cũng bật đèn ngủ cho con đỡ sợ. Tưởng đây là một "tình tiết" không liên quan nhưng theo bác sĩ đây chính là "thủ phạm" khiến cô bé dậy thì sớm.
Vì sao lại như vậy? Lý do là vì khi ngủ, tuyến yên sẽ tiết ra một lượng lớn melatonin - đây là một hormon có liên quan tới giấc ngủ và nhịp sinh học, có tác dụng ức chế giải phóng gonadotropin tuyến yên và ngăn ngừa dậy thì sớm.
Khi ngủ có ánh đèn, trẻ sẽ giảm bài tiết melatonin trong tuyến yên và có liên quan mật thiết đến sự dậy thì sớm của trẻ.
Theo bác sĩ, ngoài ánh sáng đèn ngủ thì còn có 2 món đồ vật nữa có thể gây dậy thì sớm ở trẻ là:
1. Nhựa
Trẻ em thường thích thú với việc được sử dụng bát, thìa, dĩa bằng nhựa để ăn vì chúng nhẹ, nhiều màu sắc và không dễ vỡ, tuy nhiên có một số loại nhựa chất liệu không tốt, ở nhiệt độ cao có thể giải phóng các chất có hại như phthalates - đây là loại hóa chất công nghiệp được sử dụng rộng rãi trong ngành nhựa để tạo tính mềm dẻo và độ bền chắc cho sản phẩm.
Loại hóa chất này có thể ảnh hưởng đến sự phát triển sinh dục nam, tăng béo phì ở trẻ em, gây bệnh tim mạch.
Sử dụng đồ nhựa kém chất lượng ở nhiệt độ cao cũng có thể khiến chất Bisphenol A (BPA) thôi nhiễm vào thức ăn, sau đó được hấp thụ vào cơ thể người qua quá trình sử dụng gây thay đổi thời gian dậy thì, giảm khả năng sinh sản, tăng lượng mỡ cơ thể, và ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh và miễn dịch.
2. Các loại thuốc bổ
Nhiều phụ huynh lo lắng con cái ốm yếu, còi cọc nên đã tự ý mua những loại thuốc bổ, thuốc tăng trưởng chiều cao cho con uống mà không biết rằng tình trạng lạm dụng thuốc khiến cơ thể thay đổi quá trình bài tiết, gây ra hiện tượng dậy thì sớm.
Làm thế nào để phòng tránh dậy thì sớm ở trẻ?
Bác sĩ Wang Xuemei (Khoa Nhi, Bệnh viện thứ ba Đại học Y Bắc Kinh) cho biết để có thể ngăn ngừa dậy thì sớm cho trẻ, phụ huynh nên thực hiện những việc đơn giản sau đây:
- Không cho con ăn những thực phẩm trái mùa: Bởi vì rau củ, trái cây trái mùa thường được kích chín sớm bằng hormone, làm tăng nguy cơ dậy thì sớm ở trẻ.
- Cho trẻ ăn uống khoa học, tránh béo phì: Bác sĩ khuyên bố mẹ nên cho trẻ ăn một chế độ ăn khoa học, tránh đồ ăn nhiều chất béo, ăn ít đồ ngọt nhưng để đảm bảo trẻ vẫn được cung cấp đủ lượng protein, bố mẹ hãy cho con ăn nhiều trái cây và rau quả.
- Không nên tự ý cho trẻ sử dụng những loại thuốc bổ.
- Tránh cho trẻ tiếp xúc với các loại thuốc và mỹ phẩm: Bố mẹ cần tránh cho trẻ tiếp xúc với các loại thuốc và mỹ phẩm của mình vì có thể làm bé tăng nguy cơ phát triển sớm.
- Nên hạn chế cho trẻ ăn những món thịt từ gia cầm, gia súc có sử dụng chất tăng trọng, thức ăn gia súc thúc đẩy tăng trưởng: Vì những thực phẩm này có tồn dư chất tăng trọng, khiến trẻ dễ bị mắc nguy cơ dậy thì sớm.
- Tắt đèn ban đêm để giấc ngủ của trẻ có chất lượng cao.
- Cho con hoạt động thể dục 20-30 phút/ngày: Đặc biệt là những bài tập có lợi cho sự phát triển lâu dài của trẻ bao gồm nhảy dây, leo cầu thang, kéo xà ngang, chạy, nhảy cao, đá cầu….
- Nghiêm cấm trẻ xem, đọc sách báo, phim ảnh mang tính chất khiêu dâm: Phụ huynh cần kiểm soát trẻ để tránh xem video tình yêu hoặc sách báo, nếu không thì đây sẽ là thủ phạm thúc đẩy sự phát triển tình dục của trẻ em trước tuổi.
