Theo cả hai bên, cuộc đàm phán mang tính xây dựng: Lavrov và Tillerson cố gắng truyền đạt cho nhau quan điểm của họ về quan hệ song phương và các vấn đề quốc tế lớn. Tuy nhiên, theo lời Tillerson, quan hệ Nga - Mỹ đang ở mức thấp nhất trong lịch sử.
Nhiều khác biệt then chốt
Ngoại trưởng Nga S.Lavrov và Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson có cuộc đàm phán kéo dài cả ngày thứ Tư (12/4). Chiều tối cùng ngày, Tổng thống Nga V.Putin cuối cùng cũng đồng ý tiếp Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson. Cuộc đón tiếp được bắt đầu vào khoảng 18 giờ Moskva (21 giờ Việt Nam) tại điện Kremlin và kéo dài khoảng 2 giờ. Sau các cuộc đàm phán, ông Rex Tillerson nói rằng quan hệ giữa Moskva và Washington đang ở mức thấp nhất trong lịch sử quan hệ ngoại giao. Theo kết quả đàm phán, Reuters nhận định: Một cuộc đón tiếp lạnh nhạt tại Moskva đã làm tiêu tan mọi hy vọng cải thiện nhanh chóng quan hệ giữa hai nước.
Tại cuộc họp báo diễn ra ngay sau đó, Ngoại trưởng Nga S.Lavrov thông báo: “Các cuộc đàm phán cụ thể và thẳng thắn, bao gồm toàn bộ các vấn đề được cho là then chốt trong quan hệ song phương của chúng tôi và hợp tác trong các vấn đề quốc tế”. Mở đầu cuộc đàm phán với Rex Tillerson, S.Lavrov đã chỉ ra mối quan ngại của Moskva về những nhận xét gây tranh cãi được Tổng thống Donald Trump và các cộng sự đưa ra trong những tháng gần đây.
“Đã có rất nhiều tuyên bố từ Washington liên quan đến cả hai hiện trạng và triển vọng của các mối quan hệ và các vấn đề quốc tế quan trọng. Phải thừa nhận, chúng tôi có rất nhiều câu hỏi liên quan đến những ý tưởng không thống nhất, đôi khi mâu thuẫn được tuyên bố ở Washington về các vấn đề song phương và đa phương.
Chưa kể rằng ngoài các tuyên bố, gần đây chúng tôi đã được chứng kiến những hành động đáng lo ngại” - S.Lavrov nhắc lại vụ tấn công Syria. Cũng theo lời Ngoại trưởng Nga thì có một thế lực muốn cản trở quan hệ Nga - Mỹ. Có nhiều vấn đề mà hai bên chưa có tiếng nói chung như số phận của Tổng thống Syria Bashar Assad hay tình hình Ukraine. Tuy nhiên, đánh giá về cuộc gặp với Tổng thống Nga V.Putin, Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson khẳng định: “Chúng tôi vừa trải qua một cuộc gặp hết sức hiệu quả”.
Tương lai nào cho quan hệ Nga - Mỹ?
Theo đánh giá của Tổng thống Nga V.Putin thì quan hệ Nga - Mỹ vào thời điểm hiện tại còn xấu hơn cả thời Barack Obama. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Nga S.Lavrov khẳng định, sau cuộc đàm phán “chúng tôi hiểu nhau hơn…”. Ông S.Lavrov cho rằng: “Chúng ta đang chứng kiến những nỗ lực nhằm ngăn chặn sự hợp tác của chúng ta, thậm chí làm trầm trọng thêm cuộc đối đầu. Chúng tôi tin rằng đây là một cách tiếp cận thiển cận, đặc biệt là lịch sử đã chứng minh, khi Moskva và Washington cùng hợp tác thì người chiến thắng không chỉ là nhân dân hai nước chúng ta, mà cả thế giới”.
Từ lẽ đó, cả Nga và Mỹ đều khẳng định sẽ nỗ lực hơn nữa nhằm gỡ bỏ rào cản trong quan hệ song phương. “Chúng tôi là những người thực tế. Chúng tôi hiểu rằng, để vượt qua những rào cản này đòi hỏi những nỗ lực đáng kể” - S.Lavrov giải thích. Hai bên cam kết cùng hợp tác tích cực trên mặt trận chống chủ nghĩa khủng bố.
Cũng theo lời Ngoại trưởng Nga, hai bên quyết định bổ nhiệm đặc phái viên từ Bộ Ngoại giao để phân tích, làm rõ những vấn đề còn tồn đọng trong quan hệ giữa hai nước.
Kết thúc cuộc hội kiến Tổng thống V.Putin, mặc dù thừa nhận quan hệ Nga - Mỹ đang ở mức thấp nhất trong lịch sử, nhưng Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson khẳng định: “Tuy nhiên, hai cường quốc hạt nhân lớn không thể rơi vào tình thế này”.
Quan hệ Nga - Mỹ được coi là then chốt trong quan hệ quốc tế. Trong thời đại toàn cầu hóa, một nước dù mạnh đến mấy cũng khó có thể đơn phương giải quyết những xung đột địa chính trị. Không phải ngẫu nhiên mà sau vụ tấn công Syria, không ít người dự đoán rằng Rex Tillerson sẽ hủy chuyến thăm Moskva như Ngoại trưởng Anh Boris Johnson, nhưng Ngoại trưởng Mỹ không làm như vậy. Chỉ điều ấy thôi đã có thể khẳng định rằng họ (Nga, Mỹ) vẫn rất cần nhau trong việc giải quyết những vấn đề quốc tế và đó là cơ sở để quan hệ Nga - Mỹ hướng đến một tương lai tốt đẹp.
