Trung tâm sẽ đóng vai trò vừa là khu công nghiệp, vừa là kho ngoại quan, nhờ đó, hàng hóa của Việt Nam sẽ được xuất khẩu trực tiếp sang Trung tâm, được chế biến, đóng gói rồi phân phối tới các kênh tiêu thụ của thị trường Nga. Đây được xem là thông tin tốt cho các nhà xuất khẩu, đặc biệt là xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam vào thị trường Nga.
Thị trường lớn nhưng vẫn chỉ là tiềm năng
 |
| Năm 2008, xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường Nga chỉ đạt kim ngạch khá khiêm tốn 671,9 triệu USD. (Ảnh minh họa, internet) |
Nhìn vào biểu thống kê thương mại hai chiều Việt Nam và Nga dễ dàng nhận thấy: cán cân nghiêng về phía Nga ngày càng rõ nét. Năm 2008, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Nga đạt 1.641 triệu USD, tăng 62,4% so với năm 2007. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt 200 triệu USD, bằng gần 20% xuất khẩu vào thị trường EU. Nhưng trong tổng giá trị thương mại hai chiều trên đây, chúng ta xuất khẩu sang thị trường Nga các sản phẩm dệt may, giày dép, thuỷ hải sản... thu về 671,9 triệu USD. Nhưng Việt Nam cũng phải nhập khẩu từ Nga những mặt hàng thiết yếu như dầu mỏ, sắt thép và phân bón, kim ngạch lên tới 969,6 triệu USD, tăng 75,5% so với năm trước.
Về hợp tác đầu tư, về cơ bản hợp tác Việt - Nga vẫn kế thừa những định hướng, hình thức từ thời Liên Xô cũ, đến nay, chưa xây dựng được dự án nào mới có tầm cỡ quốc gia. Trong quan hệ thương mại, mới chỉ có các doanh nghiệp nhỏ và vừa của Nga đầu tư vào Việt Nam. Với khả năng kinh tế có hạn, việc dè chừng rủi ro quá mức, các doanh nghiệp của Nga đã để mất nhiều cơ hội, ngay cả với những dự án mà Nga có thế mạnh.
Năm 2008, Việt Nam có 11 dự án đầu tư sang Nga với số vốn trên 34 triệu USD, chủ yếu vào lĩnh vực chế biến thực phẩm, may mặc, giày dép và sản xuất đồ gỗ. Việt Nam luôn tìm kiếm cơ hội hợp tác, liên doanh sản xuất, chuyển giao công nghệ các lĩnh vực công nghiệp mà Nga có thế mạnh như khai thác mỏ, chế tạo thiết bị năng lượng; luyện kim...
Năm 2009, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu 6 tháng đầu năm giữa Việt Nam-Nga chỉ đạt 820 triệu USD, giảm 14,5% so với cùng kỳ năm 2008. Mức giảm trên được xác định một phần do ảnh hưởng của suy thoái kinh tế. Tuy vậy 2009 cũng là năm thành công đầy "sóng gió" của thủy sản Việt Nam tại thị trường Nga, bởi cuối năm 2008, Nga đã đóng cửa thị trường đối với thủy sản Việt Nam.
Cửa đã rộng mở
Nga là thị trường truyền thống, sức mua mạnh nhưng cũng là thị trường thường áp dụng rào cản kỹ thuật để duy trì chính sách bảo hộ sản xuất trong nước. Những bất cập trong thủ tục hành chính, trong đó có cả thủ tục hải quan, cửa khẩu khiến nhiều dè dặt khi tìm đến với thị trường này. Tuy nhiên, đây là thị trường lớn, được xác định là thị trường trọng điểm tiêu thụ thủy sản Việt Nam gồm 83 bang với 150 triệu dân.
 |
| Cuộc hội đàm giữa Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Thủ tướng Nga vào tối 15/12/2009, đã thúc đẩy mạnh mẽ quan hệ kinh tế, thương mại giữa hai nước. (Ảnh minh họa, internet) |
Theo Hiệp hội Thủy sản Việt Nam (VASEP), sự bất ổn của thị trường Nga ở góc độ nào đó là "cảnh báo" về chất lượng sản phẩm thủy sản Việt Nam, sự cạnh tranh thiếu lành mạnh trong cộng đồng các doanh nghiệp xuất khẩu và cả những tác động tiêu cực của không ít doanh nghiệp thương mại. Vì vậy, có thể nói, những khó khăn này là cơ hội giúp Việt Nam tổ chức lại xuất khẩu.
Liên bang Nga "Sau thời gian đàm phán, tháng 5/2009, Nga đã mở cửa trở lại nhưng yêu cầu phải có sự quản lý, điều hành từ Việt Nam để quản lý chất lượng đồng thời ổn định xuất khẩu lâu dài", Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lương Lê Phương cho biết. Chỉ trong 7 tháng cuối năm 2009, kim ngạch xuất khẩu thủy sản vào Nga vẫn tăng từ 5% đến 7% so với năm 2008, đạt giá trị hơn 70 triệu USD.
Quan hệ giữa hai nhà nước Việt-Nga, về cơ bản đã thay đổi. Đặc biệt, kết quả cuộc hội đàm giữa Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Thủ tướng Nga vào tối 15/12/2009, đã thúc đẩy mạnh mẽ quan hệ kinh tế, thương mại giữa hai nước. Việt Nam và Nga sẽ nghiên cứu, chuẩn bị đàm phán một hiệp định thương mại song phương. Để nâng kim ngạch thương mại hai chiều lên 10 tỷ USD trong vài năm tới, Thủ tướng Nga đã hứa tạo điều kiện thuận lợi để hàng hoá Việt Nam xuất khẩu vào thị trường này và cả Cộng đồng các quốc gia độc lập (SNG).
Thị trường Nga đã mở song cũng ngày càng trở nên kỹ tính hơn. Theo VASEP, để tăng kim ngạch xuất khẩu vào thị trường Nga, các cơ sở chế biến thủy sản xuất khẩu phải đáp ứng điều kiện đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm trong cả chuỗi sản xuất từ nguyên liệu đến thành phẩm theo quy định của Cơ quan thanh tra vệ sinh an toàn thực phẩm của Nga. Ngoài ra, đặc biệt phải chú trọng vào chất lượng sản phẩm, kiểm soát đầu vào, giảm tỷ lệ mạ băng (đá ở trong cá) từ 30% xuống còn 15%... Các doanh nghiệp còn trích 1 cent/kg cá xuất khẩu để tiến hành công tác truyền thông.
Bá Hải
