Tật lê có tác dụng tăng cường chức năng tình dục nam giới mọc hoang rất nhiều ở vùng duyên hải miền Trung nước ta.
Bạch tật lê có tên khoa học là Tribulus Terrestris, thuộc họ Tật lê Zygophyllacea, nay được nhiều người dùng tên khác là gai ma vương.
Cây thuộc dạng thảo, mọc bò lan, có thể thành một thảm rộng đến 1m. Lá cây mọc đối dài 2 – 3cm, 5 – 6 đôi lá chét đều, phủ lông trắng mịn ở mặt dưới, màu nâu nhạt, mùi thơm nhẹ.
Hoa màu vàng, mọc riêng lẻ ở kẽ lá, cuống ngắn, 5 đài và 5 cánh hoa, 10 nhị bầu, 5 ô. Quả bạch tật lê có đặc điểm nổi bật là dù nhỏ, gồm 5 vỏ cứng trên có gai hình 3 cạnh, dưới lớp vỏ dày là hạt có phôi không nội nhũ.
Bạch tật lê đã được các nhà dược học nghiên cứu và chỉ ra các tác dụng như chống sạn thận, bảo vệ thận, lợi tiểu, kích thích tim, hạ đường máu.
Tại Việt Nam, loài cây này mọc hoang ở những vùng đất khô, đất cát dọc vùng ven biển từ miền Trung (Quảng Bình) xuống miền Nam. Tật lê từ lâu đã được sử dụng tại các quốc gia châu Á để trị một số bệnh trong dược học dân gian.
Người dân Trung Quốc dùng tật lê để trị cùi, ghẻ, đầy hơi, sưng gan, đau mắt, bệnh thận... Từ thời cổ đại, cách đây khoảng 4000-5000 năm trước, y học Ấn Độ đã dùng tật lê làm thuốc tráng dương, bổ thận, điều trị đau lưng, tinh dịch ít, gầy yếu…
Hầu như người dân chưa biết đến tác dụng tăng cường chức năng tình dục của loại thảo dược này mà chỉ dùng Tật lê để trị đau đầu, đỏ mắt, chảy nhiều nước mắt, phong ngứa, kinh nguyệt không đều, sữa không thông…
Tật lê từng được sử dụng như một chất kích thích sinh dục, tăng cường sinh lực trong y học cổ truyền Ấn Độ và Trung Quốc. Gần đây, các nghiên cứu của y học hiện đại càng góp phần khẳng định quan niệm của y thuật dân gian cho rằng loại thảo dược này có tác dụng mạnh mẽ đối với khả năng tình dục của nam giới.
Các nhà khoa học Bungari là những người đầu tiên công bố về hoạt tính androgen (các hợp chất tự nhiên hay tổng hợp thường là hormon steroid có chức năng kích thích và kiểm soát sự phát triển, duy trì đặc tính nam ở động vật có xương sống - PV) có trong cây tật lê trên các cơ sở nghiên cứu hóa học, dược lý, lâm sàng hiện đại.
Theo đó, toàn cây tật lê có chứa saponin steroid, chất này khi thủy phân sẽ cho diosgenin, hecogenin, tigogenin và pseudodiosgenin… Các saponin này có tác dụng làm tăng sinh tổng hợp testosteron trong cơ thể nam giới và do hàm lượng testosteron trong máu được nâng cao lên 30 – 40%, cơ thể trở nên sẽ tươi trẻ, cường tráng, tăng sinh lực.
