Mối lo can thiệp từ bên ngoài
Ông Maduro đã phản ứng dữ dội bằng cách cắt đứt quan hệ ngoại giao với Mỹ và buộc các nhà ngoại giao Mỹ rời khỏi Venezuela trong vòng 72 giờ, đồng thời cáo buộc chính quyền Trump âm mưu lật đổ mình. Mỹ cho biết sẽ phớt lờ các yêu cầu của ông Maduro.
Sự phát triển nhanh chóng đã khiến Venezuela, quốc gia thịnh vượng một thời, trở nên kiệt quệ, bị tàn phá bởi nhiều năm, quản lý kinh tế sai lầm và tham nhũng. Nhưng đó cũng là động lực mới cho nhà lãnh đạo phe đối lập, Juan Guaidó, chính trị gia 35 tuổi, bước lên sân khấu chính trị gần đây.
Ông Maduro ngay lập tức bác bỏ tuyên bố của ông Guaidó tự nhận mình là tổng thống và gọi đó là một phần của âm mưu do người Mỹ lãnh đạo nhằm lật đổ ông. Để chứng tỏ mình tiếp tục nắm quyền, ông đã ký lệnh trục xuất các nhà ngoại giao Mỹ trên ban công của dinh tổng thống. “Tôi là tổng thống duy nhất của Venezuela” - ông Maduro nói - “Chúng tôi không muốn quay trở lại thế kỷ 20 với sự can thiệp từ bên ngoài và các cuộc đảo chính”.
Phản ứng của ông Maduro, diễn ra vài giờ sau khi ông Trump, trong một tuyên bố của Nhà Trắng, chính thức công nhận ông Guaidó là nhà lãnh đạo lâm thời của Venezuela. “Người dân Venezuela đã can đảm lên tiếng chống lại Maduro và chế độ của ông ta, đòi quyền tự do cũng như luật pháp”, ông Trump nói.
Một phóng viên cao cấp của Mỹ tại Washington cảnh báo rằng nếu ông Maduro sử dụng vũ lực chống lại đối thủ, Mỹ có thể áp dụng các biện pháp trừng phạt mới và không loại trừ việc sử dụng lực lượng quân sự.
Đây không phải là lần đầu tiên chính quyền Trump cảnh báo về một lựa chọn quân sự đối với Venezuela. Argentina, Brazil, Canada, Chile, Colombia, Costa Rica, Paraguay, Peru, Ecuador, Guatemala và Tổ chức các quốc gia châu Mỹ cũng đã công nhận ông Guaidó là nhà lãnh đạo mới của Venezuela.
Trong khi truyền thông nhà nước Venezuela phớt lờ ông Guaidó và những người ủng hộ, có nhiều bằng chứng cho thấy, cảnh sát và lực lượng vũ trang sẽ đàn áp những người ủng hộ phe đối lập trên quy mô lớn, như đã xảy ra trong quá khứ. Ông Maduro vẫn phải đương đầu với những thách thức lớn, bởi ông Guaidó đã làm tăng khả năng đối đầu bạo lực, hỗn loạn và hoang mang trong những ngày tới. Ngay sau khi ông Maduro ra lệnh trục xuất các nhà ngoại giao Mỹ, ông Guaidó tuyên bố rằng họ có thể ở lại.
Sự công nhận của người Mỹ đối với ông Guaidó với tư cách là tổng thống hợp pháp của Venezuela, không chỉ là một biện pháp mang tính biểu tượng, mà còn gây ra những phức tạp mới cho ông Maduro.
Có hay không một cuộc bầu cử mới?
Cuộc tranh chấp leo thang bắt đầu với tuyên bố của ông Guaidó, trước đám đông những người ủng hộ tại một quảng trường trung tâm thành phố ở thủ đô Venezuela của Venezuela, hôm 23/1.
Trong âm thanh vang rền của bài quốc ca vang lên từ lồng ngực những người biểu tình, ông Guaidó tuyên bố: “Hôm nay, ngày 23/1, tôi thề sẽ chính thức đảm nhận quyền lực điều hành quốc gia với tư cách là tổng thống phụ trách Venezuela”.
Ông Guaidó cũng kêu gọi người dân Venezuela hãy giơ tay thề: “Hãy để cùng thề như những người anh em rằng chúng ta sẽ không ngơi nghỉ cho đến khi giành được tự do”. Ông Guaidó cũng kêu gọi những người ủng hộ để chuẩn bị cho một cuộc chiến.
Sau nhiều năm chia rẽ, phần lớn phe đối lập đã trở thành một khối đoàn kết sau ông Guaidó. Ông kêu gọi các cuộc biểu tình và đã đề nghị lãnh đạo một chính phủ chuyển tiếp và tổ chức các cuộc bầu cử mới nếu ông Maduro từ chức.
Các cuộc biểu tình là một phần trong nỗ lực đổi mới nhằm lật đổ ông Maduro do phe đối lậpVenezuela, vốn bị bỏ rơi và bị chia rẽ sau khi bị lực lượng an ninh đè bẹp sau một loạt các hoạt động chống chính phủ năm 2017.
Phe đối lập hy vọng rằng, một cuộc bầu cử sẽ giúp thuyết phục quân đội quốc gia Cộng hòa từ bỏ Tổng thống Maduro, góp phần quan trọng trong việc loại bỏ vị tổng thống này.
