Ngủ thiếp ngoài hành lang tòa
Buổi sáng một ngày giữa tháng 3/2019, thời tiết Nghệ An se lạnh. Giữa đám đông nhốn nháo trước cổng tòa án tỉnh 3 đứa trẻ hồn nhiên đùa giỡn nơi vỉa hè. Chiếc xe bịt thùng vừa chạy qua, đám trẻ lít nhít ấy vội vàng chạy theo, nháo nhác gọi tên bố bằng tiếng Lào.
Bố của 3 đứa trẻ ấy là Và Nhia Lỳ (SN 1992, trú tỉnh Hủa Phăn, nước CHDCND Lào) ra tòa về tội “Mua bán trái phép chất ma túy”.
Thông qua người phiên dịch, vợ bị cáo cho biết để sang Việt Nam tham dự tòa này, đại gia đình phải bắt xe khách từ ngày hôm trước. Dù mới trải qua quãng đường dài nhưng 3 đứa trẻ không tỏ ra mệt mỏi, mà còn háo hức vì sắp được gặp bố. Khi thấy bố ngồi ở phòng xử án trong lúc đợi tòa ra làm việc, ba đứa trẻ liền bi bô gọi bố.
Tuy nhiên, vì nội quy phiên tòa nên những đứa trẻ này không được vào phía trong. Chứng kiến hình ảnh những đứa trẻ vượt hành trình dài để được gặp bố sau thời gian xa cách, các đồng chí bảo vệ tòa đã linh động, tạo điều kiện cho gia đình được đoàn tụ.
Trong khoảng thời gian ngắn ngủi cha con được gặp nhau Và Nhia Lỳ chỉ biết ôm lấy 3 đứa con thơ với đôi mắt đỏ hoe. Thấy bố mếu máo, nụ cười trên khuôn mặt đám trẻ chợt biến mất, có đứa còn òa khóc. Trong khi cô con gái đầu đưa bàn tay lem luốc lên sửa lại áo cho bố thì đứa con trai thứ hai hết sờ mặt, lại vuốt tóc Lỳ. Cha con gặp nhau được một lát thì tòa ra làm việc nên 3 đứa trẻ phải ra ngoài.
Vì mẹ và người thân đều ngồi trong phòng xử án nên suốt quá trình tòa làm việc, 3 đứa trẻ ấy vô tư chơi đùa ngoài hành lang. Hết lăn lê bò trườn, đếm bậc thang, các em lại chạy đến cửa, hướng ánh mắt về nơi bố mình đang đứng. Ra hiệu để bố quay lại nhưng không được nên ba chị em chán nản, quay lại với thú vui đếm bậc thang của mình. Chơi chán, một đứa trẻ nằm lăn ra hàng lang tòa ngủ ngon lành, mặc cho khuôn mặt lấm lem đất.
Hình ảnh đứa trẻ ngủ ngon dưới hành lang tòa khiến những người chứng kiến xót xa, thương cảm. Em còn quá nhỏ để hiểu hết việc làm sai trái của bố mình. Đứa trẻ này cũng không biết rằng một bản án cao nhất của pháp luật sắp được tuyên cho bố mình vì hành vi buôn bán ma túy với khối lượng cực lớn.
Ở phía trong phòng xử án, với hành vi mua bán 10 bánh heroin có khối lượng 3.497,01 gam và 963,30 gam methamphetamine bị cáo Và Nhia Lỳ bị TAND tỉnh Nghệ An tuyên mức án tử hình. Nghe tòa tuyên án, người thân òa khóc. Những tiếng khóc nức của người lớn khiến đứa trẻ ngủ ngoài hành lang thức giấc, òa khóc chạy theo mẹ và các anh chị ra vị trí chiếc xe bịt thùng đang đợi sẵn.
Nghỉ học để xuống tòa gặp bố
Cũng tại tòa án tỉnh, người viết không ít lần gặp những đứa trẻ khác. Mỗi em có hoàn cảnh khác nhau nhưng đều có chung tuổi thơ thiếu sự yêu thương của cha hoặc mẹ khi họ vướng vào lao lý. Và đa số để đến phiên tòa này, các em đều phải vượt quãng đường xa xuống tòa để được gặp bố, mẹ. Nhiều em trong số đó còn nghỉ học, xin phép cô giáo nghỉ để theo người thân xuống thành phố Vinh. Trong đám trẻ đó, hình ảnh cậu bé 7 tuổi - con của bị cáo Lữ Văn Thái (SN 1990, trú xã Châu Phong, huyện Quỳ Châu) hầu tòa vì tội liên quan đến ma túy khiến nhiều người xót xa.
Hình ảnh những đứa trẻ chỉ biết nhìn bố từ xa trong phiên tòa xét xử Thái cùng đồng phạm
Trước khi bố vướng vào lao lý, đứa trẻ ấy được sống trong sự bao bọc, yêu thương của gia đình. Bi kịch của con trẻ khởi nguồn từ ngày 5/6/2019 khi Thái rủ Lô Văn Hà (SN 1982, trú cùng địa phương) thực hiện việc mua bán ma túy. Do đều là con nghiện nên cả hai nhanh chóng thống nhất, bàn bạc phương án thực hiện. Thái và Hà thống nhất mỗi người sẽ góp 8 triệu đồng để mua ma túy về sử dụng và bán kiếm lời.
Khi đã lên phương án, Hà đi xe máy đến xã Tri Lễ, huyện Quế Phong trước, hỏi mua ma túy. Hà mua 8 triệu đồng tiền ma túy và nói với người bán “đợi một tý” vì vẫn còn người muốn mua nữa. Hai người đợi một lúc thì Thái đi đến nơi. Gặp nhau, Thái đưa thêm 8 triệu đồng để mua “hàng”. Sau đó, cả hai nhận ma túy từ người bán. Trước khi về nhà, cả hai lấy một ít ma túy ra để sử dụng. Ngày hôm sau, cả hai cầm “hàng” đi đến thị trấn Tân Lạc (huyện Quỳ Châu) để giao cho khách nhưng người mua không liên lạc được nên đành quay về. Khi qua khu vực bản Khe Lan, xã Châu Hạnh cả hai bị công an bắt giữ, tang vật là 2 gói ma túy với khối lượng 63,195 gam. Lữ Văn Thái và Lô Văn Hà bị TAND tỉnh Nghệ An đưa ra xét xử về tội “Mua bán trái phép chất ma túy”. Với hành vi phạm tội trên mỗi bị cáo bị tuyên phạt 15 năm tù.
Phiên tòa hôm đó diễn ra nhanh chóng, nhưng điều khiến những người tham dự tòa để tâm là hình ảnh mấy đứa con của bị cáo cứ đứng ngó nghiêng ở hàng lang phòng xử án. Trong đám trẻ ấy, có đứa trẻ mới 7 tuổi của Thái. Để xuống phiên tòa xét xử bố, cậu bé này đã phải xin phép cô giáo nghỉ học, vượt chặng đường dài dù bản thân bị say xe.
Dù rất muốn gặp bố sau thời gian dài xa cách, tuy nhiên vì quy định của tòa nên đứa trẻ ấy không vào phía trong được. Ngoài hành lang, em lủi thủi cùng mấy người bạn, chốc chốc lại hướng ánh mắt nhìn vào trong nơi có bố mình đang đứng. Bất ngờ nhìn thấy đứa con nhỏ chốn pháp đình khiến Lữ Văn Thái có chút bối rối. Thái như muốn nhắn nhủ với con điều gì nhưng lại thôi. Được nhìn thấy bố trong hoàn cảnh éo le khiến đứa trẻ ấy vội quay ra ngoài, đưa bàn tay nhem nhuốc lên gạt nước mắt. Những giọt nước mắt tủi hờn của đứa trẻ nhỏ chốn pháp đình khiến nhiều người xót xa, thương cảm.
Thất thểu ra xe để về trại giam, Thái ngoái về phía sau tìm kiếm bóng dáng con thơ, đôi mắt hoe đỏ ngập tràn nỗi ăn năn. Xe chở phạm chạy khuất, những đứa trẻ khóc váng đòi cha, không chịu rời sân tòa. Dỗ dành con mãi không được, vợ của bị cáo bất lực khóc tức tưởi.
Mỗi đứa trẻ có mặt ở sân tòa là mỗi số phận, mỗi hoàn cảnh, mỗi nơi sinh ra, lớn lên song các em có điểm chung đó là