Ngày 11/4, Phó chủ tịch thường trực UBND TP.HCM Lê Thanh Liêm đã có công văn khẩn giao Công an TP kiểm tra, xác minh đường dây tiền ảo đa cấp liên quan Công ty CP Modern Tech, nơi đang bị tố đã lừa 15.000 tỉ đồng.
Trong văn bản, ông Liêm khẳng định các loại tiền ảo không phải tiền tệ, không là phương tiện thanh toán hợp pháp tại VN, đồng thời yêu cầu các cơ quan chức năng xử lý nghiêm vi phạm và hạn chế tối đa rủi ro xảy ra với người dân, doanh nghiệp.
Động thái này được đưa ra sau khi hàng chục nhà đầu tư căng băngrôn tại trụ sở Công ty CP Modern Tech tố cáo công ty này chiếm đoạt hơn 15.000 tỉ đồng của 32.000 nhà đầu tư bằng hình thức kêu gọi rót vốn mua đồng tiền ảo Ifan, Pincoin.
Theo như đơn tố cáo, dự án iFan bao gồm 7 người sáng lập chính gồm: ông Diệp Khắc Cường (người sáng lập iFan); ông Vũ Hữu Lợi (đồng sáng lập, kiêm Giám đốc phát triển iFan Quốc tế); bà Bùi Ngọc Mỹ (đồng sáng lập, kiêm Giám đốc điều hành học viện Crypto Academy Quốc tế); bà Bùi Mộng Trang (đồng sáng lập, kiêm Giám đốc truyền thông và đối ngoại); ông Lê Ngọc Tuấn (đồng sáng lập, kiêm Giám đốc đào tạo và phát triển marketing online kinh doanh Quốc tế); ông Phan Đình Sơn (đồng sáng lập, chuyên gia công nghệ Blockchain, làm websise iFan) và ông Hồ Xuân Văn (Giám đốc công ty Modern Tech, liên danh với iFan làm App Học viện).
Trước đó, sáng 8/4, nhiều người dân đã kéo tới trước trụ sở Công ty CP Modern Tech tại Phố đi bộ Nguyễn Huệ ở Q1, TP.HCM để tố cáo bị công ty này và các đối tác lừa đảo chiếm đoạt hơn 15.000 tỉ đồng thông qua hình thức huy động vốn để kinh doanh tiền ảo.
 |
| mô hình hoa hồng kim tự tháp iFan. |
Theo các nạn nhân, liên danh giữa ModernTech, iFan và Pincoin là chủ mưu của vụ lừa đảo tiền tỉ này. Cụ thể, iFan và Pincoin là dự án huy động vốn được 7 người Việt lập ra nhưng lại mượn danh nước ngoài. Theo đó, iFan được tuyên bố là dự án đến từ Singapore trong khi Pincoin đến từ Ấn Độ.
Để qua mặt các cơ quan chức năng, iFan và Pincoin đã ủy quyền cho công ty Modern Tech làm đại diện pháp lý tại Việt Nam và công ty đại diện này đã công khai tổ chức các sự kiện huy động vốn (ICO - Initial Coin Offering) tại TP.HCM và Hà Nội.
Tiếp đó, để qua mặt sự kiểm tra của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Modern Tech đã phát hành đồng tiền ảo này để huy động vốn một cách nhanh chóng thay vì phát hành cổ phiếu như thông thường, qua đó đặt hàng ngàn nhà đầu tư vào “bẫy thòng lọng” tiền ảo.
Các mô hình đa cấp và huy động vốn như Modern Tech với các đồng tiền ảo iFan và Pincoin không xa lạ gì với các nhà đầu tư. Trước đó, thế giới đã chứng kiến nhiều vụ lừa đảo liên quan đến tiền ảo, trong đó có thể kể đến vụ sụp đổ của sàn tiền ảo Bitconnect - vụ lừa đảo lớn nhất trên thị trường tiền ảo do Ủy ban chứng khoán Mỹ “bóc phốt” khiến nhiều nhà đầu tư trắng tay, trong đó có không ít người Việt.
Dù vậy, Modern Tech vẫn biết cách quảng bá trên Facebook và các trang tin lớn, lợi dụng khe hở của các nhà quản lý cũng như lòng tham của chính các nhà đầu tư để gài bẫy. Trong khi đó, các nhà đầu tư đã quá ngây thơ khi tin vào hình thức kiếm tiền không đổ mồ hôi này dù các cơ sở pháp lý và pháp nhân của chúng quá mơ hồ.
Để chiếm trọn lòng tham của các nhà đầu tư, trong các đợt huy động vốn ICO, Modern Tech hứa hẹn chia sẻ 48% lợi nhuận mỗi tháng, trong đó thời gian hoàn vốn tối đa là 4 tháng. Bên cạnh đó, nếu ai giới thiệu thêm nhà đầu tư tham gia thì sẽ được hưởng thêm 8% mức đầu tư của người đó. Mật ngọt chết ruồi, chiếc bẫy đa cấp tiền ảo theo mô hình hình thang huyền thoại này đã lập tức phát huy tác dụng, lôi kéo nhiều người tham lam nhảy vào...
Đúng kịch bản đã định, sau khi thu về hàng tỉ đồng từ các đợt ICO tại các thành phố lớn, Modern Tech bất ngờ công bố chuyển hình thức trả thưởng sang… tiền ảo iFan với mức giá "quy ước" 5 USD/đồng, trong khi chỉ một thời gian ngắn sau đó giá trị của đồng tiền ảo này đã chạm đáy ở mức… 0,01 USD/đồng khiến các nhà đầu tư vỡ mộng, ôm "coin rác" và thậm chí là không lấy lại được số tiền đã trót đầu tư vào Modern Tech.
Có thể khẳng định rằng, suốt trong thời gian qua các cơ quan chức năng liên tục đưa ra cảnh báo về việc không chấp nhận tiền ảo là tiền tệ, cấm dùng tiền ảo để làm phương tiện thanh toán… vậy nhưng, việc để tồn tại đường dây tiền ảo đa cấp thông qua Công ty CP Modern Tech trong suốt một thời gian dài, hoạt động công khai các sự kiện huy động vốn tại TP.HCM và Hà Nội dẫn đến việc lừa đảo một số tiền rất lớn 32.000 người thì không thể nói không có trách nhiệm của cơ quan quản lý tại địa phương.
Dư luận đang chờ đợi việc xử lý nghiêm khắc của pháp luật đối với các đối tượng liên quan đến đường dây lừa đảo bằng tiền ảo đa cấp nêu trên, cũng như việc xem xét trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước đối với vụ việc này.
ICO (Initial Coin Offering) là hình thức huy động vốn cho một liên doanh tiền ảo mới. Theo đó, trong đợt chào bán ICO thì các nhà đầu tư sẽ dùng tiền thật của mình để mua tiền ảo của một công ty, tương tự như các giao dịch phát hành cổ phiếu công khai lần đầu (IPO).
Về lý thuyết, mức giá tiền ảo bán ra lúc này rất rẻ và các nhà đầu tư đều kỳ vọng vào việc tiền ảo sẽ tăng giá sau đó để bán ra kiếm lợi ở mức gấp 5 gấp 10 so với mức giá ban đầu họ mua. Đáng tiếc rằng thực tế thường không như mong đợi, nhất là khi ngay từ đầu những kẻ bán ra đã có chủ ý lừa đảo người mua.
Để ICO thành công, các công ty huy động vốn thông qua tiền ảo phải tạo ra được hiệu ứng lan tỏa càng rộng càng tốt, nhằm kiếm được nhiều "gà" rót tiền vào các đợt ICO.
Theo quy định của pháp luật Việt Nam, kể từ ngày 1/1/2018, các hành vi phát hành, cung ứng và sử dụng các phương tiện thanh toán tiền ảo bất hợp pháp tại Việt Nam đều có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, trên thực tế, trong các vụ lừa đảo liên quan đến tiền ảo trên thế giới, cơ hội lấy lại tiền của các nhà đầu tư là rất thấp.
