Tự xưng là thầy giáo online dạy Vật lý số 1 trên toàn quốc, song nhiều bài giảng của “thầy” Vũ Ngọc Anh trên nền tảng mạng xã hội lại xuất hiện những lỗi sai cơ bản về kiến thức khiến dư luận hoài nghi về kiến thức giảng dạy.

Chất lượng giảng dạy có bảo đảm?

Hiện nay, hình thức học qua livestream trên các nền tảng mạng xã hội đang trở thành xu hướng phổ biến, đặc biệt là trong giới trẻ. Livestream dạy học đã giúp rất nhiều bạn trẻ có thể tiếp cận kiến thức một cách dễ dàng và tiện lợi. Tuy nhiên, sự phổ biến của livestream dạy học cũng đi kèm với nhiều bất cập.

Dưới sự bùng nổ của loại hình này, nhiều người tự xưng là “thầy dù chưa tốt nghiệp đại học hoặc không có bằng cấp chính thống trong lĩnh vực họ dạy. Điều này dẫn đến việc một số video dạy học chứa thông tin sai lệch hoặc thiếu tính chuyên nghiệp, ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục và sự phát triển của người học.

Với mong muốn tìm cho con một lớp học online bổ trợ thêm kiến thức sau thời gian học và ôn luyện tại trường, Chị N.T.H. (Hoàng Mai, Hà Nội) thường xuyên tìm kiếm thông tin về các khóa học. Tuy nhiên, theo chị H., bên cạnh những khóa học có thông tin giới thiệu rõ ràng về người dạy, có cách dạy hay, sáng tạo thì cũng có những giáo viên “online” không có đủ kiến thức, kỹ năng, hoặc kinh nghiệm giảng dạy để cung cấp thông tin chính xác và hiệu quả cho người học.

Theo chị H., qua nền tảng TikTok chị biết đến người dạy tự xưng là “thầy” Vũ Ngọc Anh “chuyên luyện thi Vật lý lớp 10, 11, 12”. Theo người này giới thiệu có tới 10.000 học sinh học online trên cả nước, với kinh nghiệm dạy trong 8 năm, người này tự tin quảng cáo mình là top 1 thầy giáo dạy online môn Vật lý trên toàn quốc “không thể nào khác được”.

Tuy nhiên, qua tìm hiểu chị H. lại khá bất ngờ khi được biết “thầy” Vũ Ngọc Anh theo giới thiệu, sinh năm 1997 và từng bị buộc thôi học tại Đại học Bách khoa Hà Nội. Không chỉ chị H., thầy C., là một giáo viên dạy Vật lý khi được phụ huynh học sinh thông tin cũng tìm hiểu về “thầy” Vũ Ngọc Anh.

Theo thầy C., khi xem một số clip giảng dạy, thầy lại nghi ngờ về kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm chuyên môn của người này, vì trong một số clip dạy học online, “thầy” Vũ Ngọc Anh đang giải bài thì quên kiến thức một cách khó hiểu. Không chỉ thế, có những bài giảng “thầy” Vũ Ngọc Anh dạy sai kiến thức, đưa ra định nghĩa lung tung không đúng bản chất.

“Tại một clip dạy online, “thầy” Vũ Ngọc Anh đưa ra khái niệm “Biên độ là độ dài của Biên” trong khi sách giáo khoa định nghĩa: Biên độ là độ lệch cực đại của vật hoặc li độ cực đại. Điều này vừa sai về định nghĩa và bản chất vật lý là hết sức nguy hiểm trong việc hình thành các khái niệm vật lý của học sinh”, thầy C. lấy ví dụ.

Ngày 8/9, làm việc với phóng viên GD&TĐ, ông Vũ Ngọc Anh thừa nhận bản thân đã thôi học tại Trường ĐH Bách khoa, chỉ dạy học online, không công tác tại cơ sở giáo dục nào.

“Do thời gian dạy trực tuyến tần suất nhiều và kéo dài nên không thể nào dạy đúng được 100% các kiến thức, cũng có lúc nói nhầm, nói sai. Để mà nói lỗi sai soi bất cứ giáo viên nào cũng có, đến sách giáo khoa viết còn nhiều lỗi”, ông Vũ Ngọc Anh khẳng định.

Một trong những bài giảng dạy sai kiến thức của 'thầy' Vũ Ngọc Anh. Ảnh cắt từ clip

Bán sách lưu hành nội bộ

Theo phản ánh, ngoài dạy các khóa học có thu phí, “thầy” Vũ Ngọc Anh hiện đang bán các bộ sách chuyên về vật lý do mình tự viết trên nhiều nền tảng mạng xã hội. Đáng chú ý, những bộ sách này chỉ là tài liệu lưu hành nội bộ và chưa được cơ quan chức năng cấp phép trong lĩnh vực thương mại.

Được biết, để mua mỗi cuốn sách của “thầy” Vũ Ngọc Anh, khách hàng phải bỏ ra khoảng 200.000 nghìn/cuốn. Với mỗi buổi livetream, lượng người mua đều lên tới hàng nghìn người. Từ đây, nguồn thu từ việc bán sách đang là một con số không hề nhỏ, trong khi đó, dư luận đang rất quan tâm số tiền thuế Nhà nước có thể thu được từ việc kinh doanh sách này đang là bao nhiêu?

Dưới góc độ pháp lý, luật sư Diệp Năng Bình - Trưởng Văn phòng Luật Tinh Thông cho biết, việc in sách của mình ra để bán dưới góc độ pháp luật là hoạt động xuất bản xuất bản phẩm nhằm mục đích kinh doanh.

Theo Khoản 1 Điều 36 Luật Xuất bản 2012 quy định về cơ sở phát hành xuất bản phẩm bao gồm doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp công lập, hộ kinh doanh xuất bản phẩm (sau đây gọi chung là cơ sở phát hành) thì việc bán sách đến người tiêu dùng phải thông qua cơ sở phát hành sách. Cá nhân muốn bán sách phải đăng ký hộ kinh doanh xuất bản phẩm hoặc doanh nghiệp… theo quy định pháp luật.

“Như vậy hành vi viết sách và tự in bán là hành vi trái với quy định pháp luật về xuất bản sách. Cá nhân có hành vi vi phạm các quy định thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật”, luật sư Bình nhấn mạnh.

Theo ý kiến từ các đơn vị, cá nhân làm sách, các cơ quan quản lý cần xây dựng chế tài đủ mạnh để xử lý nghiêm các đối tượng in lậu, làm giả các ấn phẩm xuất bản, đồng thời có biện pháp xử lý kiên quyết những trường hợp vi phạm để kịp thời răn đe, cảnh báo, nhằm bảo đảm trật tự trong lĩnh vực xuất bản, in ấn.

Bên cạnh đó, việc tuyên truyền, giáo dục về giá trị của sách, văn hóa đọc, cách phân biệt sách in lậu và sách thật cần cụ thể hơn, phổ biến hơn để tránh việc người đọc có những nhận thức sai lầm, ham rẻ mà vô tình tiếp tay cho hành vi sai trái.

Việc quản lý bản quyền, hợp tác xuất bản và cơ chế tự bảo vệ cũng cần đẩy mạnh. Cụ thể, ngoài việc làm sách, các đơn vị cần sát sao hơn với sản phẩm của mình ngoài thị trường, kịp thời phát hiện và phối hợp chặt chẽ với đơn vị quản lý thị trường, an ninh văn hóa, an ninh kinh tế… để kiểm tra, phản ánh và xử lý.