Điều kiện dạy học, chăm sóc học sinh có vất vả, thiếu thốn nhưng tình thầy trò vẫn thấm đẫm trong từng bài giảng, từng nếp ăn, nếp ở, hay những việc làm hết sức đời thường, giản dị.
Thầy trò cùng vượt khó
Chúng tôi đến Trường PTDT bán trú THCS liên xã Đắc Pring – Đắc Pre và Trường PTDT bán trú TH liên xã Đắc Pring – Đắc Pre (xã Đắc Pring, huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam) khi trời đã xế chiều. Hai ngôi trường cùng nằm trên cùng một ngọn núi cao. Đứng ở đây, các bản làng 2 xã Đắc Pring, Đắc Pre đều thu gọn trong tầm mắt người.
Cơn mưa rừng bất ngờ ập xuống, gió quật ngang mặt người. Thầy Trần Đức – Hiệu trưởng Trường PTDT bán trú THCS liên xã Đắc Pring – Đắc Pre, cùng các thầy, cô giáo chạy tìm các vật dụng xô, chậu, can… để hứng nước mưa. Thấy vẻ mặt dò hỏi của chúng tôi, thầy Trần Đức đặt xô nước trên tay xuống, cười hiền nói: Nhìn bề ngoài trường lớp vậy đó nhưng cái gì cũng thiếu. Khổ nhất là thiếu nguồn nước sinh hoạt. Trở lại trường hơn tuần nay mà thầy trò không có nước sử dụng. Mọi sinh hoạt của thầy trò trong trường đều hết sức khó khăn. Cơn mưa này là cơn mưa vàng đối với thầy trò đó!
“Hiện nay, công trình nước tự chảy dùng chung của 2 trường: Trường PTDT bán trú THCS liên xã Đắc Pring – Đắc Pre và Trường PTDT bán trú TH liên xã Đắc Pring – Đắc Pre đã xuống cấp hư hỏng. Trong mấy ngày đầu năm học, anh em giáo viên vượt rừng, xẻ núi sửa chữa nhưng chưa thấy nước về, vì nguồn nước trên núi đã cạn kiệt, không còn chút nước nào. Tình hình rất căng. Thiếu nước sinh hoạt khiến giáo viên, học sinh rất chật vật. Mấy hôm nay, giáo viên phải đi xách từng can, từng xô nước về phục vụ sinh hoạt, tổ chức bán trú cho học sinh”, thầy Đức cho biết thêm.
Với hơn 32 tuổi nghề, với 10 năm gắn bó với Trường PTDT bán trú TH liên xã Đắc Pring – Đắc Pre, thầy Nguyễn Xuân Phi – Phó Hiệu trưởng nhà trường tỏ ra lo lắng vì chưa bao giờ thấy thiếu nguồn nước sử dụng trầm trọng như hiện nay. Thầy Phi cho hay, để đảm bảo điều kiện sinh hoạt cho giáo viên ở nội trú và học sinh bán trú, tất cả các cán bộ, giáo viên đều tranh thủ mọi thời gian rảnh rỗi để đi xuống suối, nhà dân xin nước về dùng. Nếu tình hình này tiếp tục kéo dài thì sẽ ảnh hưởng lớn đến tình hình hoạt động của nhà trường, nhất là công tác tổ chức bán trú cho học sinh.
Năm học 2016 - 2017, Trường PTDT bán trú THCS liên xã Đắc Pring – Đắc Pre có 135 học sinh đồng bào dân tộc thiểu số, còn Trường PTDT bán trú TH liên xã Đắc Pring – Đắc Pre 125 học sinh. Trên 50% số lượng học sinh được tổ chức ăn ở bán trú. Do địa hình của các xã là vùng miền núi khu vực biên giới, đường sá chỉ có thể đi bộ, đời sống nhân dân thấp nên ảnh hưởng lớn đến chất lượng học tập của học sinh.
Trang thiết bị dạy và học tuy được bổ sung nhưng vẫn chưa đáp ứng nhu cầu thực tế của việc thực hiện chương trình đổi mới giáo dục. Hệ thống cơ sở vật chất chưa đảm bảo, các phòng phục vụ học tập, phòng bộ môn, khu hiệu bộ còn thiếu nên ảnh hưởng lớn đến mọi hoạt động của nhà trường. Bên cạnh đó, tình hình thiếu phòng ở cho học sinh và giáo viên, nhà nấu ăn học sinh còn tạm bợ, nên đã gây không ít khó khăn cho công tác ổn định nề nếp sinh hoạt, học tập của học sinh bán trú.
Nghĩa tình người giáo viên vùng cao
Với điều kiện địa hình đồi núi bị chia cắt thành nhiều khu vực riêng biệt, bà con đồng bào dân tộc thiểu số lại sống phân tán nên công tác tổ chức các điểm trường vô cùng khó khăn. Thầy Phi cho biết, ngoài điểm trường chính này thì trường có thêm 4 điểm trường lẻ tại thôn trên địa bàn 2 xã biên giới. Hiện nay, tình trạng lớp ghép đã được xóa bỏ nhưng điều kiện dạy học còn nhiều thiếu thốn. Đa số giáo viên đứng lớp là những giáo viên có tinh thần nhiệt huyết với nghề, thông thuộc địa bàn, được bà con dân bản rất tin yêu. Nhờ những hi sinh của thầy cô mà chất lượng giáo dục nhà trường ngày càng được nâng cao, số lượng HS phổ cập luôn đạt tỉ lệ 100%.
Kết quả đó là công sức bền bỉ của bao thế hệ thầy cô đã từng qua công tác nơi đây, của những người thầy dám bỏ lại sau lưng những niềm vui riêng để gắn bó hàng chục năm với con em đồng bào dân tộc, với bản làng đang “đói” con chữ này. Bởi nói như lời tâm sự của thầy Trần Đức, thực sự có lăn lộn với giáo dục vùng biên giới nơi đây thì mới cảm nhận hết được niềm vui thành quả của sự nghiệp giáo dục, sự đổi thay của vùng đất tận cùng miền biên viễn xa xôi này.
Vào thăm dãy nhà bán trú của học sinh, ngoài hai dãy phòng cấp 4 dành cho học sinh bán trú tiểu học thì số phòng ở bán trú còn lại, học sinh phải còn sống trong căn phòng thiếu thốn đủ bề, giường nằm ngủ của các em là tấm sạp tạm bợ. Nhờ sự chỉ bảo của các giáo viên, ở đây, các em đã biết tạo dựng cho mình một cuộc sống tự lập, ngoài giờ học trên lớp các em tích cực tham gia các hoạt động ngoài giờ. Tận dụng những thời gian vừa sinh hoạt, vừa học tập, các thầy cô giáo đã linh hoạt dạy các kỹ năng sống, giáo dục giới tính cho học sinh và giãi bày những tâm sự, động viên các em gắn bó với trường lớp hơn.
Có đến tận nơi, chứng kiến điều kiện ăn ở, dạy học của cán bộ, giáo viên vùng biên giới nơi đây, chúng tôi mới thật sự hiểu được tấm lòng của những người giáo viên vùng cao, tinh thần vượt khó học tập của con em đồng bào dân tộc thiểu số. Dẫu sống trong điều kiện vật chất vô cùng khó khăn nhưng ngọn lửa yêu nghề của những người giáo viên vẫn không hề vơi cạn. Trong tâm hồn họ vẫn vẹn nguyên tấm lòng yêu trẻ, nặng lòng với sự nghiệp giáo dục vùng khó.
Rời những ngôi trường nơi tận cùng biên giới, núi rừng như muốn níu giữ bước chân người quay trở lại. Ánh mắt của những đứa trẻ vùng cao, người giáo viên cắm bản còn nghiêng sau kẽ lá. Ánh mắt đầy lưu luyến của người ở lại như muốn nhắc nhở người đi rằng một ngày nào đó hãy trở lại với thầy trò, với bản làng nơi vùng biên giới xa xôi này.
