Theo Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ, các đợt nắng nóng ngày càng trở nên khắc nghiệt và thường xuyên hơn mỗi năm, kéo dài hơn trước đây. Trong thời gian nhiệt độ tăng cao này, mọi người có nguy cơ cao bị kiệt sức vì nóng và say nắng, hai dạng bệnh liên quan đến nhiệt xảy ra khi cơ thể không thể tự hạ nhiệt.
Do đó, số lượt đến phòng cấp cứu do các bệnh liên quan đến nhiệt đã tăng lên ở Hoa Kỳ, theo báo cáo của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC). Tiến sĩ Adam Blumenberg, bác sĩ y khoa cấp cứu tại NewYork-Presbyterian và Columbia, cho biết mặc dù đây là những tình trạng nghiêm trọng nhưng kiệt sức do nhiệt và say nắng đều có thể phòng ngừa được.
Tiến sĩ Blumenberg cho biết thêm: “Mọi người nên ra ngoài tận hưởng cuộc sống và có khoảng thời gian vui vẻ, nhưng việc biết các dấu hiệu và triệu chứng là điều quan trọng”. Chuẩn bị sẵn sàng và theo dõi thời tiết sẽ giúp một ngày tốt lành không trở nên tồi tệ.”
Những dấu hiệu và triệu chứng kiệt sức vì nóng
Tiến sĩ Blumenberg nói: “Một dạng bệnh nhẹ liên quan đến nhiệt là kiệt sức vì nóng. Một người có thể có các triệu chứng giống như cúm, chẳng hạn như mệt mỏi, giống như cơ thể đang bảo họ nên nghỉ ngơi. Điều đó có thể hữu ích vì nó ngăn chúng ta ở trong môi trường nóng bức.”
Các dấu hiệu kiệt sức do nhiệt khác bao gồm:
- Đổ nhiều mồ hôi.
- Da nhợt nhạt và ẩm ướt.
- Mạch nhanh, yếu.
- Buồn nôn hoặc nôn mửa.
Đột quỵ do nhiệt xảy ra khi nào?
Trong những trường hợp cực đoan, kiệt sức vì nóng sẽ dẫn đến say nắng, dạng bệnh nghiêm trọng nhất liên quan đến nhiệt.
Đột quỵ do nhiệt đe dọa tính mạng hoặc có thể khiến người bệnh gặp vấn đề về thần kinh vĩnh viễn. Trong cơn say nắng, các hệ thống cơ quan chính bắt đầu không hoạt động do nhiệt.
CDC cho biết các dấu hiệu của say nắng cần chú ý là nhiệt độ cơ thể cao từ 103°F trở lên, da nóng, đỏ, khô hoặc ẩm ướt và mạch nhanh, mạnh. Một người cũng có thể gặp các triệu chứng khác như đau đầu, chóng mặt và buồn nôn.
Một đặc điểm của say nắng là khi não không hoạt động bình thường. Một người bị say nắng có thể trở nên bối rối, không nhận thức được môi trường xung quanh và có thể mất khả năng tự bảo vệ mình hoặc thậm chí nói với ai đó rằng có điều gì đó không ổn. Nếu đến mức nghiêm trọng, họ có thể bất tỉnh và bắt đầu lên cơn co giật hoặc thậm chí hôn mê.
Sự tiến triển từ kiệt sức vì nóng đến say nắng diễn ra nhanh chóng. Một người nào đó có thể chuyển từ trạng thái cảm thấy tương đối ổn sang không khỏe chỉ trong vài phút. Nếu say nắng không được điều trị và nhiệt độ cơ thể của người đó không được hạ xuống nhanh chóng, họ có thể tử vong.
Nhóm người có nguy cơ cao mắc bệnh liên quan đến nhiệt
Say nắng có thể xảy ra với bất kỳ ai, người lớn tuổi, trẻ nhỏ và những người mắc bệnh tâm thần và bệnh mãn tính có nguy cơ cao hơn.
Người đang dùng thuốc theo toa nên lưu ý điều gì?
Cơ thể chúng ta có rất nhiều hệ thống giữ các giá trị nhất định như nhiệt độ, nhịp tim, huyết áp và nhịp hô hấp trong phạm vi an toàn hẹp. Các hệ thống này hoạt động giống như một bộ điều nhiệt.
Ví dụ, nếu chúng ta quá nóng, hệ thống thần kinh sẽ ra tín hiệu cho tuyến mồ hôi hoạt động và các mạch máu trên bề mặt da giãn ra, tỏa nhiệt nhiều hơn. Nếu chúng ta quá lạnh, hệ thần kinh của chúng ta có thể kích hoạt phản xạ run rẩy.
Rất nhiều loại thuốc có thể can thiệp vào các hệ thống này. Ví dụ, thuốc kháng histamine (ví dụ: diphenhydramine) làm giảm tín hiệu mồ hôi và thuốc thông mũi (ví dụ: phenylephrine) có thể làm giảm tín hiệu làm giãn mạch máu. Những loại thuốc này thường chỉ có tác dụng một chút, nhưng trong những tình huống mà một người nào đó sắp mắc bệnh nhiệt nguy hiểm, thuốc có thể khiến họ vượt quá giới hạn.
Ví dụ về các loại thuốc kê đơn có liên quan đến tình trạng nhiệt độ cơ thể quá cao bao gồm một số loại thuốc chống loạn thần, thuốc điều trị huyết áp, thuốc kích thích và một số loại thuốc chống trầm cảm. Trong một số trường hợp, việc ngừng đột ngột một số loại thuốc cũng có thể làm tăng nguy cơ nhiệt độ cơ thể tăng cao đến mức nguy hiểm.
Nhiệt độ cơ thể nguy hiểm do dùng thuốc được kê đơn rất hiếm nhưng vẫn có thể xảy ra. Nói chuyện với bác sĩ của bạn về các biện pháp phòng ngừa an toàn là một cách tuyệt vời để giữ an toàn.
Cách phản ứng khi phát hiện người thân bị say nắng
Bước đầu tiên là gọi cấp cứu. Nếu một người đột nhiên mất ý thức, không hành động như bình thường và trở nên lú lẫn trong một khoảng thời gian ngắn thì đó là một trường hợp cấp cứu y tế.
CDC khuyến nghị nên di chuyển người đó đến nơi mát hơn, giúp hạ nhiệt độ cho người đó bằng vải mát hoặc tắm nước mát và không cho người đó uống bất cứ thứ gì. Bạn không bao giờ nên cho vật gì đó vào miệng người bất tỉnh vì họ có thể bị nghẹn.
