(GD&TĐ)-Tổng cục Thuế cho biết, trong năm 2011 đã yêu cầu 63 cục thuế phải thực hiện thanh tra 870 doanh nghiệp đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) có dấu hiệu chuyển giá hoặc khai lỗ ba năm liên tục (2008-2010).
 |
| Thiên tai ở Nhật Bản khiến các hoạt động sản xuất của một số DN tại Việt Nam chịu ảnh hưởng (ảnh MH) |
Hiện trên cả nước có khoảng 8.600 doanh nghiệp FDI đang hoạt động. Sau khi hàng loạt doanh nghiệp FDI liên tục báo lỗ trong nhiều năm, Tổng cục thuế đã tiến hành công tác thanh tra, kiểm tra tài chính tại các công ty này.
Sau đợt kiểm tra, hiện nhiều doanh nghiệp đã khai có lãi, khiến tổng thu thuế thu nhập doanh nghiệp FDI ở thành phố Hồ Chí Minh trong 5 tháng đầu năm đã tăng hơn 50%.
Theo báo cáo sơ kết sáu tháng đầu năm của Tổng cục Thuế, qua thanh tra, kiểm tra dấu hiệu chuyển giá, báo lỗ của các doanh nghiệp, kết quả cho thấy đã giảm được số lỗ các doanh nghiệp kê lên tới trên 2.000 tỉ đồng.
Cụ thể, theo báo cáo sơ bộ từ các cục thuế địa phương, sáu tháng đầu năm 2011 ngành thuế đã ban hành kết luận thanh tra và quyết định xử lý 107 doanh nghiệp FDI khai lỗ không đúng các năm 2008, 2009, 2010.
Chẳng hạn, trong tháng một, số thuế VAT kê khai khoảng 13.800 tỷ đồng, đến tháng 4, con số này giảm còn 9.200 tỷ đồng, sang tháng 6 số thuế khai giảm xuống mức 8.600 tỷ đồng. Tương tự, số thuế tiêu thụ đặc biệt trong tháng 1 là 4.300 tỷ đồng, tháng 5 con số này giảm xuống còn 3.500 tỷ đồng. Sang tháng 6, số thuế khai tiếp tục giảm xuống còn 2.800 tỷ đồng.
Đối với khoản thu từ thuế thu nhập cá nhân, trong tháng 1, số thuế khai nộp trên 3.300 tỷ đồng, sang tháng 6 số thu này giảm còn 2.800 tỷ đồng, sang tháng 6 số kê khai ước khoảng 2.400 tỷ đồng. Một số khoản thu khác từ lệ hí trước bạ và tiền sử dụng đất cũng giảm mạnh.
Kết quả đã kiến nghị giảm lỗ, giảm khấu trừ thuế giá trị gia tăng số tiền hơn 2.230 tỉ đồng. Toàn ngành qua thanh tra, kiểm tra 7.262 đơn vị đã truy thu được 1.733 tỉ đồng tiền thuế (tăng 15% so với cùng kỳ năm 2010).
Không chỉ doanh nghiệp FDI, Tổng cục Thuế cho biết năm 2011 sẽ tăng mạnh số vụ thanh tra, bằng 180% so với năm 2010. Đặc biệt, ngành thuế sẽ kiểm tra 100% số hồ sơ hoàn thuế của các doanh nghiệp khai lỗ liên tục hoặc tỉ lệ lãi/doanh thu dưới 2%.
Cũng theo báo cáo của Tổng cục Thuế, 6 tháng qua, do tác động của nhiều yếu tố, trong đó có động đất, sóng thần ở Nhật Bản khiến các hoạt động sản xuất của một số doanh nghiệp tại Việt Nam chịu ảnh hưởng. Nguồn thu ngân sách Nhà nước từ thuế theo đó cũng giảm đáng kể.
Theo Bộ Tài chính, trong danh sách 120 DN FDI khai lỗ năm 2010 có những tên tuổi lớn như Metro Cash & Carry, BigC, Cty Thuốc lá Philip Morris VN... Số lượng DN không nhiều nhưng phần lớn DN khai lỗ đều có quy mô lớn. Cũng trong năm nay, Bộ Tài chính sẽ tập hợp các DN đã có số lỗ lớn hơn vốn chủ sở hữu đề nghị Bộ Kế hoạch - Đầu tư xem lại quy định về tư cách pháp nhân và có quy định pháp lý phù hợp.
Một chỉ tiêu đáng chú ý là tổng số nộp ngân sách/doanh số. Doanh nghiệp nào có chỉ số này ở dạng thấp bất thường so với các doanh nghiệp khác thì được xếp vào danh sách chọn mẫu với định hướng tập trung vào các doanh nghiệp đầu tư lớn nhưng lỗ lớn. Những doanh nghiệp có dấu hiệu lỗ liên tục nhiều năm, trong khi vẫn tiếp tục mở rộng quy mô họat động, Bộ Tài chính có thể kiến nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư xem xét rút giấy phép họat động của doanh nghiệp.
Trao đổi về hiện tượng chuyển giá, một quan chức Bộ Tài chính, cho biết vấn đề này có dấu hiệu diễn ra tại rất nhiều doanh nghiệp. Chỉ đơn cử cùng một mặt hàng, cùng chất lượng nhưng sản xuất tại Mỹ giá thành lại rẻ hơn tại Việt Nam rất nhiều. Cái khó là giá thành do DN xây dựng từ chi phí đầu vào thông qua hợp đồng thanh toán mà chỉ có xác định từ “gốc” mới biết chính xác, trong khi những cơ quan chức năng của Việt Nam chưa làm được việc này.
Ngọc Lan
