Khi “ông lớn” AI (trí tuệ nhân tạo) xuất hiện, tham gia vào mọi “cuộc chơi” trong đó có báo chí, nó đã chứng tỏ khả năng ngày càng hoàn thiện: AI tổng hợp tin tức, viết bài, phỏng vấn, dẫn chương trình, làm video, sửa ảnh, rút tít, chạy headline… “Việc gì khó có AI”. Trí tuệ nhân tạo có thể tham gia vào mọi ngóc ngách, thậm chí cả tư vấn tình cảm.
Chỉ một câu lệnh, trong tích tắc, AI có thể cho ra một bài viết hoàn chỉnh, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu… mà nhiều nhà báo có thâm niên tác nghiệp vẫn vô tình mắc phải. Sức làm việc của AI có thể thay thế cho nhiều người, giảm bớt chi phí vận hành, thời gian.
Với một đối thủ có năng lực vượt trội như vậy, sự lo lắng là tất yếu. Và thực tế, AI đang thay thế con người ở nhiều hoạt động. Ngay ở nước ta, các cơ quan báo chí đã sử dụng trí tuệ nhân tạo vào khâu sản xuất tin bài, quản trị tòa soạn. Bản thân AI cũng thay đổi từng ngày từng giờ, không ngừng được nâng cấp, hoàn thiện với những phiên bản mới.
Thử tưởng tượng, đến một ngày, khi bạn nghe gì cũng toàn giọng AI, bạn xem gì cũng toàn hình ảnh AI tạo, bạn đọc gì cũng là do AI cung cấp. Đến lúc đó, bạn cảm thấy thế nào? Sau những ngạc nhiên, thích thú, có là sự trống rỗng?
Một tài sản lớn mà tạo hóa ban cho con người, đó là cảm xúc. Cuộc sống càng phụ thuộc vào máy móc công nghệ, cảm xúc càng trở nên quý giá. Nếu biến mình thành cỗ máy, kể cả là cỗ máy trong hưởng thụ những giá trị vật chất và tinh thần thì con người sẽ trở nên vô cùng bất hạnh.
AI có thể hỗ trợ báo chí nhiều công việc, nhiều thao tác nhưng không thể thay thế được nhà báo. Bởi AI thiếu một trái tim biết đập những nhịp rộn ràng, trái tim đầy lắng nghe, trái tim lo âu khắc khoải trước những điều mình đã viết ra hay chưa được viết ra. Trách nhiệm xã hội, sự tự thân và dấn thân làm nên vẻ đẹp, giá trị của nghề cầm bút.
Sự có mặt của AI không chỉ thách thức tương lai báo chí, mà còn đặt ra cho nhà báo không ít tự vấn, rằng mình có đang hời hợt quá, đã thực sự dấn thân với nghề nghiệp được coi là “quyền lực thứ tư” này, mình có đang đánh mất bản thân giữa bộn bề cơm áo?
Trước khi có AI, nghề báo vốn đã nhiều áp lực. Sau khi có AI, nghề báo lại càng thêm thử thách. Bước qua thử thách để hướng về phía trước là quy luật vận hành của cuộc sống. Những nhà báo với trí tuệ và năng lực thể hiện sẽ luôn mang lại nguồn cảm xúc tươi mới, để cuộc đời này mỗi ngày một đáng sống hơn.
