Có một huyền thoại vẫn tồn tại lâu nay tại vùng Turin ở phía bắc Ý, rằng ánh mắt của Leonardo da Vinci trong bức tự họa mãnh liệt đến mức những người thưởng thức nó được truyền sức mạnh kinh người.
Thậm chí một số người còn cho rằng chính quyền năng của bức họa chứ không phải giá trị vô giá đã khiến một nhóm người bí mật chuyển nó từ Turin đến Rome vào Thế chiến thứ 2, trong nỗ lực ngăn chặn bức tranh có thể rơi vào tay của Quốc trưởng Đức Adolf Hitler và tăng thêm sức mạnh cho nhà độc tài.
Dù bất cứ lý do nào đi chăng nữa, đây là tác phẩm duy nhất - trong toàn bộ sưu tập các bức họa và bản thảo quý giá - được chuyển khỏi Thư viện Hoàng gia Turin vào lúc đó.
BBC dẫn lời giám đốc hiện tại của Thư viện Turin là ông Giovanni Saccani cho hay, thậm chí chẳng có ai biết được địa điểm cất giấu trên thực tế của một trong những bức tự họa nổi tiếng nhất thế giới.
“Để ngăn chặn Đức quốc xã chiếm đoạt nó, một chiến dịch tình báo đã được triển khai và quá trình vận chuyển được diễn ra hoàn toàn bí mật tới một điểm không tiết lộ tại Rome”, theo Giám đốc Saccani.
Trong điều kiện khó khăn thời đó, chẳng ai bận tâm quá nhiều đến công tác bảo tồn, mà chỉ tập trung vào nhiệm vụ duy nhất là đưa chân dung của Leonardo da Vinci tránh xa tầm tay Hitler.
Từ năm 1998, bức họa bí ẩn vẫn được gìn giữ vô cùng cẩn thận trong két sắt khổng lồ bên dưới tầng ngầm của Thư viện Quốc gia. Bên cạnh tấm cửa thép, được gia cố chắc chắn, ánh sáng bên trong hoàn toàn phát ra từ nguồn cáp quang, không ánh sáng tự nhiên nào được phép lọt vào nơi đây. Nhiệt độ luôn duy trì ở mức 20 độ C, độ ẩm 55%.
Câu chuyện về hành trình đến Turin cũng không kém phần hấp dẫn. Bức tự họa thuộc bộ sưu tập khổng lồ được vua của vương triều Savoy là Carlo Alberto, trị vì vùng Piedmont và Sardinia, mua về vào năm 1839.
Là một nhà sưu tầm đầy đam mê, vua Alberto mua bức tự họa của Leonardo da Vinci từ Giovanni Volpato, một nhà kinh doanh nghệ thuật. Vẫn chưa rõ bằng cách nào những bức tranh của Leonardo da Vinci cuối cùng rơi vào tay Volpato, nhưng theo các nguồn tin, ông này đòi vị vua phải trả tổng cộng 70.000 lire cho cả bộ sưu tập.
Khi đó, lương bác sĩ vào khoảng 1.000 lire, nên đây là con số khổng lồ. Vị vua cò kè xuống còn 50.000 lire, và cũng phải mất đến 8 năm mới trả hết nợ. Kể từ đó, Turin trở thành quê hương của bức tự họa.
Bức họa trên có thể được vẽ vào khoảng năm 1515, sớm nhất vào năm 1510, nhưng phải đến thế kỷ 19, một số chuyên gia mới cho rằng đây là bức tự họa của Leonardo da Vinci, khi ông khoảng 60 tuổi.
Trong thế kỷ 20, công chúng chỉ được thưởng lãm tác phẩm cực quý này 3 lần. Và trong lần triển lãm mới nhất tại Turin, kéo dài từ nay đến ngày 15.1.2015, những người may mắn có thể tận mắt chiêm ngưỡng và biết đâu sẽ được thể nghiệm quyền năng của bức họa chăng?
