Ngày 18/10, Hội nghị tổng kết 50 năm nền văn học, nghệ thuật TPHCM (30/4/1975 - 30/4/2025) được tổ chức nhằm nhìn lại chặng đường đã qua và khơi dòng phát triển cho một thành phố mới với tâm thế mới.
Dấu ấn lãnh đạo và những thành tựu nổi bật
Phát biểu tại hội nghị, ông Dương Anh Đức – Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy TPHCM – cho biết, trong 50 năm qua, Đảng bộ thành phố đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo sát sao công tác phát triển văn học, nghệ thuật (VHNT).
Công tác này bao gồm việc nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp uỷ và người đứng đầu , tập trung xây dựng thiết chế văn hóa , bồi dưỡng đội ngũ văn nghệ sĩ và giáo dục lòng yêu nước.
Đặc biệt, công tác đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, phản bác các quan điểm sai trái trên lĩnh vực VHNT luôn được chú trọng. Hằng năm, thành phố đều tổ chức sơ kết, tổng kết để đánh giá việc thực hiện các nghị quyết, chỉ thị về văn hóa.
Nhờ sự chỉ đạo đó, nền VHNT thành phố đạt được nhiều thành tựu đáng khích lệ. Hệ thống thiết chế văn hóa được đầu tư, củng cố và hoàn thiện.
Nhiều nhà hát tiếp quản từ năm 1975 được sửa chữa, xây mới. TPHCM cũng đầu tư trọng điểm xây dựng các công trình mới như Nhà hát Trần Hữu Trang, Rạp Xiếc đa năng Phú Thọ, Bảo tàng Chứng tích chiến tranh..., góp phần cải thiện đời sống văn hóa ở cả khu vực ngoại thành.
Theo ông Đức, hoạt động đầu tư, sáng tác và quảng bá tác phẩm được đẩy mạnh thông qua nhiều đề án, cuộc thi và giải thưởng. Thành phố cũng tổ chức tốt các hoạt động nghệ thuật phục vụ các ngày lễ lớn, các sự kiện chính trị, cũng như phục vụ đồng bào ở vùng biên giới, hải đảo và kiều bào. Công tác bồi dưỡng cảm thụ, sáng tác cho thanh thiếu nhi được khuyến khích, góp phần hình thành nhân cách và lòng nhân ái cho thế hệ trẻ.
Công tác bảo tồn, phát huy di sản VHNT các dân tộc, đặc biệt là các di sản phi vật thể được UNESCO ghi danh, luôn được quan tâm. Thành phố chỉ đạo giới thiệu nghệ thuật truyền thống phù hợp với từng lứa tuổi, phát huy vai trò của các Nghệ nhân Nhân dân, Nghệ nhân Ưu tú trong việc truyền dạy văn hóa dân gian.
Bên cạnh đó, công tác xã hội hóa được tạo điều kiện, với nhiều đơn vị nghệ thuật và doanh nghiệp tư nhân tham gia sáng tạo, đầu tư các tác phẩm đáp ứng nhu cầu giải trí lành mạnh. Việc đào tạo nguồn nhân lực và phát triển đội ngũ văn nghệ sĩ kế cận được coi trọng, với các hình thức linh hoạt như chính quy và truyền nghề.
Các chính sách chăm lo cho văn nghệ sĩ có cống hiến, đặc biệt là các nghệ sĩ lớn tuổi có hoàn cảnh khó khăn, được xây dựng và thực thi (tặng thẻ bảo hiểm y tế, hỗ trợ hằng tháng...).
Lĩnh vực lý luận, phê bình cũng được quan tâm. Hội đồng Lý luận, phê bình VHNT thành phố qua 15 năm hoạt động đã góp phần khẳng định cái đẹp, đồng thời phê phán các khuynh hướng lệch lạc.
Hoạt động của các đơn vị nghệ thuật công lập và ngoài công lập được củng cố; các nhà hát công lập được đầu tư dàn dựng nhiều tác phẩm tạo dấu ấn, bảo tồn nghệ thuật truyền thống.
Liên hiệp các Hội VHNT đã làm tốt vai trò tập hợp, đoàn kết đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ. Công tác giao lưu, hợp tác quốc tế được triển khai phù hợp, tăng cường giới thiệu văn hóa Việt Nam ra thế giới. Phong trào văn nghệ quần chúng cũng phát triển tích cực, hiệu quả tại các địa phương, khu công nghiệp, khu chế xuất.
Phương hướng cho kỷ nguyên mới
Theo Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy TPHCM, VHNT TPHCM vượt qua khó khăn, nỗ lực phản ánh chân thực cuộc sống, tạo dựng diện mạo hiện đại.
Dù các hoạt động VHNT tiên phong trong hội nhập, đổi mới sáng tạo, giữ gìn bản sắc dân tộc song lĩnh vực này vẫn còn hạn chế.
Nguyên nhân của hạn chế được chỉ ra là sự phối hợp thiếu đồng bộ giữa các ngành, quy định về hoạt động của các Hội chưa sát thực tiễn và tác động mạnh mẽ của kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế cùng sự bùng nổ của khoa học công nghệ.
Trên cơ sở phát huy những thành tựu và khắc phục các hạn chế của cả ba khu vực (Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu và TPHCM trước khi sáp nhập), TPHCM trong giai đoạn mới sẽ tập trung triển khai các giải pháp trọng tâm nhằm phát triển nền VHNT.
Thành phố tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền các nghị quyết của Đảng về VHNT, đồng thời nâng cao năng lực lãnh đạo, quản lý, cũng như chú trọng quy hoạch và đào tạo đội ngũ cán bộ chuyên môn.
Bên cạnh đó, TPHCM sẽ nỗ lực cụ thể hóa các chủ trương của Đảng thông qua việc xây dựng và thực hiện các cơ chế, chính sách bồi dưỡng, thu hút nhân tài, cùng chế độ đãi ngộ phù hợp đối với đội ngũ văn nghệ sĩ, tạo điều kiện thuận lợi để họ yên tâm sáng tạo và cống hiến lâu dài.
Đồng thời, thành phố tập trung hoàn thiện các thiết chế văn hóa theo hướng đồng bộ, tiếp tục phát triển mạnh mẽ phong trào văn nghệ quần chúng.
TPHCM sẽ tăng cường công tác quản lý báo chí, xuất bản, định hướng nhu cầu và thói quen hưởng thụ văn hóa lành mạnh cho thanh thiếu niên; chủ động đấu tranh, ngăn chặn các loại văn hóa phẩm độc hại và những hành vi chống phá của các thế lực thù địch.
Thành phố cũng chú trọng thực hiện hiệu quả công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể, gắn phát triển văn hóa - nghệ thuật với việc giữ gìn và tôn vinh các giá trị truyền thống.
Đồng thời, triển khai hiệu quả Chiến lược phát triển ngành công nghiệp văn hóa giai đoạn 2025 - 2030, nhằm đảm bảo mục tiêu đóng góp tích cực vào tăng trưởng kinh tế của thành phố.
Tại hội nghị, Sở Văn hóa và Thể thao TPHCM đón nhận Huân chương Lao động hạng nhất, ghi nhận những đóng góp to lớn trong sự nghiệp xây dựng và phát triển văn hóa, thể thao của TPHCM.
Nhiều tập thể, cá nhận có nhiều đóng góp quan trọng đối với sự phát triển của văn học, nghệ thuật thành phố trong 50 năm qua đã được nhận Bằng khen của UBND TPHCM.
