Hồng lâu mộng xoay quanh câu chuyện tình duyên trắc trở giữa hai anh em con cô con cậu là Giả Bảo Ngọc và Lâm Đại Ngọc. Từ đây, mô tả cuộc sống nhiều mặt của một đại gia đình quý tộc đời Thanh từ lúc cực thịnh cho đến lúc suy vi trong vòng 8 năm.

Tác phẩm không những có một nội dung mới mang ý nghĩa thời đại, mà còn làm được một việc lớn lao: đổi mới thi pháp tiểu thuyết Trung Quốc.

Tiểu thuyết Trung Quốc trước đây, chủ yếu là kết cấu vặn xoáy kiểu chương hồi như: Tam quốc diễn nghĩa, Thủy hử, Tây du ký... thiên về mô tả hành động, miêu tả hoạt động bên ngoài lời nói của nhân vật. 

Tâm lý con người trong những tiểu thuyết đó, còn giản đơn, nhất quán trong một tính cách, rạch ròi trung, nịnh đôi đường. 

Những truyện ngắn “truyền kì”, những truyện ngắn trong Liêu Trai chí dị (5) đã bắt đầu thấm đẫm màu sắc con người thị dân với những khát vọng nồng nhiệt hơn, phức tạp hơn nhưng vẫn chưa có một thi pháp tiểu thuyết thực sự phản ánh một cách nhìn mới về con người. Tiểu thuyết Hồng lâu mộng đã chính thức làm được việc đó.

Hồng Lâu Mộng được chuyển thể thành phim vào năm 1987 và nhanh chóng được các fan hâm mộ đón nhận nồng nhiệt.

Với chủ nghĩa hiện thực từ bi và tường thuật quét mà nhớ lại tác phẩm của Charles Dickens, cuốn tiểu thuyết tuyệt vời này bắt tất cả sự tàn ác và tham nhũng, phẩm giá và chủ nghĩa anh hùng, của Ấn Độ. 

Thời gian là năm 1975. Nơi này là một thành phố vô danh bên bờ biển. Chính phủ vừa tuyên bố tình trạng khẩn cấp, trong có biến động 4 người lạ - một góa phụ tinh thần, một sinh viên trẻ tuổi bật gốc từ trạm đồi bình dị của mình, và hai thợ may, những người đã chạy trốn khỏi bạo lực đẳng cấp của làng của họ - sẽ được đẩy cùng nhau, buộc phải chia sẻ một căn hộ chật hẹp và một tương lai không chắc chắn.

3. Cổng Rashomon của Akutagawa Ryunosuke viết vào năm 1915

Đây chính là bộ tiểu thuyết mang đến kiệt tác Rashomon và chính thức mang điện ảnh Nhật ra thế giới. 

Câu chuyện xoay quanh một sự kiện trung tâm: Vợ của một samurai bị tên cướp Tajomaru hãm hiếp và samurai bị chết bởi một thanh gươm đâm vào ngực. 

Sự kiện này được kể lại qua 4 lời khai khác nhau của 4 nhân chứng: Tajomaru - Tên cướp, Masago - Thiếu phụ, vợ nạn nhân, Kanazawa-no-Takehiro - Nạn nhân (qua lời người ngồi đồng) và tiều phu - vô danh.

Mỗi lời khai cung cấp cho chúng ta một hồ sơ khác nhau về sự thực, chúng lần lượt phủ nhận lẫn nhau, khiến cho khán giả như rơi vào mê cung, không thể biết lời khai nào là sự thật. 

Điều này cho thấy tính không đáng tin cậy của lời người kể chuyện trong quan niệm của tự sự hiện đại. Nó hoàn toàn khác với tự sự truyền thống. 

Tự sự truyền thống đi tìm cách kể bằng hình ảnh cho hay nhất một câu chuyện nào đó, người kể phải là người ban phát chân lí cuối cùng. Nếu theo cách dựng của tự sự truyền thống, đây sẽ là một bộ phim trinh thám. Nó sẽ chỉ dừng lại khi tìm ra sự thực về thủ phạm giết người.

Truyện ngắn của Akutagawa là một sự kết hợp, tiếp nối tài hoa và kỳ lạ giữa những yếu tố truyền thống và những yếu tố hiện đại trong cách viết, cách kể đầy sáng tạo. 

Từ sự mờ hóa, sự phân mảnh trong thể loại, kết cấu, cốt truyện, nhân vật, nghệ thuật trần thuật đến ngôn ngữ giễu nhại, nghệ thuật nghịch dị, chất hài hước đen, yếu tố kỳ ảo.., truyện ngắn của ông vừa quen vừa lạ, vừa cổ kính vừa hiện đại, vừa hiện thực vừa kỳ ảo... đã làm chấn động văn đàn nước Nhật một thời và mãi mãi.

4. Heat and Dust (1975)

 

Heat & Dust là cuốn tiểu thuyết nổi tiếng đã giành giải Booker năm 1975 của cố nhà văn người Đức Ruth Prawer Jhabvala.

Câu chuyện mở đầu với lời kể của một cô gái, người trở về Ấn Độ để tìm hiểu thêm về người mẹ kế của mình, Oliva. Cô có chục lá thư từ Olivia và cô hi vọng rằng khi đọc chúng cộng với những gì cô tìm hiểu được tại Ấn Độ cô sẽ dần dần mở được tấm màng sự thật về người mẹ kế của mình và cuộc sống của bà trong thời kì Ấn bị Đế quốc Anh chiếm đóng trong những năm 1920.

5: All About H Hatterr (1948)

Đây là cuốn tiểu thuyết kinh điển của nhà văn Govindas Vishnoodas Desani (1909 – 2000) ghi lại những cuộc phiêu lưu của một người đàn ông Anh - Mã Lai để tìm kiếm trí tuệ và sự giác ngộ.

Trong chuyến hành trình này ông đã đi đến 7 thành phố phương Đông, tại đó ông được tư vấn bởi 7 nhà hiền triết, mỗi người chuyên về một khía cạnh khác nhau của “cuộc sống” và học được nhiều điều mới lạ.

“Tôi đọc và review khá nhiều sách nhưng ít có khi nào tôi lại ấn tượng với một câu chuyện như đối với All About H Hatterr của Govindas. 

Nó thực sự là một câu chuyện tiên phong và kỳ dị nhất mà tôi từng đọc. Nếu bạn không đầu tư thời gian để suy ngẫm, bạn sẽ không thực sự hiểu nó” - Saul Bellow, The New York Times nói.

6: The Wind-Up Bird Chronicle (Biên niên ký chim vặn dây cót) của Haruki Murakami

Haruki Murakami là nhà văn rất được hâm mộ cả trong và ngoài nước Nhật. Những tác phẩm trước đó của ông là Norwegian Wood (Rừng Na Uy), Kafka on the Shore (Kafka bên bờ biển) đã được dịch ra 40 ngôn ngữ và bán được hàng trăm triệu bản trên toàn thế giới.

Cuốn sách được viết qua giọng kể của Okada Toru - Một nhân vật giản dị, chân thành và thụ động. Mọi sự kiện bắt đầu từ việc Okada Kumiko - Vợ của Toru bị mất tích hết sức bí hiểm. 

Tiếp nối sau đó là cuộc tìm kiếm của Toru. Không phải là cuộc tìm kiếm thông thường, mà là bản ngã của người đàn ông này đến với những khám phá siêu thực và suy tưởng.

Tác phẩm này từng được đánh giá là “nơi Tây và Đông gặp nhau” – lối viết văn theo kiểu phương Tây với những giá trị phương Đông hòa quyện nhau để tạo nên một tác phẩm khác biệt. 

Chúng ta không hề thấy geisha, võ sĩ đạo, thơ haiku trong tiểu thuyết Nhật Bản này, nhưng cũng dễ dàng nhận thấy luật nhân quả, giấc mơ tâm linh,.. rất đậm nét Đông phương.

7. Spring Snow của Yukio Mishima (1969 - 1971)

Tiểu thuyết kể về một tình yêu bị ngăn cấm. 

Ayakura Satoko (Yuko Takeuchi) - Cô con gái cưng của dòng họ danh giá bậc nhất trong giới thượng lưu đầu thế kỉ 20, tuy gia đình đã sa sút so với quá khứ huy hoàng trước kia nhưng vẫn đủ để bao người khác phải kính phục. 

Còn cậu bạn Matsugae Kiyoaki (Satoshi Tsumabuki) là người thừa kế của gia đình Matsugae - đại diện cho lớp nhà giàu mới nổi ở Nhật. 

Họ lớn lên khi làn sóng Âu hóa ồ ạt tràn vào Nhật Bản, khiến cho xứ sở hoa anh đào thay da đổi thịt nhanh chóng. Mọi giá trị truyền thống đều bị đảo lộn.

Tuy được sống trong nhung lụa, nhưng Kiyoaki vẫn không cảm thấy thỏa mãn với những gì mình đang có. Anh cảm thấy ngột ngạt khi bị vây kín bởi nền văn hóa phương Tây, bởi những dao, niễng, muỗng, thìa, bởi những buổi chiếu phim xa xỉ… 

Anh không hề muốn dính líu đến những toan tính, những mưu đồ củng cố quyền lực của bố mình, nhưng vẫn bị kéo vào cuộc…

Trong khi đó, cô bạn thanh mai trúc mã ngày nào của anh – Ayakura Satoko đã trở thành một người con gái vô cùng xinh đẹp. 

Satoko toát lên vẻ đẹp hoàn mỹ, đoan trang, thánh thiện của người phụ nữ truyền thống Nhật Bản, nhưng điểm khác biệt của cô chính là sự tự tin, niềm kiêu hãnh và lối suy nghĩ hiện đại do bị ảnh hưởng bởi lối sống phương Tây. 

Satoko đã từ chối tất cả những người đến hỏi cưới mình, chỉ vì cô muốn chờ đợi người con trai mà mình đã đem lòng yêu mến ngay từ những ngày thơ bé.

8. Midnight"s Children của Salman Rushdie viết năm 1980

 

Midnight"s Children tiểu thuyết đoạt 3 giải Man Booker, là sản phẩm từ một cuộc thai nghén nhọc nhằn của Salman Rushdie. 

Những đứa con của nửa đêm lấy bối cảnh quá trình chuyển tiếp của Ấn Độ từ thời thuộc địa Anh sang độc lập rồi tách thành ba quốc gia Ấn Độ, Pakistan và Bangladesh. 

Câu chuyện hiện thực huyền ảo về thời hậu thuộc địa này được kể bởi nhân vật chính Saleem Sinai.

Nội dung khắc họa 30 năm cuộc đời của nhân vật chính trong đó chứa đựng những câu chuyện, những hình ảnh ẩn dụ về hàng loạt biến động trong lịch sử và xã hội Ấn Độ buổi giao thời. 

Cả truyện và phim đều mang màu sắc chính trị với những chi tiết tàn bạo đề cập tới những nhân vật chính trị nổi bật trên chính trường Ấn Độ.

9.The God of Small Things của Arundhati Roy viết vào năm 1997

 

Ngay từ những tuần đầu ra mắt, quyển sách đã có số ấn bản bán ra cao ngoài dự tính. Tổng kết trong vòng không đầy 10 năm kể từ năm 1997 là năm cuốn sách được xuất bản đến nayThe God of Small Things đã bán được trên 3 triệu quyển (con số ngang ngửa với quyển Trăm năm cô đơn của Gabriel Garcia Marquez) và Arundhati Roy đã được trao giải Booker Prize năm 1998.

Đây là một cuốn tiểu thuyết tiếng Anh không phải về văn hóa Ấn hay đấu tranh giai cấp, cũng không phải về sự va chạm của các nền văn hóa, mà là về bản chất của con người. 

Một cuốn tiểu thuyết đơn thuần nhưng tuyệt hảo về tình yêu lãng mạn, âm mưu và thù hận, bi kịch tình trường, nữ quyền và bạo lực gia đình, tất cả lớp lang đan xen nhau một cách hài hòa và tuyệt đối phù hợp. Một quyển sách cực kì đáng đọc.