Tỏi chứa allicin, allistatin, allithiaminee, citral, arylcamphol, protein, lipid, carbohydrate, các sinh tố B1, B2, C, PP và các khoáng chất Ca, P, Fe. Có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm, chống đông máu và ngăn xơ cứng động mạch, trợ tim, lợi niệu, hạ mỡ máu, giải độc.
Theo Đông y, tỏi vị cay, tính ôn; vào tỳ, vị và phế. Có tác dụng điều vị, khai trợ tiêu hóa, giải uất tiêu tích (ôn trung hành trệ), chỉ khái trừ đàm, sát trùng giải độc.
Dùng làm gia vị và cho người đau quặn bụng do lạnh, ăn uống không tiêu, kiết lỵ tiêu chảy, ho gà trạng thái tắc ruột cơ năng, tăng huyết áp, tăng mỡ máu, côn trùng cắn đốt. Liều dùng 5 - 20g, nghiền đập vụn cho vào thực phẩm.
Tỏi tươi: Là dạng dễ dùng nhất, có thể ăn sống hoặc dầm vào nước chấm. Nói chung mỗi ngày nên ăn 2 tép tỏi là đủ, nhiều hơn hoặc ít hơn một chút đều được.
Theo các nhà dinh dưỡng, mỗi ngày nên ăn khoảng 10g tỏi là hoàn toàn vô hại. Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng kiếm được tỏi tươi và ăn tỏi tươi hay có mùi hôi nên người ta thường chế biến thành các dạng khác dùng khác.
Tỏi ngâm: Có thể ngâm dấm hoặc ngâm đường. Trong môi trường axit tác dụng của tỏi tăng gấp 4 lần nên dùng tỏi ngâm dấm là rất tốt.
Cách chế biến: Lấy 50g tỏi tươi bóc vỏ rồi ngâm với 100ml dấm gạo, sau chừng mươi ngày là dùng được, nếu để đủ 30 ngày thì càng tốt.
Tỏi ngâm đường: Lấy 50g tỏi đem ngâm nước trong 7 ngày, mỗi ngày thay nước một lần, sau đó bóc bỏ vỏ rồi ngâm với muối một lúc cho chảy hết nước. Hòa 800g đường trắng trong một cái liễn miệng nhỏ với lượng nước chín vừa đủ, đổ tỏi vào ngâm trong 1 tháng là có thể ăn được.
Các nghiên cứu cho thấy những tinh chất trong tỏi có tác dụng tăng cường chức năng của hệ miễn dịch, bảo tồn các chất kháng ôxy hóa trong cơ thể, qua đó giúp cơ thể giải cảm một cách hữu hiệu và nhanh chóng.
Tỏi có tác động đáng kể trong việc giảm thiểu tần suất rủi ro mắc các bệnh ung thư, nhất là ung thư đường ruột. Nhiều nghiên cứu được thực hiện trên một nhóm người, động vật và trong ống nghiệm cũng đã cho thấy tỏi có tác dụng kháng ung thư nhờ vào khả năng vô hiệu hóa những hợp chất sinh ung thư cũng như “câu giờ” sự tăng trưởng của tế bào ung thư. Nhiều nghiên cứu cho thấy tỏi không những làm chậm tốc độ tăng trưởng của bướu mà còn làm giảm đi kích thước của bướu tới 50%.
Tỏi có tác dụng kiểm soát huyết áp bằng cách làm giảm độ nhớt của máu nhờ vào chất ajioene. Chất này còn ngăn ngừa sự hình thành các cục máu đông.
Nhiều nghiên cứu cho thấy cư dân ở những vùng nào tiêu thụ nhiều tỏi thì ở đấy, họ hiếm gặp các bệnh về huyết áp và tim mạch. Y học cổ truyền Trung Hoa từ lâu đã dùng tỏi để trị đau thắt ngực hoặc rối loạn tuần hoàn máu.
