Giấc ngủ giống như một nút “reset” trên máy tính, tức là đưa con người vào trạng thái nghỉ ngơi và tái khởi động lại các chức năng, tế bào trong cơ thể để giúp chúng ta cảm thấy khỏe khoắn hơn.
Theo các nhà khoa học tính toán, giấc ngủ đã chiếm hết khoảng thời gian 30 năm của đời người. Tức là 1/3 cuộc đời của bạn chỉ dành cho việc ngủ.
Nhưng không phải lúc nào giấc ngủ cũng đến với chúng ta một cách dễ dàng.
Suốt nhiều năm qua, các nhà khoa học đã nỗ lực tìm hiểu xem điều gì khiến chúng ta càng già, càng khó ngủ.
Họ rốt cuộc phát hiện rất nhiều yếu tố đã làm thay đổi cách thức cũng như thời điểm chúng ta ngủ, từ sự thay đổi trong hoạt động não tới việc mất mát các tế bào não chuyên biệt giúp cơ thể nhận biết khi nào là thời điểm nghỉ ngơi.
Và tất nhiên với sự quan trọng của giấc ngủ như vậy, dù ở lứa tuổi nào việc mất ngủ cũng mang lại những hậu quả nguy hiểm.
Tuổi tác ảnh hưởng đến giấc ngủ
Giấc ngủ thường được chia ra thành nhiều chu kỳ, trong một giấc ngủ khoảng 6 - 8 tiếng sẽ chỉ có khoảng 2 - 3 tiếng là giấc ngủ sâu.
Đây là chu kỳ quan trọng nhất khi các hoạt động của não hoàn toàn lắng xuống và là lúc cơ thể được phục hồi tốt nhất.
Một người 25 tuổi đã có tổng cộng nhiều giờ ngủ sâu giấc, được duy trì liên tục trong các chu kỳ ngủ kéo dài suốt đêm.
Ngược lại, một người 70 tuổi chỉ có vài phút ở giai đoạn nghỉ ngơi sâu nhất và mất nhiều thời gian hơn vào các giấc ngủ nông hoặc hoàn toàn tỉnh thức vào ban đêm.
Sự chuyển đổi giữa ngủ và thức cũng trở nên đột ngột hơn khi chúng ta có tuổi. Việc không ngủ đủ giấc sâu sẽ gây rối loạn trí nhớ.
Điều này là vì, khi ở trạng thái ngủ sâu nhất, các sóng não giảm tốc giúp chúng ta chuyển ký ức ngắn hạn lưu trữ ở vùng đồi hải mã của bộ não sang vùng vỏ não trước trán, nơi chúng được ghi lại thành ký ức dài hạn.
Dẫu vậy, theo một nghiên cứu mới đây, khi không ngủ đủ giấc sâu, các ký ức mới nhất của chúng ta có thể bị mắc kẹt ở vùng đồi hải mã, nơi chúng sẽ sớm bị các ký ức mới viết đè lên.
Vào những năm 1990, các nhà khoa học đã nhận diện một vùng nhỏ của bộ não đóng vai trò như công tắc bật/tắt giấc ngủ ở chuột.
Hồi đầu năm nay, cùng nhóm nghiên cứu ấy đã khám phá ra người cũng có vùng phụ trách giấc ngủ trong bộ não và rằng, khi già đi, chúng ta bị mất các tế bào não chuyên biệt ở đó.
Trong một nghiên cứu với hơn 1.000 người ở vào độ tuổi 65 nhóm nghiên cứu phát hiện, những người mất số lượng tế bào não chuyên biệt phụ trách giấc ngủ sâu nói trên thường thức giấc nhiều hơn và chìm vào giấc ngủ sâu ít hơn.
Làm sao để có giấc ngủ ngon?
Theo các chuyên gia, giải pháp cho chu kỳ ngủ gián đoạn là chợp mắt các giấc ngắn.
Thông thường, các giấc chợp mắt, chẳng hạn vào buổi trưa/chiều, không cho phép chúng ta tiếp cận giấc ngủ sâu, nhưng giúp bù đắp cho sự suy giảm tỉnh táo và tăng căng thẳng, bắt nguồn từ việc ngủ quá ít vào ban đêm.
Ngoài ra ở người lớn tuổi, giấc ngủ cũng khó đến hơn bởi những ảnh hưởng từ các bệnh tật hay những cảm giác khó chịu không mong muốn do việc đau cơ, đau khớp, rối loạn hô hấp, các chức năng gan, phổi kém khiến cơ thể luôn bứt rứt khó chịu.
Bởi vậy đối với người già, việc cần thiết là tạo cảm giác thoải mái nhất cho cơ thể bằng cách điều trị hoặc làm giảm các triệu chứng gây khó chịu cho cơ thể để giúp họ đi vào giấc ngủ dễ dàng hơn.
