Phần lớn các vụ oan sai là do hình sự hóa quan hệ dân sự (?)

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Minh Thuyết (đoàn Lạng Sơn) cho rằng, ngành Công an cần cương quyết hơn nữa trong việc trấn áp tội phạm đảm bảo cuộc sống bình yên cho người dân.

Tại Hội trưởng, đa số đại biểu đồng tình với đánh giá của Ủy ban Tư pháp Quốc hội về tình hình tham nhũng ngày càng nghiêm trọng, tinh vi, phức tạp, trong khi đó công tác phát hiện còn ít, chưa tương xứng với tình hình và yêu cầu đấu tranh chống tham nhũng. Theo  đại biểu Đặng Văn Xướng (đoàn Long An), năm 2010 một số địa phương phát hiện và xử lý tham nhũng còn ít, cá biệt có địa phương không phát hiện và xử lý một vụ tham nhũng nào. Đại biểu đặt nghi vấn, tình hình có tốt như vậy không? Còn bao nhiêu vụ tham nhũng khác mà nhiều địa phương chưa phát hiện và xử lý? Hơn nữa, số vụ tham nhũng phát hiện được chủ yếu là ở các xã, phường. Phải chăng càng lên cấp cao, tham nhũng càng giảm mạnh hay do tham nhũng ở cấp càng cao thì quy mô tính chất nghiêm trọng, thủ đoạn phức tạp tinh vi, tổn thất càng lớn và dính dáng đến nhiều cấp, nhiều người nên càng khó phát hiện xử lý hơn?

Cũng theo đại biểu, công tác tự kiểm tra phát hiện còn yếu, mới chỉ có 25 cơ quan tự kiểm tra nội bộ phát hiện được hành vi tham nhũng… thì hiệu quả của công tác kiểm tra, thanh tra, kiểm toán như vừa qua là chưa cao. Đại biểu đề nghị Chính phủ cần cân nhắc trong việc đánh giá tình hình tham nhũng trong năm 2010 vì đây là việc quan trọng để có biện pháp hiệu quả trong năm 2011. Đại biểu đồng tình và cho rằng nhiệm vụ thời gian tới là cần tiếp tục nâng cao nhận thức trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và nhân dân mà cốt lõi là củng cố nâng lên thành niềm tin, không để cán bộ, đảng viên, nhân dân hoài nghi thờ ơ với quyết tâm chính trị mục tiêu ngăn ngừa tham nhũng của Đảng, Nhà nước.

Về công tác phòng ngừa chống vi phạm pháp luật và tội phạm, đại biểu Trần Thị Dung (đoàn Điện Biên) cho rằng, việc quản lý văn hóa xã hội thiếu chặt chẽ là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình hình vi phạm pháp luật  và tội phạm gia tăng. Theo đại biểu, cần tăng cường quản lý Nhà nước đối với hoạt động kinh doanh có điều kiện dễ vi phạm pháp luật như quản lý kinh doanh games online, hoạt động biểu diễn nghệ thuật và trình diễn… là những lĩnh vực nhạy cảm và ảnh hưởng trực tiếp đến giới trẻ.

Góp ý kiến về chất lượng hoạt động của ngành công an, tòa án, kiểm sát và thi hành án đại biểu Nguyễn Đình Xuân (đoàn Tây Ninh) cho rằng, những hoạt động này so với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước thì chưa tương xứng, đặc biệt so với yêu cầu xây dựng một Nhà nước pháp quyền. Một trong những nguyên nhân là do chế độ đãi ngộ của những ngành này hiện nay là quá thấp dẫn đến không thu hút chất xám vào ngành. Đại biểu đề nghị Quốc hội, Nhà nước nhanh chóng xem xét tăng chế độ đãi ngộ để giữ được đội ngũ cán bộ có chất lượng  trong các ngành này.

Cho ý kiến về hình sự hóa quan hệ dân sự kinh tế hành chính, đại biểu Lê Thị Nga (đoàn Thái Nguyên) và một số đại biểu khác cho rằng việc cơ quan tố tụng áp dụng pháp luật hình sự để giải quyết tranh chấp dân sự kinh tế, hành chính để giải quyết. Việc áp dụng như vậy dẫn đến hậu quả nghiêm trọng là oan sai trong lĩnh vực hình sự. Theo đại biểu, phần lớn các vụ oan sai thời gian qua là do hình sự hóa.

Về nguyên nhân hình sự hóa, theo đại biểu là do quy định tại bộ Luật Hình sự có những tội danh quy định rất dễ gây nhầm lẫn với quan hệ kinh tế hành chính với quan hệ hình sự. Việc xác định cụ thể vẫn phụ thuộc vào đánh giá chủ quan của người tiến hành tố tụng nên nhiều trường hợp cùng một vụ nhưng những đánh giá của từng cơ quan khác nhau.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Minh Thuyết (đoàn Lạng Sơn) cho rằng, ngành Công an cần cương quyết hơn nữa trong việc trấn áp tội phạm đảm bảo cuộc sống bình yên cho người dân. Bên cạnh đó, các đại biểu nêu các  ý kiến về xử lý vi phạm hành chính, cần tăng cường công cụ và phương tiện cho người thi hành công vụ tự tin khi trấn áp tội phạm. Vì thế cần trang bị vũ khí công vụ cho lực lượng này. Hành lang pháp lý về sử dụng vũ khí cũng cần được hoàn chỉnh.

Quang Anh