Sau tai nạn tàu con thoi Challenger cướp đi sinh mạng của 7 phi hành gia gồm 2 người nữ, nhà du hành trở thành công việc nguy hiểm với cả đàn ông và phụ nữ. Nhưng không vì thế mà số lượng những người nữ theo đuổi giấc mơ với ngành hàng không giảm sút.
Năm 1983, nữ phi hành gia huyền thoại Sally Ride qua đời ở tuổi 61 sau thời gian dài đau đớn với căn bệnh ung thư tuyến tụy. Chỉ vài ngày trước khi bà Ride qua đời, nữ phi công kỳ cựu Lưu Dương, mới 33 tuổi, đã trở thành người phụ nữ Trung Quốc đầu tiên bay vào không gian trên tàu Thần Châu 9 suốt 13 ngày.
Họ là 2 trong số những nữ phi công và nữ phi hành gia nổi tiếng trong suốt chiều dài lịch sử nhân loại, đã tạo nên lịch sử khi chứng minh được bất cứ việc gì của đàn ông thì phụ nữ đều có thể làm được.
1. Baroness Raymonde de Laroche
Mặc dù làm cha mẹ thất vọng vì không theo công việc buôn bán của gia đình, nhưng cô gái trẻ con của thợ sửa ống nước Paris đã thay đổi lịch sử vào năm 1910, khi trở thành người phụ nữ đầu tiên có được giấy phép lái máy bay.
Dưới sự giám sát của chuyên gia hàng không Charles Voisin, nữ phi công xinh đẹp đã bay lượn khắp bầu trời Pháp và giành được nhiều chiến công. Dù thuộc tầng lớp lao động, nhưng cô gái vẫn nhận được danh hiệu chỉ dành cho nam tước phu nhân cho những cống hiến của mình.
Ảnh: Wikimedia Commons.
De Laroche cũng là một kỹ sư và chuyên gia về khinh khí cầu, đã mạo hiểm đến suýt chết một lần. Năm 1910, máy bay của Laroche bị rơi trong một chương trình trình diễn hàng không tại Reims, Pháp và bà bị thương nặng đến nỗi phải nằm yên suốt trong hai năm.
Năm 1912, một lần nữa bà lại bị thương trong một tai nạn xe hơi. Lúc này tưởng rằng bà sẽ rời bỏ sự nghiệp khi phải làm tài xế phục vụ quân đội trong Thế chiến thứ nhất, nhưng nhanh chóng sau đó de Laroche lại được tiếp tục với niềm đam mê bay lượn của mình.
Năm 1919, trong nỗ lực trở thành nữ phi công chuyên nghiệp đầu tiên, chiếc máy bay thử nghiệm của bà đã đâm sầm xuống một sân bay ở ngôi làng Le Crotoy ven biển. De Laroche qua đời ở tuổi 36 cùng trợ lý phi công của bà. Một bức tường được dựng lên tại Sân bay Le Bourget của Paris để vinh danh bà.
2. Bessica Raiche
Đây là một người phụ nữ phá vỡ mọi khuôn mẫu của người phụ nữ đầu thế kỷ 20 trên cả phương diện nhân cách cá nhân lẫn trình độ chuyên môn. Bà Bessica Raiche biết lái xe hơi, bắn súng và dùng thuốc trong ngành nha rồi sau đó trở thành chuyên gia nữ đầu tiên về khoa sản ở Hoa Kỳ.
Bà cũng là một nhà ngôn ngữ, nghệ sĩ và nhạc sĩ thành công.
Ảnh: Wikimedia Commons.
Và chưa dừng lại ở đó, ngày 13.10.1910, bà Raiche trở thành người phụ nữ đầu tiên của Hoa Kỳ thực hiện chuyến bay chỉ một mình trên máy bay. (Trước đó một tháng, bà Blanche Stuart Scott cũng lái máy bay nhưng chuyến bay được cho là không có chủ đích và không được Hiệp hội Hàng không Mỹ công nhận).
Chiếc máy bay của bà Raiche lấy cảm hứng từ chiếc máy bay của anh em nhà Wright, được tự chế tạo tại nhà riêng ở Mineola, New York bằng dây tơ lụa, dây đàn và tre. Tuy nhiên, sự nghiệp của bà trong ngành hàng không chỉ rất ngắn vì sau đó không lâu bà chuyển sang nam California để tập trung cho chuyên ngành y học, rồi trở thành Chủ tịch Hội Y khoa hạt Orange.
3. Amelia Earhart
Đây là nữ phóng viên tiên phong trong nghiệp phi công, sinh ra và lớn lên ở Kansas. Tháng 5.1932, bà đã trở thành phụ nữ đầu tiên bay một cách độc lập không ngừng nghỉ băng qua Đại Tây Dương. Trước đó chỉ có một người là Charles Lindbergh đã thực hiện được điều này.
Ngoài chuyến bay băng qua Đại Tây Dương nổi tiếng của mình, Earhart còn trở thành người phụ nữ đầu tiên bay liên tục không ngưng nghỉ suốt từ Los Angeles đến Newark vào năm 1932. Bà Earhart cũng là phi công đầu tiên bay từ Hawaii đến đất liền Hoa Kỳ vào năm 1935.
Ảnh: Wikimedia Commons.
Bà từng là biên tập viên của tạp chí Cosmopolitan từ năm 1928 đến 1930 và một nhà thiết kế thời trang nổi tiếng, ủng hộ dòng sản phẩm thời trang của chính mình được bày bán tại Macy’s.
Năm 1937, bà biến mất một cách bí ẩn ở tuổi 39 trong chuyến bay qua Thái Bình Dương với nỗ lực bay vòng quanh thế giới.
4. Jacqueline Cochran
Chắc hẳn những người con xứ Florida không thể không biết đến nữ phi công sinh ra ở Muscogee vào năm 1906. Bà Jacqueline Cochran giữ nhiều kỷ lục về khoảng cách, độ cao và tốc độ hơn bất kỳ phi công nào khác dù là nam hay nữ vào thời của bà.
Bà được mệnh danh là “Nữ hoàng tốc độ”.
Cochran là phụ nữ duy nhất cạnh tranh trong cuộc đua Bendix năm 1937 (nhưng năm sau đó bà mới được giải), là người phụ nữ đầu tiên lái máy bay ném bom xuyên Đại Tây Dương năm 1941, nữ phi công đầu tiên phá vỡ tốc độ âm thanh vào năm 1953, phụ nữ đầu tiên cất cánh và hạ cánh trên một hàng không mẫu hạm, nữ chủ tịch đầu tiên của Liên đoàn Hàng không Quốc tế (1958-1961) và là phi công đầu tiên bay cao hơn 6 km mà không dùng mặt nạ oxy.
Ảnh: Wikimedia Commons.
Bà Jacqueline Cochran cũng là nữ phi công đầu tiên điều hành công ty mỹ phẩm Marilyn Monroe và chạy đua vào Quốc hội. Bà cũng là một doanh nhân thành đạt rất nổi tiếng, thành công trong công việc đào tạo những phụ nữ khác có thể lái máy bay trong Thế chiến thứ hai.
5. Bessie Coleman
Vào tháng 6.921, Bessie Coleman trở thành người phụ nữ Mỹ gốc Phi đầu tiên được cấp bằng lái máy bay.
Sinh ra và lớn lên ở vùng nông thôn Texas, Coleman chuyển đến Chicago năm 20 tuổi rồi làm móng tay, trong thời gian này bà say mê với những chuyến bay qua câu chuyện của anh trai mình trong Thế chiến thứ nhất.
Dần dần bà muốn theo đuổi sự nghiệp phi công, vấn đề sắc tộc và giới tính khiến bà không được theo học các khóa cao hơn trong ngành hàng không ở Mỹ, nên bà chuyển sang Pháp và ghi danh vào một học viện hàng không không nổi tiếng rồi thành tài ở đây.
Ảnh: Bảo tàng Hàng không Vũ trụ Quốc gia Hoa Kỳ.
Khi trở về Chicago, Coleman gặp khó khăn trong việc tìm kiếm việc làm nên bà trở thành diễn viên đóng thế các cảnh quay mạo hiểm. Những pha nhào lộn đầy ấn tượng khiến bà được mọi người đặt cho biệt danh “Nữ hoàng Bessie”.
Bà qua đời ở tuổi 34 trong một tai nạn máy bay, chiếc máy bay bị trục trặc và chúi thẳng xuống, không thắt dây an toàn nên bà bị lao ra ngoài và chết tại chỗ.
6. Willa Brown
Tiếp nối bước chân của Coleman, Willa Brown là người phụ nữ Mỹ gốc Phi thứ hai có được bằng lái máy bay vào năm 1938 và giấy phép lái máy bay thương mại vào năm tiếp sau đó nhưng không cần đến Pháp.
Là một cựu giáo viên và người làm công tác xã hội có bằng của Đại học bang Indiana, bà Brown đã mở trường hàng không Aeroflot ở sân bay Harlem của Chicago và cùng chồng mình, Cornelius Coffey, hướng dẫn những học viên lái máy bay.
Ngôi trường sau này trở thành trường đào tạo ngành hàng không đầu tiên được chính phủ công nhận dành cho người Mỹ gốc Phi.
Vợ chồng bà Brown cùng biên tập viên Enoch P. Walters của một tờ báo cùng nhau thành lập Hiệp hội Hàng không Hoa Kỳ, một tổ chức với mục đích tuyển lựa các phi công da màu và giới thiệu vào Không quân Hoa Kỳ.
Ảnh: Wikimedia Commons.
Cuộc đấu tranh không mệt mỏi của bà Brown về bình đẳng chủng tộc trên mặt đất cũng như trên bầu trời cuối cùng cũng thành công khi ngôi trường được Cơ quan Hàng không Dân dụng chọn là nơi có chương trình giảng dạy thích hợp cho Chương trình Đào tạo Phi công Dân sự (CPTP) dành cho học sinh.
Năm 1942, Brown trở thành thành viên da màu đầu tiên của Lực lượng Tuần tra Hàng không Hoa Kỳ. Sau đó, ngôi trường của vợ chồng bà với sự phê chuẩn của Quân lực Hoa Kỳ, đã bắt đầu đưa học sinh vào các chương trình đào tạo thí điểm tại Sân bay Không quân Texas ở hạt Macon, bang Alabama.
7. Emily Howell Warner
Hiện nay, việc một chuyến bay thương mại có một cơ trưởng là nữ là điều vô cùng hiếm hoi. Theo thống kê thì trong số 53.000 cơ trưởng thuộc Hiệp hội Phi công Hàng không Hoa Kỳ, chỉ có khoảng 5% là nữ. Và cả thế giới chỉ có 450 phụ nữ giữ chức hạm trưởng trên các hàng không mẫu hạm.
Chưa đầy 40 năm trước, việc này còn hiếm hơn rất nhiều. Năm 1976, nữ phi công Emily Howell Warner 36 tuổi sinh sống ở Denver đã trở thành phụ nữ đầu tiên điều khiển một chiếc máy bay chở khách cỡ lớn của hãng hàng không Frontier Hoa Kỳ. Trước khi giữ chức này, Warner đã phải đấu tranh rất nhiều để được trở thành nhân viên của hãng rồi dần dần nỗ lực trở thành cơ trưởng của một chuyến bay.
Ảnh: Getty.
Khi hãng Frontier chính thức thuê Warner làm cơ trưởng cho hãng vào năm 1973, rất nhiều nam phi công đồng trang lứa được đào tạo từ Học viện Hàng không Clinton lấy làm ngạc nhiên. Sau khi giữ chức cơ trưởng ở Frontier, bà tiếp tục điều khiển một chiếc Boeing 737 của Bưu điện Hoa Kỳ.
Năm 1974, bà trở thành thành viên nữ đầu tiên của Hiệp hội Phi công Hàng không rồi được giới thiệu vào Cung Danh vọng Phụ nữ Quốc gia Hoa Kỳ năm 2001. Đồng phục cơ trưởng của bà tại hãng Frontier được trưng bày tại Bảo tàng Hàng không và Vũ trụ Quốc gia Smithsonian.
8. Beverly Burns
Vào ngày 18.7.1984, trong một chuyến bay ngắn xuyên lục địa Mỹ từ Newark đến Los Angeles trên một máy bay của hãng hàng không giá rẻ được sáp nhập với hãng Continental, Beverly Burns sinh ra ở Baltimore đã đưa tên mình vào lịch sử khi trở thành nữ phi công đầu tiên chỉ huy một chiếc Boeing 747. Sự thành công này đã đem lại cho bà giải thưởng Amelia Earhart vào năm kế tiếp.
Ngoài công việc cơ trưởng, bà Burns cũng là một nhân viên tiếp vận hàng không của hãng hàng không American Airlines, là người điều khiển hành lý ở cửa khẩu, điều phối viên cho People Express.
Vào thời điểm bà nghỉ hưu năm 2008, bà đã có tổng cộng 25.000 giờ bay, không chỉ lái Boeing 747, bà còn điều khiển Boeing 757, Boeing 767, Boeing 777 và một loạt các máy bay thương mại của McDonnell-Douglas.
Ảnh: Wikimedia Commons.
Nói về lý do trở thành cơ trưởng ở chuyến bay thương mại, bà Beverly Burns cho biết, trong một lần tiếp khách thì nghe một sĩ quan giải thích lý do tại sao không có cơ trưởng nữ với phi hành đoàn, rằng “phụ nữ không đủ thông minh để làm việc này, phụ nữ không thể làm phi công”. Sau khi nghe lời đó, bà hừng hực quyết tâm trở thành phi công ngay lập tức.
Qua nhiều năm, Burns nhận được nhiều giải thưởng danh giá ở Maryland và New Jersey. Ngày 6 tháng 2 hằng năm được chọn làm Ngày Beverly Burns ở Baltimore bởi cựu thị trưởng Martin O"Malley vào năm 2002.
9. Eileen Collins
Là con gái của một gia đình nhập cư gốc Ireland, bà Eileen Collins sinh ra ở New York, được xem là nữ hoàng của Trung tâm Không gian Kennedy từ đầu những năm 1990 và đã nghỉ hưu vào năm 2006.
Trong suốt thời gian này, cựu nữ huấn luyện viên máy bay quân sự và nhà toán học đã trở thành nữ phi hành gia đầu tiên phục vụ cho sứ mệnh STS-63, đã cho tàu con thoi Discovery kết nối với Trạm Không gian Mir của Nga.
Bốn năm sau đó, sau cuộc gặp với Trạm Không gian Mir lần thứ hai trong sứ mệnh STS-84 bằng tàu con thoi Atlantis vào năm 1997, Collins tốt nghiệp và trở thành nữ chỉ huy đầu tiên của một phi hành đoàn tàu con thoi trong suốt chuyến đi của sứ mệnh STS-93. Collins tiếp tục chỉ huy một phi vụ khác là STS-114 vào năm 2005.
Ảnh: Wikimedia Commons.
Ba năm sau đó, bà nghỉ hưu và chốt lại 872 giờ trong không gian của mình trong suốt bốn chuyến bay. Bà có một bộ sưu tập huy chương, giải thưởng đầy ấn tượng. Bà cũng là tiến sĩ và là học giả được ghi tên vào Cung Danh vọng Phụ nữ Quốc gia Hoa Kỳ.
Collins chia sẻ trong một buổi họp báo trước sứ mệnh STS-114: “Chúng tôi là một quốc gia của những nhà thám hiểm. Chúng tôi là những người chấp nhận rủi ro mà ra ngoài để học hỏi điều mới mẻ và truyền bá kiến thức cho nhân loại”.
Thời gian rảnh, bà Collins thích đọc sách và chơi golf.
10. Peggy Whitson
Là tiến sĩ và là phi hành gia của NASA, bà Peggy A. Whitson đang giữ một số kỷ lục ở tuổi 57: Là nữ phi hành gia lớn tuổi nhất thế giới. Năm 2008, bà trở thành nữ chỉ huy đầu tiên của Trạm Không gian Quốc tế (ISS). Bà đã có chuyến đi bộ thứ tám trong không gian vào ngày 30.3.2017 - nhiều hơn bất cứ phụ nữ nào có được - và phá vỡ kỷ lục trước đó với tổng thời gian 50 giờ 40 phút đi bộ trong không gian.
Ảnh: NASA.
Những kỷ lục gần đây của bà đang được thu hút nhiều sự chú ý hơn. Bà hiện đang là kỹ sư bay của sứ mệnh Expedition 50/51 được phóng lên không gian vào ngày 17.11.2016, là sứ mệnh thứ ba của bà đến ISS.
Ngày 24.4.2017 vừa qua, bà đã phá vỡ kỷ lục với thời gian ở trong không gian lâu nhất của một phi hành gia người Mỹ với thời gian là 534 ngày.
Khi trở về Trái Đất vào tháng 9 tới, bà sẽ có tổng cộng 666 ngày trong không gian vũ trụ. Bà không mong muốn giữ kỷ lục này quá lâu. Tổng thống Donald Trump đã có cuộc gọi trực tiếp từ Nhà Trắng để chúc mừng bà về những thành tích đạt được trong ngành hàng không vũ trụ.
