Chuyện thầy giáo rẽ ngang
Thầy Đoàn Văn Hiệu sinh năm 1984 tại huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định. Là học sinh giỏi Toán, thầy Hiệu thi đạt điểm cao khối A, đỗ vào Trường Đại học Kinh tế quốc dân.
Đang học năm thứ nhất đại học, trong những lần được nghe giảng viên dạy môn Triết học có đề cập đến các tác phẩm văn học, cậu sinh viên Đoàn Văn Hiệu phát hiện đây mới là niềm đam mê thực sự của mình.
Kết thúc năm học, Hiệu chuyển hướng nộp đơn và thi đỗ vào khoa Ngữ văn, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội.
Thầy Hiệu chia sẻ về lý do “rẽ ngang”: Nếu tư duy toán học mang cho tôi sự logic trong suy luận thì văn học lại hướng bản thân tôi tới những cảm xúc tinh tế, sâu lắng trong con người.
Tâm niệm “Văn học là nhân học, sáng tạo là cốt lõi cho sự phát triển”, thầy Hiệu luôn khuyến khích học sinh học, tiếp cận tác phẩm văn học theo những cách mới, hiệu quả. Quá trình đó, đòi hỏi người hướng dẫn, người truyền lửa phải luôn sáng tạo, đột phá.
Và để đột phá thành công, không có cách nào khác buộc người thầy phải tự học, tự nghiên cứu. Thầy Hiệu thường xuyên đọc sách, lên mạng tìm hiểu kiến thức và không ngại thử thách chính bản thân bằng cách tìm hiểu và thử nghiệm các phương pháp giảng dạy mới.
Thầy Hiệu cho hay: Với phương pháp dạy học cũ, chỉ dựa vào giảng, bình, diễn giảng, dạy học theo lối cung cấp kiến thức áp đặt, chưa xem dạy học tác phẩm văn học là dạy học đọc văn, một hoạt động có quy luật riêng, đã dẫn đến sự bế tắc trì trệ của bộ môn Ngữ văn.
Hậu quả của nó không chỉ làm giảm sút hiệu quả giáo dục, mà hơn thế, nó làm cho trí óc học sinh trơ lì, chán học, làm mòn mỏi trí tuệ, phá hoại tư duy. Phải thấy rõ điều đó thì chúng ta mới thấy nhu cầu đổi mới.
Do đó muốn đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục thì phải đề cao và tập trung vào đổi mới phương pháp dạy học thật sự.
Thầy Hiệu đặc biệt tâm huyết với việc ứng dụng phương pháp Graph trong dạy học môn Văn học. Để triển khai phương pháp này đòi hỏi người giáo viên phải rất kỳ công, có kiến thức tổng hợp không chỉ về các môn khoa học xã hội mà còn phải có kiến thức về các môn khoa học tự nhiên.
Khi nghiên cứu và áp dụng phương pháp Graph vào dạy Văn học, thầy Hiệu nhận thấy những tác dụng tích cực: Ý nghĩa của phương pháp này là rút ngắn kiến thức cho học sinh, giúp học sinh hình dung bài học một cách rõ ràng, mạch lạc, tránh việc phải nhồi nhét, ghi nhớ quá nhiều kiến thức. Nó đặc biệt có ý nghĩa khi phát huy được tính chủ động của học sinh khi học các môn khoa học xã hội.
Thầy Hiệu cho hay: Trước đây, học sinh THPT khi học các tác phẩm văn học cổ điển hầu hết đều tiếp cận theo hướng, qua phân tích từ ngữ, chia nhỏ văn bản thành đoạn, câu, đặc biệt là lý giải văn bản dưới con mắt người đương đại. Hướng tiếp cận như vậy làm mất đi tính khái quát tư tưởng của tác phẩm cũng như mất đi tính đặc trưng của văn học cổ.
Để khắc phục tình trạng này, thầy Hiệu đã nghiên cứu, viết đề tài phương pháp tiếp cận văn học cổ với tên gọi: “Truyền thống và hiện đại, từ lý thuyết đến thực nghiệm trong cách tiếp cận văn bản Nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm”.
Với cách tiếp cận mới, thầy Hiệu đã hướng dẫn học sinh học, tiếp cận văn bản theo mã văn hóa, lý thuyết của chủ nghĩa cấu trúc, từ đó vận dụng các phương pháp dạy học tích cực vào thực hành hướng dẫn học sinh tiếp cận văn bản.
Không chỉ áp dụng phương pháp toán học Graph vào giảng dạy Văn học, thầy Hiệu còn áp dụng các kiến thức như Vật lý vào dạy học môn Văn.
Cụ thể, đề tài “Vận dụng lý thuyết Vật lý và Toán học vào đọc hiểu truyện ngắn theo đặc trưng thể loại thực nghiệm qua Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu” mà thầy Hiệu mới viết thời gian gần đây đang được nhiều người quan tâm.
Liên tục trong các năm 2015, 2016, các sáng kiến kinh nghiệm của thầy Hiệu được Hội đồng Khoa học Sở GD&ĐT Nam Định đánh giá cao. Thầy Hiệu đạt Giải khuyến khích trong cuộc thi Dạy học theo chủ đề tích hợp năm học 2016-2017 của Bộ GD&ĐT.
Nhờ những thành tích xuất sắc trong việc giảng dạy, có nhiều sáng kiến kinh nghiệm trong việc đổi mới phương pháp dạy học, thầy giáo Đoàn Văn Hiệu đã được trưng tập giảng dạy tại Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong- Ngôi trường có bề dày thành tích hàng đầu Nam Định và cả nước từ đầu năm học 2017-2018.
