Việc trẻ bị cô lập, tẩy chay hay bắt nạt ở trường chưa bao giờ thực sự kết thúc và hậu quả là những đứa trẻ là nạn nhân phải chịu sang chấn, tổn thương tâm lý nặng nề. Đáng buồn thay nhiều cha mẹ không hề hay biết đến chuyện này cho đến khi mọi chuyện trở nên tồi tệ hay thậm chí là để lại những hậu quả đau lòng.
Nhiều bậc phụ huynh vẫn thường băn khoăn lo lắng không biết nên dạy con thế nào để trẻ tự bảo vệ bản thân ở trường học, hoặc nếu như con mình không may là nạn nhân của chính tình trạng này thì phải làm gì tiếp đây?
Và các cha mẹ hãy nên nhớ ngoài việc dạy con biết cách bảo vệ bản thân mình thì cũng đừng quên tìm cách xử lý thông thái nhất, nếu không may con mình là người bị bắt nạt, như cách làm dưới đây của chị Thu Hà, một nhà báo, mẹ của hai cô con gái nhỏ Xu và Sim.
Chị Thu Hà là một nhà báo và hiện sinh sống tại thành phố Hồ Chí Minh
"Nếu con bạn bị bắt nạt?
Một mẹ gặp mình vừa kể vừa khóc, con học lớp 2, trong lớp có 1 bạn bắt cả lớp phải tẩy chay con, nếu không sẽ bị đánh cả 2.
Năm Xu học 1 trường quốc tế, giờ ăn trưa học trò được ngồi tự do theo nhóm. Bạn đó -"đại bàng"- xúi giục các nhóm không chấp nhận cho Xu ngồi cùng bàn. Mỗi trưa, Xu bê khay thức ăn đi thang lang khắp cantin và phải ngồi ghép với anh chị lớp trên. Xu kể có lần đã vào nhà vệ sinh, ngồi khóc 1 mình.
Mình nhớ, khi Xu nói trong nước mắt: "Con chỉ muốn bỏ học", một luồng điện xẹt tê tái tim mình: "Giá mà nhà có bố, có lẽ Xu sẽ không khổ sở thế này". "Giá mà"...
Ừ, con bị bắt nạt và mẹ bị đánh gục.
Mình biết nhiều mẹ cũng tự kết tội chính mình. "Giá mà nhà mình giàu hơn", và thế là, cho con nhiều tiền hơn. "Giá mà con được bằng bạn bằng bè", và đã ráng mua sắm mắc tiền hơn. "Giá mà con thông minh lanh lẹ hơn", và ép con đi học thêm nhiều hơn… Giá mà...
Khi đó mình đã quên mất rằng hàng trăm bé khác vẫn có bố mà vẫn bị bắt nạt.
Rất nhiều bé xinh xắn, ăn mặc đẹp đẽ vẫn bị bắt nạt.
Những bạn thông minh, học giỏi, cá tính, thậm chí còn bị tẩy chay nhiều hơn.
Bạn không có lỗi. Bé cũng không có lỗi.
Bắt nạt học đường là việc rất nghiêm trọng, và nó xảy ra ở mọi quốc gia, cả ở những nền giáo dục văn minh. Nó gây tổn thương tâm lý cực kỳ nặng nề, thậm chí cả tự tử.
Có bé đã phải ăn trộm tiền của ba mẹ mang tới lớp cống nạp cho bạn. Bạn của Xu từ hồi lớp 1 đã thường xuyên chi tiền để kéo bè phái. Có học sinh lấy trộm tới 30 triệu đồng của ba để cho các bạn.
Chị là mẹ của hai bé gái Xu và Sim
Chúng ta thường rất phẫn nộ với những clip bị đánh đập hội đồng, nhưng bạo hành tinh thần bằng việc tẩy chay, cô lập, bịa chuyện, chửi bới hoặc làm nhục, lăng mạ gia đình, thao túng trên mạng... còn nhiều hơn, và nguy hiểm không kém.
Cách mẹ Thu Hà xử lý:
- Không khoan nhượng, không xuê xoa, không ép con 1 sự nhịn là 9 sự lành nha, mà phải giải quyết triệt để. Nhịn hoài khi bị Bạo lực học đường có thể dẫn tới tự tử và giết người đó ạ.
- Con sẽ học từ phản ứng của mẹ, nên mẹ đừng có cà cuống lên, nước mắt nước mũi, cũng đừng quá gồng, đừng mang những tổn thương quá khứ của mình để chất vào con. Rũ mình thật sạch, trước khi nhảy vào can thiệp.
- Hãy để con nói. Dù bạn có là ngôi sao thuyết trình hay là người đã nghiên cứu cả năm về bắt nạt học đường, thì khi con đang tổn thương, mẹ nói càng ít càng tốt.
- Lắng nghe vô điều kiện, đồng cảm vô điều kiện và tôn trọng con vô điều kiện: "Ừ, buồn thật, mẹ hiểu vì sao con thấy tức giận/sợ hãi/buồn/bối rối…"
- Đừng bao giờ đổ lỗi: "Đấy thấy chưa", "Mẹ đã nói rồi mà!".
Hoặc là lên giọng: "Chuyện có gì đâu mà trầm trọng, ngày xưa mẹ còn bị nặng hơn nhiều". Hoặc là: "Ai chả từng bị bắt nạt, mọi người vẫn sống đó thôi!".
- Đừng vội vàng đưa khuyên răn, rằng phải thế này hay phải thế khác.
- Đầu tiên và quan trọng nhất là phải hỏi con: "Con CẢM THẤY thế nào?", chứ ko chỉ là nó đánh con mấy cái. Vì có những bạn bình thản, dễ quên khi bị đánh/tẩy chay/nói xấu, nhưng có bé thì cực kỳ tổn thương. Không chất lên lưng mọi trẻ 1 gánh nặng như nhau nha các mẹ.
- Trẻ con vốn rất ghét kẻ mách lẻo, và cũng ghét bị mang tiếng mách lẻo. Đó là cái thóp mà kẻ bắt nạt và kẻ lạm dụng con luôn dọa. Phải cho con hiểu: Việc con nói ra là rất tốt, rất dũng cảm, sẽ giúp được cho con và nhiều bạn khác, đó không phải là mách lẻo.
- Không trả đũa. Bạo lực sẽ leo thang ko biết tới lúc nào mới ngừng và không thể kiểm soát được hậu quả đâu ạ. Thậm chí có thể là cái chết đấy.
- Với bắt nạt trên facebook thì có thể bày con cách chặn, block để con không bị nhiễu bởi những đòn tào lao của bên kia nữa.
- Báo với cô giáo và nhà trường, đi đúng quy trình đã. (nhưng thường thì giáo viên ko giải quyết hiệu quả lắm đâu).
- Quan điểm của mình là không tấn công, không quét chướng ngại vật, ko dùng vũ khí hạng nặng để bênh con. Mà mình làm con mạnh lên. Khi con mạnh lên thì có nghĩa là những tấn công bên kia sẽ yếu đi.
Mạnh nhờ con có sức khỏe do luyện tập thể thao nhiều, mạnh vì con bình thản từ nội lực bên trong của mình, hoặc mạnh vì có nhiều bạn thân, có đồng minh mạnh, hoặc có bà mẹ mạnh, hoặc tất cả số đó.
Bắt nạt có thể gây hậu quả nghiêm trọng. Nhưng đừng hoảng hốt. Có thể coi đó là bài học. Khi muốn con giỏi toán, chúng ta cho con làm bài tập nhiều hơn, làm cả bài nâng cao. Vậy thì lúc này, với môn Giao tiếp xã hội, coi như con đang phải giải một bài tập khó. Nghênh đón nó, cùng con tính xem nên xử lý bài này thế nào.
Và thường thì, cơn bão nào cũng phải từng bước hình thành, mẹ hãy để tâm nghe ngóng mỗi ngày để biết từ khi mới áp thấp nhiệt đới, đừng đợi bão lớn mới ra tay nha!
Năm nay, Xu đã bênh vực và đi báo giáo viên khi thấy 1 em bị bắt nạt, Xu nói: "Vì năm ngoái con từng bị bắt nạt, nên giờ con hiểu cảm giác của em ấy. Con thấy mình phải giúp em ấy. Và con sẽ không bao giờ đi bắt nạt người khác".
Những khó khăn không quật ngã được con thì sẽ càng làm con mạnh lên. Câu này đúng cả về nghĩa đen với các tế bào não đấy nha. Một nghiên cứu từ Viện khám phá Y học Sanford Burnham Prebys (SBP), đã phát hiện ra rằng sau những căng thẳng hoặc chấn thương ngắn, cơ thể sẽ tạo ra các tế bào khỏe mạnh hơn!".
