Cờ vua - phần thiết yếu trong cuộc sống
Tại Trường Tiểu học số 2 tại trung tâm thủ đô Yeveran, những học sinh 7 tuổi say mê lắng nghe và đặt câu hỏi với thầy giáo - điều ngạc nhiên đây là tiết dạy cờ vua.
Những em nhỏ này là thế hệ học sinh Armenia đầu tiên được học cờ vua như một môn bắt buộc thay vì tự chọn hay năng khiếu (Armenia bắt đầu đưa cờ vua vào giảng dạy bắt buộc từ năm 2011). Giáo viên cờ vua, Hayk Azizbekyan là một nhà vô địch cờ vua và vẫn đang theo học chuyên ngành khảo cổ, cho biết các em chỉ mất 6 tháng để học cách chơi cơ bản.
Du khách đến Armenia không nên ngạc nhiên khi thấy học sinh lớp 4 đều có khả năng chơi cờ tưởng tượng (không cần nhìn vào bàn cờ).
Việc đưa cờ vua vào giảng dạy không chỉ để đào tạo các kì thủ tương lai mà đây là một dự án quốc gia nhằm khuyến khích cờ vua trở thành một phần thiết yếu trong cuộc sống quốc gia.
Tổng thống Armenia rất quan tâm tới việc quảng bá cờ vua và những ích lợi nó có thể mang lại - bao gồm nâng trí sáng tạo, tư duy chiến lược và lãnh đạo… Tổng thống cũng tin tưởng rằng cờ vua là con đường thoát của một nước nghèo lên tương lai thịnh vượng và tích cực hơn. Về cơ bản, một cách hình thành tư duy của một quốc gia.
Cả xã hội khuyến khích quảng bá cờ vua
Armenia có số đại kiện tướng cờ vua cao nhất tính trên đầu người cao nhất thế giới. Quốc gia nhỏ bé nằm lọt giữa Thổ Nhĩ Kì, Gruzia và Azerbaijan đang sở hữu 3 chức vô địch trong 6 kỳ Chess Olympiad gần đây - giải cờ vua hấp dẫn nhất dành cho các đội tuyển quốc gia. Đó là không tính giải đấu gần nhất tại Baku mà Armenia từ chối tham dự vì xung đột với Azerbaijan.
Dẫn dắt đội tuyển nước nhà đến với nhiều vinh quang là Levon Aronian, kỳ thủ số năm thế giới hiện tại. Đại kiện tướng sinh năm 1982 từng trải qua khoảng thời gian dài từ cuối năm 2010 cho đến cuối năm 2014 gần như luôn duy trì hệ số elo lớn hơn 2.800. Đỉnh cao của Aronian đến vào tháng 3/2014 khi anh đạt tới elo 2.830, thành tích tốt thứ tư lịch sử, chỉ sau Magnus Carlsen (2.882), Garry Kasparov (2.851) và Fabiano Caruana (2.844).
Aronian có thể kiếm gần 1 triệu USD/năm từ riêng tiền thưởng các giải đấu. Đây là số tiền lớn so với mức lương trung bình tháng khoảng 500 USD tại Armenia. Không chỉ chăm chăm thi đấu, Aronian dành nhiều thời gian, công sức song hành cùng chính phủ quảng bá và khuyến khích cờ vua tới thế hệ trẻ. Aronian luôn hiện diện tại các giải thi đấu cấp độ trẻ em để động viên cổ vũ kì thủ nhí và phụ huynh.
Với một đất nước nhỏ bé với vỏn vẹn 3 triệu dân, nghèo khổ và nằm dưới bom đạn chiến tranh trong cả thế kỷ trước, cờ vua là môn thể thao dễ nhân rộng mà không đòi hỏi nhiều đầu tư. Dạy và thi đấu cờ vua không đòi hỏi cơ sở vật chất tốn kém, việc tổ chức các giải đấu cũng dễ dàng mà không cần nhiều kinh phí.
