(GD&TĐ) - Báo cáo về tình hình kinh tế vĩ mô vừa được của Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia gửi lên Quốc hội tại Kỳ họp thứ 6 Quốc hội khoá XIII đang diễn ra, cho biết chỉ số tăng trưởng của GDP 9 tháng đầu năm 2013 ước đạt 5,14% so với cùng kỳ năm 2012. Khoan hãy bàn về con số này và dự báo GDP cả năm liệu có đạt được mục tiêu đã đề ra là 5,5% hay không. Điều quan trọng là, chỉ số tăng trưởng của cả nước lại thấp hơn chỉ số được công bố ở hầu hết các địa phương, khiến không ít câu hỏi đã được đặt ra.
 |
| Ảnh có tính chất minh họa/internet |
Hãy xem chỉ số tăng trưởng GDP trong 9 tháng đầu năm 2013 của hai đầu tàu kinh tế lớn nhất cả nước là Hà Nội và TPHCM. Theo đó, công bố của thành phố Hà Nội cho thấy GDP 9 tháng năm 2013 ước tăng 7,88% so với cùng kỳ. TPHCM thậm chí còn cao hơn với chỉ số GDP 9 tháng đầu năm được công bố là ước tăng 8,7% so với cùng kỳ.
Một địa phương khác cũng nằm trong nhóm các tỉnh, thành phố có nền kinh tế tương đối phát triển so với mặt bằng chung của cả nước là Đà Nẵng tuyên bố có mức tăng GDP ước đạt 7,18% so cùng kỳ năm 2012.
Ngay những địa phương vẫn còn khó khăn về tình hình kinh tế, tăng trưởng GDP được công bố trong 9 tháng đầu năm vẫn khá cao, thậm chí cao hơn cả các tỉnh, thành phố có kinh tế phát triển hơn. Chẳng hạn công bố của tỉnh Bạc Liêu cho thấy GDP ước tăng 12% so với cùng kỳ; Kiên Giang ước tăng 9,3%...
Một câu hỏi không thể không đặt ra: Nếu GDP của địa phương nào cũng cao hơn mức tăng trưởng của cả nước thì số chênh lệch đã chạy đâu mất? Liệu do có bất cập trong công tác thống kê hay các địa phương vống con số để làm đẹp báo cáo?
Xin thưa, GDP là viết tắt tiếng Anh của cụm từ tổng sản phẩm quốc nội, vốn chỉ dành cho một nền kinh tế hoàn thiện (tương đương với một quốc gia hay một vùng lãnh thổ), chứ không có khái niệm nào là GDP của từng tỉnh, thành. Đối với cấp địa phương, chỉ số công bố là dựa trên cơ sở tổng sản phẩm trên địa bàn (với viết tắt tiếng Anh là GRDP), chỉ gói gọn trên địa bàn địa phương đó chứ không thể là tổng sản phẩm quốc nội (GDP) được.
Vậy GDP và GRDP khác nhau chỗ nào và tại sao không thể cộng tổng GRDP để ra GDP? Chỉ số của địa phương (GRDP) là dựa trên cơ sở số liệu điều hành, mang tính chỉ đạo hành chính của từng địa phương và chỉ gói gọn trong địa phương đó.
Căn cứ tính toán của nó dựa trên báo cáo hành chính của từng cấp chính quyền và ban ngành trong tỉnh, với các chỉ tiêu đặt ra khác nhau tuỳ theo ngành hay địa bàn, để làm tổng hợp chung cho toàn tỉnh, thành phố.
Còn GDP là chỉ số liệu thống kê, do cơ quan chuyên trách của quốc gia (Tổng cục Thống kê) thực hiện, với số liệu thống kê được thu thập bởi hệ thống thống kê, được tổ chức theo quy trình (về mặt lý thuyết) đòi hỏi hết sức chặt chẽ và nghiêm túc. Đó là lý do vì sao các địa phương công bố GDP tăng trưởng cao (thực chất là tăng trưởng GRDP), trong khi GDP cả nước lại thấp.
Thiết nghĩ, đã có sự mập mờ trong sử dụng thuật ngữ kinh tế của các địa phương, khi cố tình dùng GDP (số liệu thống kê, sát với thực tế) thay vì GRDP (số liệu điều hành, chỉ căn cứ vào báo cáo). Để làm gì nếu không ngoài lý do vì bệnh thành tích, làm cho người dân hiểu nhầm về mức tăng trưởng của địa phương mình?
Được biết, hiện Chính phủ đã giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chỉ đạo Tổng cục Thống kê làm rõ việc này. Đó là điều cần thiết, để một mặt chấn chỉnh hệ thống thống kê về số liệu, mặt khác, cũng để làm rõ ràng thực tế không bao giờ có khái niệm GDP cho từng địa phương như các tỉnh, thành phố vẫn cố tình “nhầm lẫn” thời gian qua.
Nhất Nguyên
