Chọn hướng đột phá cải cách GD
Vào những năm 1980 và 1990, tỉ lệ chi ngân sách cho giáo dục trên tổng sản phẩm quốc nội của Cuba cao nhất thế giới. Không chỉ đầu tư tài chính tương xứng, Cuba đã chọn hướng đi đúng cho công cuộc cải cách giáo dục.
Khởi đầu cho cuộc cách mạng giáo dục, Cuba công phá vào nạn mù chữ. Chiến dịch xóa mù chữ bắt đầu được thực hiện từ năm 1961. Trong gần 1 năm, 1 triệu người mù chữ đã được “chăm sóc” xóa mù chữ bởi 250.000 giáo viên cơ động cùng với hàng chục nghìn học sinh tận tâm giúp đỡ. Đến cuối năm 1961, 75% trong số 1 triệu người mù chữ đã đạt kiến thức cơ bản.
Cùng với tiến triển trong chiến dịch xóa mù chữ, tỉ lệ tuyển sinh trong các nhà trường đã tăng nhanh và tăng hơn gấp đôi trong một thập kỉ sau đó. Điều này có được nhờ một phần lớn ở chính sách miễn phí giáo dục ở mọi cấp học, bao gồm cả cao đẳng và đại học.
Chính sách mang giáo dục đến với mọi người của Cuba đã mang lại trái ngọt. Từ giữa những năm 1990, tỉ lệ tuyển sinh trẻ trong độ tuổi tiểu học đã đạt 99% với cả nam và nữ, so với 78% tại khu vực Mỹ Latinh.
Vào thời điểm đó, 94% học sinh tiểu học Cuba học tới lớp 5, cao hơn nhiều tỉ lệ 74% tại khu vực. Tỉ lệ tuyển sinh trẻ trong độ tuổi THCS là 78% cho nam và 82% cho nữ - so với 47% và 51% trong khu vực.
Cuba coi đào tạo giáo viên chất lượng là mũi đột phá trong nâng cao chất lượng giáo dục. Các cơ sở sư phạm áp dụng những phương pháp tiên tiến nhất cùng với cơ sở nghiên cứu được đầu tư tối đa. Sinh viên sư phạm chỉ được chấp nhận là giáo sinh thực tập nếu thể hiện được năng lực, đạo đức và quan trọng nhất là ý thức cống hiến cho xã hội và tình yêu trẻ em.
Vào giai đoạn chuyển giao thiên niên kỉ, Cuba đã đạt tỉ lệ giáo viên/đầu người cao nhất thế giới – 1/42. Đến năm 2015, tại một Hội thảo giáo dục quốc tế ở Havana, Cuba công bố tỉ lệ khiến nhiều người kinh ngạc là 1 giáo viên/12 người.
Sơ lược cấp GD phổ thông ở Cuba
Giáo dục Cuba được quốc hữu hóa năm 1959, khi đó chưa đến một nửa trẻ em được đi học. Ngày nay, Cuba là nước có tỷ lệ biết chữ cao nhất thế giới. Trẻ em ở đây được dạy nhiều môn học trong 6 năm tiểu học, trong đó quan trọng nhất là 3 môn: Đọc, Lễ nghi và Tiết tấu.
Ba năm THCS ở Cuba cung cấp nền tảng về ngôn ngữ, công nghệ và khoa học xã hội cho học sinh. Sau đó, học sinh có thể chọn học lên cấp ba, hoặc chuyển sang học nghề để đi làm.
Ba năm cuối cùng ở cấp phổ thông trung học là phần mở rộng của chương trình trung học. Thời gian này, các tiêu chuẩn về học thuật yêu cầu cao hơn, chặt chẽ hơn và học sinh bắt buộc phải tham gia vào các cuộc huấn luyện bán quân sự của trường.
Những ngày nghỉ lễ của nhà trường, các em phải tham gia vào các hoạt động xã hội. Những học sinh hoàn thành bậc học sẽ được cấp chứng chỉ tốt nghiệp.
Giai đoạn đầu cải tổ GD, chính phủ Cuba mở các chương trình giáo dục dành cho trẻ em gái nông thôn, người giúp việc, gái mại dâm và những người bỏ học giữa chừng. Các chương trình giáo dục cũng hướng tới những người sống ở vùng sâu xa và cộng đồng nông thôn cô lập.
