Tuy nhiên, dù có lý do nào đi nữa thì ông Trump cũng không thể phủ nhận rằng nước Mỹ đang “vỡ trận” do dịch.
Ông Trump cho biết, hàng triệu USD tài trợ của Mỹ sẽ bị tạm dừng trong khi nước này đánh giá lại “vai trò của WHO trong việc không xử lý được và che giấu sự lây lan của virus Corona”, đồng thời chỉ trích quan hệ của WHO với Trung Quốc. Mỹ cung cấp 400 - 500 triệu USD cho WHO, bằng khoảng 1/4 đóng góp của các quốc gia thành viên cho WHO, còn Trung Quốc đóng góp khoảng 40 triệu USD mỗi năm.
Ủng hộ Tổng thống, Thượng nghị sĩ Cộng hòa Rim Risch nói rằng: “WHO không chỉ thất bại với người Mỹ, họ thất bại với cả thế giới do việc xử lý kém cỏi các phản ứng với dịch Covid-19”. Nhiều người cũng đã lên tiếng về phản ứng chậm chạp của WHO, nhưng việc cắt giảm ngân sách có đúng thời điểm không lại là chuyện khác.
Quan hệ Mỹ - Trung căng thẳng suốt nhiều tháng nay liên quan đến dịch Covid-19, và WHO là một trong những “ngòi nổ”. Tổng Giám đốc WHO liên tiếp bị chỉ trích là phản ứng không kịp thời, ưu ái Trung Quốc. Tất nhiên WHO phản pháo rằng họ cần có bằng chứng khoa học trước khi có thể tuyên bố điều gì, giải thích đó hoàn toàn có lý và phải chờ thêm bằng chứng để xem bên nào đúng.
Nhiều bên đã phản đối quyết định của ông Trump. Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres lên tiếng: “Đây không phải là lúc giảm nguồn lực cho các hoạt động của WHO hoặc bất kỳ tổ chức nhân đạo nào trong cuộc chiến chống virus. Giờ là lúc đoàn kết, lúc cộng đồng quốc tế phải chung tay chặn đứng virus và hậu quả kinh khủng của nó”. Bloomberg cho biết, ông Guterres nói rằng việc điều tra xem dịch lây ra khắp thế giới thế nào sẽ diễn ra sau.
Tỷ phú Bill Gates cho rằng, giảm tài trợ lúc này là “cực kỳ nguy hiểm”, “thế giới cần WHO hơn bao giờ hết” – ý kiến này được nhiều chuyên gia y tế, an ninh trong và ngoài nước Mỹ chia sẻ. Nhận định chung của họ là hành động của ông Trump có thể làm tan vỡ hoạt động của WHO, phá vỡ công sức hàng thập kỷ làm việc và dẫn dắt thế giới trong công cuộc chống bệnh tật, ảnh hưởng đến các chương trình y tế của WHO, nhất là chương trình dành cho các nước đang phát triển.
Ngoài ra, quyết định này còn làm suy yếu chính vai trò lãnh đạo của Mỹ trên toàn cầu. Đây sẽ là cơ hội để Trung Quốc nổi lên, thay thế Mỹ trong ảnh hưởng với các tổ chức quốc tế.
Ngoài ra, đây còn là câu chuyện chính trị nội bộ của nước Mỹ. Phe Dân chủ cáo buộc ông Trump đang tìm cách làm xao lãng cử tri với chính sự điều hành của ông trong thời điểm dịch dã khi đưa ra nhiều phát biểu vô trách nhiệm và sai lệch về Covid-19. Thượng nghị sĩ Dân chủ Chris Murphy thuộc Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ còn cho rằng, “rút khỏi WHO sẽ làm nước Mỹ ít an toàn hơn”.
Ở Mỹ đã có khoảng 26.000 người chết vì Covid-19, cao hơn bất kỳ nước nào. Hệ thống y tế Mỹ quá tải, nước Mỹ không đủ nhân lực, trang thiết bị y tế để chống dịch. Đó mới là thực tế mà ông Trump khi “trông người” phải “ngẫm đến ta”. Còn quá sớm để nói liệu Covid-19 có ảnh hưởng đến cơ hội tái cử nhiệm kỳ hai của ông Trump hay không, nhưng thất bại của ngành y tế Mỹ, cho đến giờ này là cái giá quá đắt với người dân Mỹ, với một cường quốc hàng đầu thế giới trên tất cả các lĩnh vực.
