 |
| Ông Arafat, gương mặt hàng đầu trong phong trào dân tộc Palestine suốt 5 thập kỷ qua |
(GD&TĐ) - Cái chết của nhà lãnh đạo Palestine Yasser Arafat có những biểu hiện bất thường? Đó là nghi vấn của các nhà khoa học trước nhiều luồng ý kiến của những người có liên quan. Liệu có phải Arafat đã bị đầu độc bởi chất đồng vị phóng xạ?
Mò kim đáy bể
Trả lời phỏng vấn giáo sư Francois Bouchud, giám đốc Bệnh viện đại học thuộc Viện Vật lý phóng xạ Lausanne (Thụy Sĩ), đã kể lại quá trình nghiên cứu khẩn cấp ngay 1 ngày sau khi tổ chức Al Jazeera tung ra bản báo cáo do phòng nghiên cứu của ông thực hiện về việc có một lượng polonium 210 trong hành lý cá nhân và trong cơ thể được khai quật của Arafat; từ đó có thể đưa ra khả năng nghi ngờ ông Arafat bị đầu độc bởi polonium. Giáo sư Francois Bouchud cho biết rằng kết quả nghiên cứu “củng cố hợp lý giả thuyết về đầu độc” bởi polonium.
Tuy nhiên, giáo sư Francois Bouchud than phiền rằng nhóm nghiên cứu không thể có được những mẫu mô ngay sau khi ông Arafat qua đời, bởi những mẫu này đã được bệnh viện tiêu hủy. “Nếu chúng tôi có những mẫu này, chắc chắn kết quả nghiên cứu sẽ chính xác hơn. Thật không may, chúng đã bị phá hủy”, giáo sư Francois Bouchud phát biểu. Tuy nhiên, ông cũng cho biết khả năng ngộ độc bởi polonium 210 là có thể xảy ra.
Giáo sư Bouchud cũng nhấn mạnh quá trình suốt 9 năm kể từ khi ông Arafat qua đời là một khoảng thời gian khá phức tạp. Chu kỳ bán rã của poloni là 138 ngày, có nghĩa là dưới 1 phần triệu của các đồng vị đã tồn tại lúc ông Arafat qua đời vẫn sẽ còn ở đó.
Quá trình nghiên cứu này rất khó khăn, chẳng khác “tìm kim đáy bể”. Sự hiện diện của chất đồng vị, ngay cả khi chất đồng vị này hiện diện với số lượng nhiều hơn một cách đáng kể so với trong tự nhiên, vẫn không thể xác định đó chắc chắn là nguyên nhân gây ra cái chết của ông Arafat.
Tuy nhiên, trên thực tế, chỉ cần một lượng vô cùng nhỏ polonium (cỡ bằng hạt muối) là đã đủ để giết chết một người.
Giáo sư Patrice Mangin, giám đốc Trung tâm pháp y tại Bệnh viện Đại học Lausanne, phát biểu một cách thận trọng: “Chúng tôi không bao giờ nói chắc chắn rằng chúng tôi có những bằng chứng tuyệt đối cho rằng đây là một vụ đầu độc polonium”.
Linh cảm của người vợ
Tất nhiên những kết luận của nghiên cứu này không đưa ra lý giải vì sao ông Arafat bị đầu độc, hoặc ai đã thực hiện việc này. Trong lúc các nhà khoa học tỏ ra rất thận trọng dù đã có những bằng chứng ban đầu, thì bà góa phụ của ông Arafat luôn khẳng định: “Tôi tin chắc rằng đó là một vụ ám sát vì lý do chính trị”, bà Suha Arafat phát biểu với CNN.
Bà nói: “Họ muốn thoát khỏi ông ấy”, nhưng không nói rõ “họ” là ai. “Tôi không thể chỉ rõ, nhưng chắc chắn chất polonium này bắt nguồn từ một lò phản ứng, và bước tiếp theo là xác định nguồn gốc của chất đồng vị này”, bà nói.
Sau khi chất đồng vị polonium 210 được phát hiện trong đồ dùng cá nhân của ông Arafat, bà Suha Arafat đã tỏ ý nghi ngờ và thuyết phục các nhà chức trách khai quật thi thể chồng mình. Tuy nhiên, việc này khá phức tạp, khi mà không ai chắc chắn về quá trình “lưu lạc” của các đồ dùng cá nhân ông Arafat kể từ khi ông qua đời đến năm 2012, khi nghiên cứu bắt đầu tiến hành.
Dù vậy, báo cáo cho biết bà Suha Arafat đã “xác nhận rằng những vật dụng cá nhân của ông Arafat được bảo quản trong một căn phòng đảm bảo”.
Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas đã yêu cầu tiếp tục điều tra về cái chết của người tiền nhiệm, và phải “tiết lộ toàn bộ sự thật cho người dân Palestine và toàn thế giới”, phát ngôn viên của tổng thống cho biết.
Những quan ngại chính trị xung quanh cái chết của ông Arafat
Bản báo cáo này khơi lại những nghi vấn về cái chết của nhà lãnh đạo Arafat – gương mặt nổi bật nhất của Palestine trong quá trình chống lại Israel suốt 5 thập kỷ qua. Chính quyền Palestine từng cho rằng chắc chắn có bàn tay của Israel đằng sau sự ngộ độc của ông Arafat, người được nhiều người dân Palestine coi như cha.
“Tôi tin chắc rằng mọi nghi vấn đều hướng về quân chiếm đóng Israel…, những người đã có quá nhiều kinh nghiệm trong các vụ đầu độc”, Wasel Abu Yousef, một thành viên hội đồng quản trị Tổ chức Palestine Tự do (PLO), nhấn mạnh. Ông Yousef kêu gọi thành lập một “hội đồng tội phạm quốc tế” để xem xét các vấn đề mà báo cáo đưa ra.
Phản ứng lại dư luận từ phía Palestine, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Israel phát biểu những cáo buộc này “hoàn toàn vô nghĩa”. “Những chuyện này chẳng liên quan gì tới chúng tôi. Họ biết rõ điều này, chẳng có mối liên hệ nào dẫn đến Israel cả”, ông nói.
| Theo các chuyên gia y tế, nhiễm độc do phóng xạ polonium 210 có triệu chứng giống như giai đoạn cuối của bệnh ung thư. Chất phóng xạ này có thể thâm nhập cơ thể con người qua các vết thương hở hoặc qua thực phẩm, nước uống, thậm chí không khí nhiễm độc. |
| Ông Arafat, lãnh đạo đầu tiên của tổ chức PLO và sau đó là nhà lãnh đạo Palestine, đã qua đời tháng 11 năm 2004 do đột quỵ sau một thời gian dài đau ốm. Những ngày trước khi ông Arafat qua đời, các nhà chức trách Palestine đã cho biết ông mắc chứng bệnh bạch cầu và tiêu hóa. Những xôn xao về khả năng ông bị đầu độc đã dấy lên từ khi đó, nhưng Ngoại trưởng Palestine khi đó là ông Nabil Shaath đã gạt đi dư luận này. Theo đề nghị của bà Suha Arafat, năm ngoái, các nhà chức trách Pháp - nơi ông Arafat qua đời - đã mở cuộc điều tra sau khi chất đồng vị được tìm thấy trong bàn chải đánh răng, quần áo và khăn trùm đầu của ông. Các chuyên gia pháp y từ Thụy Sĩ và Nga cũng thực hiện các nghiên cứu riêng biệt dựa trên các mẫu lấy từ cơ thể ông Arafat. |
Kiều Trinh (TH)
