(GD&TĐ)-Giáo dục giới tính có vai trò rất quan trọng với vị thành niên và thanh niên. Vấn đề này đã được đưa vào các chính sách và chiến lược quốc gia quan trọng ở Việt Nam. Tuy nhiên, không phải tất cả các văn bản luật và chính sách này đều được triển khai trên thực tế.
 |
| Cha mẹ, thầy cô chưa phải là nơi giới trẻ thực sự tin cậy để gửi gắm những tâm sự về tình dục, tình yêu. Ảnh: gdtd.vn |
Trung tâm Sáng kiến sức khỏe và dân số vừa công bố một nghiên cứu mới nhất được tiến hành trong năm nay về vấn đề này, thực hiện trên khoảng gần 800 đối tượng là vị thành niên, thanh niên độ tuổi từ 14 đến 24. Những con số mà nghiên cứu này đưa ra giúp xã hội có một kênh thông tin thực sự hữu ích về quan niệm, thái độ của giới trẻ về tình dục và tình yêu.
41% cho tình dục tiền hôn nhân là điều bình thường
Theo kết quả của khảo sát, nhìn chung vị thành niên có thái độ khá cởi mở và trung lập về tình dục. Có đến 93,7% đối tượng được khảo sát nghĩ về tình dục như là một điều bình thường và tự nhiên trong cuộc sống. Mặc dù thể hiện mức độ e dè cao hơn về tình dục tiền hôn nhân nhưng vẫn có đến 41% cho rằng đây là điều “bình thường” hoặc “thú vị”.
Tuy nhiên, vị thành niên khá mơ hồ về vấn đề quan hệ tình dục tiền hôn nhân. Trong số những vị thành niên độc thân chưa quan hệ tình dục, chỉ có 12,2% từng nghĩ đến tình dục tiền hôn nhân (trong đó có 25% nam giới và 4,3% nữ giới). Tuy nhiên, gần nửa trong số những em này sẽ chấp nhận tình dục tiền hôn nhân trong một số điều kiện như mức độ tình cảm, độ tuổi, sẽ kết hôn với nhau… Song, 36,3% vị thành niên độc thân trong báo cáo khảo sát cho biết đã quan hệ tình dục. Việc quan hệ tình dục với người không yêu chiếm 7,6% số lượng vị thành niên.
40% vị thành niên từng quan hệ tình dục không áp dụng biện pháp bảo vệ trong lần quan hệ tình dục gần nhất trước khi tham gia khảo sát. Tỷ lệ này đối với lần quan hệ tình dục đầu tiên là gần 50%.
Trung bình, vị thành niên bắt đầu mối quan hệ tình cảm khoảng 18 tuổi. Tuy nhiên, các em có thể bắt đầu từ lúc 10 tuổi hoặc thậm chí sớm hơn. Việc có nhiều người yêu cũng khá phổ biến. Trong số những vị thành niên từng yêu trong lúc đang đi học, cho đến tuổi 24, 27% trong số họ đã có đến 3 mối quan hệ trở lên.
Đáng chú ý là, gần 1/3 (26,1%) thanh niên từng có mối quan hệ tình cảm không hề làm bất kỳ điều gì để đảm bảo an toàn khi đi chơi bởi vì họ không thấy có bất kỳ nguy cơ gì. Trong số còn lại, 72,6% (283/390) mang theo tiền; 66% chỉ đến những nơi họ biết; 59,5% có số liên hệ khẩn cấp theo mình; 48,2% phải tìm hiểu về người kia trước khi đi chơi; 30,5% mang theo bao cao su; 22,6% nói với người khác về việc hẹn hò và 20,5% mang theo những thứ có thể giúp báo động hoặc sử dụng làm vũ khí. Vẫn còn khoảng 20% vị thành niên hiểu sai lệch về việc sử dụng thuốc tránh thai để phòng tránh lây nhiễm HIV cũng như chẩn đoán nhiễm HIV thông qua nhìn vẻ bề ngoài...
Tâm sự về tình yêu: Bạn bè được ưu ái hơn cha mẹ, thầy cô
Kết quả khảo sát cho thấy, việc tâm sự với phụ huynh về tình yêu, tình dục vẫn còn là một khó khăn đối với giới trẻ. Chính vì vậy, phụ huynh và vị thành niên hiếm khi nói chuyện với nhau về tình dục và các vấn đề liên quan. Trường hợp có nói chuyện, câu chuyện sẽ mang hơi hướng “đe dọa”, “cảnh báo” thay vì thảo luận cởi mở và thân thiện.
Thiếu lòng tin và sự thấu hiểu lẫn nhau giữa phụ huynh và con cái, giới trẻ không nói chuyện với phụ huynh về các mối quan hệ của mình mặc dù trên thực tế họ muốn có lời khuyên từ bậc cha mẹ.
Trong khi đó, phụ huynh thực sự muốn biết về tình trạng của con cái họ nhưng không thể tiếp cận được những thông tin này. Do đó, họ phải tự tìm ra cách riêng của mình để vi phạm sự riêng tư của con cái. Thậm chí một số phụ huynh còn cố gắng tiếp cận các khu vực riêng tư của con họ như facebook hay tin nhắn điện thoại, hy vọng có thể tìm thấy một vài “bí mật” của con và ngăn chặn những rủi ro có thể xảy ra.
Giáo viên cũng không phải là đối tượng giới trẻ tìm đến nhiều khi muốn tâm sự chủ đề tình yêu, tình dục. Chỉ có khoảng 1/4 số tham gia khảo sát cho rằng sẽ tâm sự với giáo viên khi có người yêu. Hầu hết các đối tượng tham gia khảo sát đều cho rằng họ không dám tâm sự với thầy cô khi đã quan hệ tình dục. Gần 1/5 (18.6%) giới trẻ đã từng hỏi ý kiến thầy cô về bao cao su. Tỷ lệ tâm sự với giáo viên về các biện pháp tránh thai khác chiếm 20.3%.
Đáng chú ý là, trong số những người tâm sự về bất kỳ vấn đề gì liên quan đến tình yêu, tình dục, bao cao su và các biện pháp tránh thai khác, 22,9% nam giới và 15,7% nữ giới xem cuộc nói chuyện tẻ nhạt và giống như giáo dục đạo đức. Mối quan hệ giữa học sinh, giáo viên trong nhà trường có nhiều khoảng cách, do đó hầu hết giới trẻ đều không xem giáo viên là những người gần gũi như phụ huynh ở nhà.
Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng yếu tố quan trọng nhất để vị thành niên bắt đầu tâm sự với phụ huynh và giáo viên là cả phụ huynh và giáo viên phải tích cực khởi xướng cuộc đàm thoại theo hướng tôn trọng, chia sẻ, định hướng và giàu thông tin.
9,3% giới trẻ cho biết họ biết địa chỉ tư vấn và đường dây nóng để tham khảo ý kiến và cũng có 9,3% giới trẻ không có ai để tâm sự về những vấn đề này. Điều này cho thấy sự cần thiết phải thúc đẩy các dịch vụ tư vấn tình dục và sức khỏe sinh sản cho vị thành niên.
Hải Bình
