Danh hiệu, bằng khen đạt được có thể nhiều, nhưng thầy giáo người Đồng Tháp chỉ muốn nói về những sản phẩm sáng tạo tâm huyết trong dạy học, với mong muốn lan tỏa tinh thần lao động sáng tạo, dám nghĩ, dám làm.
Rèn nét chữ, rèn nết người
Nhiều năm làm giáo viên tiểu học, thầy Sơn trăn trở trước tình trạng HS viết chữ không đúng mẫu, nguệch ngoạc. Bắt tay vào việc rèn chữ cho trò thì nảy sinh bất cập: Thời gian trên lớp có hạn, cả tuần chỉ rèn 1 hoặc 2 giờ sẽ khó hiệu quả. Thời gian lặng lẽ trôi qua, mục đích không đạt, thầy nảy sinh ý nghĩ: Đa phương hóa trong luyện chữ - tức không chỉ chú trọng rèn chữ trong giờ luyện chữ mà lồng ghép cả trong các môn học khác.
“Ở bất kỳ môn học nào cũng cần đến viết đúng và đẹp; nếu giáo viên chú tâm một chút đến việc luyện chữ thì kết quả đạt được dễ dàng hơn. Ví dụ, khi học môn Toán tôi thường hay nhắc nhở các em sửa lỗi viết sai độ cao và gẫy các nét, thông qua các con số; học môn Tập làm văn, giáo viên cần chỉ ra những lỗi sai về độ cao, khoảng cách, vị trí dấu thanh... từ đó hướng dẫn thêm một số kỹ thuật như điểm đặt bút, điểm dừng bút, tọa độ của điểm đặt bút hoặc dừng bút, viết liền mạch, kỹ thuật lia bút...” - thầy Sơn chia sẻ.
Kiên trì với cách làm này, việc luyện chữ không còn nặng nề. Sau 1 năm thực hiện, lớp không còn HS viết sai các nét, độ cao, vị trí dấu hay sai khoảng cách các chữ...
Năm học 2011 - 2012, trước thực trạng nhiều HS viết sai chính tả, thầy Tô Ngọc Sơn đã trăn trở tìm giải pháp. Những cách thầy làm, có thể từ kinh nghiệm đúc rút nhiều năm dạy học, có thể là cách làm mới đều được thực hiện bằng tâm huyết như: Luyện HS phát âm đúng; phân biệt từ; ghi nhớ một số mẹo, luật chính tả; xây dựng trò chơi bằng các bài tập chính tả; yêu cầu HS chép lại chữ viết đúng; hướng dẫn HS ghi sổ tay chính tả...
Năm học 2016 - 2017, sau nhiều năm giảng dạy, nhận thấy cách dạy của mình còn dập khuôn, các đồng nghiệp cũng chưa ai có cách làm mới mẻ, HS thụ động, không sáng tạo trong việc đặt câu, viết văn phần lớn dựa vào bài văn mẫu, thầy Sơn lại đi tìm phương cách mới để giảng dạy. Những tâm huyết này được chia sẻ trong sáng kiến kinh nghiệm “Hãy sử dụng đúng cách những bài văn mẫu” được lãnh đạo ngành đánh giá cao.
Sáng tạo trong môn Toán
Đặc biệt tâm huyết với môn Toán, trong quá trình giảng dạy, nhiều sáng kiến liên quan đến môn học này được thầy Sơn áp dụng, mang lại hiệu quả cao.
Năm học 2013 - 2014, trước thực trạng HS thao tác chậm chạp, hay nhầm lẫn khi gặp phân số, thầy Sơn nghiên cứu và tìm ra phương pháp “Kỹ thuật tính toán các phân số”. Trong sáng kiến này, để giúp HS nắm vững kiến thức, đồng thời rèn kĩ năng giải toán nhanh gọn, chính xác, thầy Sơn chia nội dung phân số thành ba phần trọng tâm: Phân số và các tính chất cơ bản của phân số; bốn phép tính về phân số và các dạng toán có lời về phân số. Sau đó, hệ thống kiến thức cơ bản và mở rộng kiến thức cho HS theo từng phần khi giảng dạy...
Cũng trong năm học này, nhận thấy khi HS đã tiếp thu, vận dụng được kiến thức mới nhưng lại lúng túng không biết cách tháo gỡ nút thắt ở từng bài toán, dạng toán, thầy Sơn lại bắt tay nghiên cứu và tìm ra một số cách giải những bài toán đố về phân số lớp 4, 5. Hiệu quả học tập của HS tăng thấy rõ bởi kiến thức được cô đọng lại trong ba dạng toán đã học: Tổng hiệu, tổng tỉ và hiệu tỉ.
“Khi gặp bất cứ bài toán nào, các em có thể tự tháo gỡ nút thắt để đưa bài toán về dạng đã được học. Không chỉ dừng lại ở những bài toán liên quan đến phân số, với cách hướng dẫn đó, các em cũng dễ dàng nhận biết và xác định dạng toán một cách nhanh chóng ở những bài toán chuyển động đều hay bài toán hình học liên quan đến ba dạng toán cơ bản trên. Kết quả học tập của HS tiến bộ rất nhanh chóng” - thầy Tô Ngọc Sơn chia sẻ.
Thầy Tô Ngọc Sơn đoạt danh hiệu Viên phấn vàng tỉnh Đồng Tháp năm 2011; giáo viên dạy giỏi cấp quốc gia năm 2011; giáo viên viết chữ đẹp cấp tỉnh; Giải B giáo viên kể chuyện theo sách, kể chuyện tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, nhiều giải đồ dùng dạy học cấp tỉnh; có nhiều giải sáng kiến kinh nghiệm cấp tỉnh; Huy chương Vì sự nghiệp xây dựng tổ chức công đoàn; nhiều bằng khen của Liên đoàn Lao động; 3 lần được nhận chiến sĩ thi đua cấp tỉnh, bằng khen của Thủ tướng; giáo viên tiêu biểu toàn quốc giai đoạn 2008 - 2013.