Hàn the
Hàn the (tên hóa dược là borax) là một chất sát khuẩn và nấm yếu, được dùng trong y tế để làm săn, dùng ngoài để diệt khuẩn và nấm nhẹ.
Hàn the được một số người buôn bán dùng để bảo quản thực phẩm. Nó có tác dụng giữ thực phẩm tươi lâu, làm chậm quá trình phân rã, nhất là làm cho thực phẩm trở nên giòn, dai.
Những người buôn bán thường thêm hàn the vào các sản phẩm giò sống, chả lụa, mì sợi, bánh giò, phu thê, da lợn, bánh đúc...
Các loại tôm, cá, thịt tươi bày bán ở các chợ được tẩm hàn the có thể giữ được màu sắc tươi ngon cả ngày dù bị để phơi nắng phơi gió.
Khoảng 5 gram hàn the có thể gây ngộ độc cho người sử dụng, thậm chí dẫn đến tử vong khi nồng độ cao hơn. Triệu chứng ngộ độc hàn the là rối loạn tiêu hóa, chán ăn, mệt mỏi khó chịu.
Với trẻ em sẽ gây suy dinh dưỡng, chậm phát triển trí não. Ngoài ra, hàn the còn làm tổn thương các tế bào gan, teo tinh hoàn và là một trong những tác nhân gây ung thư.
Lượng hàn the cho vào các loại thực phẩm thường không đủ cao nên ít gây ra ngộ độc cấp tính. Tuy nhiên, ăn các sản phẩm có chứa hàn the về lâu dài sẽ có ảnh hưởng nhất định đối với sức khỏe.
Phoóc môn
Phoóc môn (formaldehyde) tồn tại ở dạng khí hoặc dạng lỏng. Ở dạng lỏng, phoóc môn có tính sát trùng rất mạnh, kết hợp với chất anbumin tạo ra chất chống thối rữa, bảo quản.
Phoóc môn thường được cho vào các loại thực phẩm như bánh phở, nầm lợn, cá khoai… Chất này giúp thực phẩm để từ ngày này qua ngày khác không bị ôi thiu, thối rữa.
Khi phoóc môn xâm nhập vào cơ thể con người có thể từ gây khó tiêu hóa đến gây viêm loét các tế bào, thực quản, dạ dày, ruột… Nếu nhiễm phải một lượng cao có thể gây tử vong. Ở thể khí nếu hít phải phoóc môn có thể gây ngạt thở và mắc nhiều bệnh về hô hấp.
Tinopal
Tinopal là một hóa chất tẩy rửa dạng bột màu hơi vàng được sử dụng trong công nghiệp có tác dụng làm tăng độ trắng quang học (OBA) sử dụng cho giấy.
Tuy nhiên hiện nay có rất nhiều sản phẩm bún, bánh phở, bánh ướt, hủ tiếu... trên thị trường nhiễm chất tinopal.
Tùy theo lượng độc tố tinopal vào cơ thể với hàm lượng bao nhiêu mà có thể gây ngộ độc cấp tính hoặc mãn tính.
Việc sử dụng thường xuyên thực phẩm có chứa tinopal sẽ gây hại đường tiêu hóa, niêm mạc thành ruột, thậm chí có thể dẫn đến viêm loét ruột, dạ dày. Nếu ăn thực phẩm chứa chất tinopal lâu dài sẽ gây suy gan, suy thận, cơ thể mệt mỏi và mắc cả bệnh ung thư.
Bột săm-pết
Bột săm-pết (tên tiếng Pháp là salpêtre hay tên tiếng Anh là sanpet hoặc saltpetre, salt peter…) là một loại hóa chất tẩy trắng được dùng trong công nghiệp và không nằm trong danh mục phụ gia được sử dụng trong thực phẩm do Bộ Y tế cho phép sử dụng.
Tuy nhiên, nó được một ố người buôn bán dùng để tẩy thịt ôi thiu thành thịt tươi mới. Bột săm-pết có tính độc hại cao nhưng giá thành rẻ.
Loại bột này có khả năng làm tăng nguy cơ gây ung thư ở cả người lớn và trẻ em. Nếu ăn phải thịt ôi thiu đã được tẩy rửa bằng bột săm-pết, trẻ em có thể sẽ bị mắc hội chứng da xanh xao (blue baby), ung thư, thậm chí tử vong.
Thuốc kích thích rau tăng trưởng
Loại thuốc điều hoà kích thích sinh trưởng sử dụng trên rau mầm, giá đỗ, cây su su có hoạt chất chủ yếu thuộc về họ Cytokinins và họ Auxins. Các chất này chứa hàm lượng kiềm cao khi tiếp xúc trực tiếp có thể gây bỏng da, hỏng mắt, nếu nuốt hay hít phải có thể làm tổn thương bộ máy tiêu hóa và hệ hô hấp.
DEHP
DEHP là một hóa chất hữu cơ, viết tắt của diethylhexyl phtalat, là một chất lỏng khan, trong suốt, gần như không có màu, có mùi khó nhận biết.
Chất này tan rất tốt trong dầu (mỡ) và tan rất ít trong nước nên nó có khả năng tạo độ nhớt, đục, đặc cho các chế phẩm nước giải khát, nước uống, thạch...
DEHP được dùng trong thực phẩm thay thế dầu cọ vì là hóa chất công nghiệp rẻ tiền.
Năm 2011, Cục an toàn thực phẩm mở rộng đã phát hiện chất này có ở tất cả các nhóm thực phẩm nhập khẩu từ Đài Loan như bánh kẹp, sữa, thạch, nước rau câu, đặc biệt là các nhóm nước giải khát (bột dùng để pha chế trà chanh).
Nếu sử dụng DEHP với lượng nhiều có thể gây ra ngộ độc cấp tính dẫn tới tử vong tại chỗ.
Bé gái bị nhiễm chất này có nguy cơ dậy thì sớm. DEHP làm suy giảm sự phát triển của bộ phận sinh dục nam, khiến cho cơ quan sinh sản của nam giới bị “teo” lại.
