(GD&TĐ) - Những ngày gần đây, việc Nga chuẩn bị cung cấp hệ thống tên lửa phòng không S-300 và nhiều loại vũ khí hạng nặng khác cho chính quyền Syria làm không ít các quốc gia lo lắng.
Ngoại trưởng Mỹ John Kerry, Thủ tướng Anh David Cameron và Thủ tướng Israel Banjamin Netanyahu đã tức tốc đến Moskva thuyết phục Nga từ bỏ quyết định này. Trong bối cảnh phương Tây đang chuẩn bị thiết lập vùng cấm bay nhằm chấm dứt 2 năm nội chiến đẫm máu ở Syria, việc Nga cung cấp hệ thống tên lửa phòng không S-300 cho chính quyền Bashar Assad khác gì “chọc gậy bánh xe”...
Báo “Haaretz” của Israel trích nguồn tin chính thức của chính phủ nước này thông báo: Trong cuộc gặp với Tổng thống Nga V.Putin ở Sochi tuần này, Thủ tướng Israel Banjamin Netanyahu sẽ thảo luận vấn đề cung cấp vũ khí Nga cho Syria, trong đó có hệ thống tên lửa phòng không S-300.
“Một chuyến thăm như vậy đã được lên kế hoạch” - Dmitry Peskov - Thư ký báo chí của Tổng thống Nga thừa nhận. Trên thực tế, ngày 6/5, V.Putin và B.Netanyahu đã trao đổi với nhau bằng điện thoại về tình hình Syria ngay sau khi có tin Israel không kích vào lãnh thổ Syria.
 |
| Tên lửa phòng không S-300 của Nga |
Về phần mình, Israel có ý định tìm kiếm một thoả hiệp nhằm ngăn chặn lô tên lửa S-300 của Nga đến Syria. Theo thông tin từ tình báo Israel, Damascus đã chuyển tiền vào ngân hàng trả cho gói hợp đồng gồm 6 hệ thống tên lửa phòng không S-300 và kế hoạch giao hàng sẽ được thực hiện vào cuối năm nay. Chỉ cần 6 hệ thống tên lửa phòng không S-300 cho Syria cũng đủ làm thay đổi cán cân lực lượng trong khu vực. Ấy là chưa kể hệ thống tên lửa S-300 sẽ làm khó cho phương Tây trong việc thiết lập vùng cấm bay ở Syria.
Theo Wall Street Journal, Israel đã thông báo với Mỹ về kế hoạch bán vũ khí của Nga cho Syria và Washington đã có phản ứng ngay lập tức. Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã kịch liệt phản đối bản hợp đồng này bởi nó “gây mất ổn định” an ninh của Israel - một đồng minh quan trọng của Mỹ ở Trung Đông. Ngày thứ sáu (10/5), Thủ tướng Anh David Cameron đã lặn lội tới Sochi (Nga) để thương thảo với V.Putin. Ngay sau đó, David Cameron đã bay sang Washington báo cáo với Tổng thống Mỹ Barack Obama về kết quả hội đàm ở Sochi. Nhìn chung, các cường quốc đều thống nhất sẽ tiến hành hội nghị quốc tế về xung đột Syria.
Trở lại câu chuyện Nga chuẩn bị cung cấp hệ thống tên lửa phòng không hiện đại S-300 cho Syria, Ngoại trưởng Đức Guido Westerwelle cũng đã hỏi thẳng Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov về vấn đề này tại cuộc gặp vừa diễn ra ở Warsaw (Ba Lan).
Ông Lavrov cũng đã trả lời thẳng thắn: “Nga không có kế hoạch sẽ bán mà đã bán từ lâu. Hợp đồng đã được ký kết và bây giờ chỉ là việc hoàn tất khâu giao hàng theo hợp đồng đó...”. Cũng theo lời Sergey Lavrov thì hệ thống tên lửa phòng không S-300 không thuộc diện bị cấm theo tiêu chuẩn quốc tế và như vậy, việc Nga cung cấp loại vũ khí này cho Syria là hết sức bình thường. “S-300 là loại vũ khí phòng thủ. Việc Nga cung cấp cho Syria để họ tự bảo vệ trước những đòn không kích là một kịch bản tuyệt vời” - Ngoại trưởng Nga nhấn mạnh.
Nga không phủ nhận rằng họ đã và đang cung cấp vũ khí cho chính quyền Syria, nhưng khẳng định rằng chúng không dành cho việc trấn áp quân nổi dậy. Ông Sergey Lavrov cũng nhắc lại rằng trong chuyến thăm Moskva của John Kerry cách đây chưa lâu, Nga và Mỹ đã thoả thuận nhanh chóng tổ chức một hội nghị quốc tế về Syria. Theo lời Sergey Lavrov, Nga và Mỹ nhất trí “khuyến khích Chính phủ Syria và tất cả các nhóm đối lập để họ cùng đưa ra một giải pháp chính trị”. Sergey Lavrov thông báo rằng Chính phủ Syria đã thành lập một uỷ ban để tiến hành đàm phán nhằm giải quyết khủng hoảng. Có điều, các nhóm đối lập chưa có phản ứng gì về việc này. Trả lời báo chí trên đường từ Warsaw về Moskva, Sergey Lavrov cho rằng, để giải quyết vấn đề Syria nên mời Iran như một “đối tác quan trọng” và khẳng định Moskva sẵn sàng phối hợp với Tehran trong vấn đề này.
Việc Nga có kế hoạch cung cấp hệ thống tên lửa phòng không S-300 cho Syria được dư luận thế giới đặc biệt quan tâm. Trong khi đa số lo ngại mức độ nguy hiểm của loại vũ khí này nếu nó đến được Syria thì cựu lãnh đạo tình báo quân sự Israel Amos Yadllin cho rằng, kế hoạch cung cấp S-300 của Nga cho Syria là không nguy hiểm. Giải thích điều này, Amos Yadllin khẳng định, thời gian chuyển giao và huấn luyện để binh sĩ Syria có thể sử dụng được loại vũ khí này phải mất ít nhất 1 năm. “Về cơ bản đây là trò chơi tâm lý của Nga. Họ muốn thể hiện sự phản kháng trước chính sách của Mỹ và ngăn chặn những thiệt hại mới cho Assad”- Amos Yadllin nhận định.
Nga đã trang bị hệ thống tên lửa phòng không S-300 cho 16 nước trên thế giới. Mặc dù chưa khi nào S-300 tham chiến nhưng nó thực sự là con “ngáo ộp” với phương Tây. Giờ đây, phương Tây, nhất là Israel hy vọng có thể thuyết phục Nga huỷ bỏ hợp đồng bán S-300 cho Syria như đã làm với Iran cách đây vài năm. Theo các nhà phân tích, những gì cần nói, V.Putin đã nói hết với Banjamin Netanyahu trong cuộc điện đàm hôm 6/5. Chuyến công du nước Nga trong tuần này của Banjamin Netanyahu khó có thể đạt được mục đích.
Duy Long (TH)
