(GD&TD)-Đúng vào ngày kỷ niệm 50 năm Ngày mở đường Hồ Chí Minh trên biển (23/10/1961-23/10/2011), nhân dân cả nước lại hướng về những địa danh đã ghi dấu tích hào hùng của con đường huyền thoại. Từ bến K20 - Hải Phòng rồi lần lượt qua các bến Sông Gianh - Quảng Bình, Sa Kỳ - Quảng Ngãi, Vũng Rô - Phú Yên, Lộc An - Bà Rịa-Vũng Tàu, Thạnh Phong - Bến Tre và Vàm Lũng - Cà Mau.
 |
| Các thành viên của Đoàn hành trình theo dấu tích đường Hồ Chí Minh trên biển đến Cảng Năm Căn (ảnh Khánh Phương) |
Kỷ niệm 50 năm ngày mở đường Hồ Chí Minh trên biển, tối ngày 23/10, Đài THVN đã thực hiện chương trình cầu truyền hình mang tên "Sáng mãi đường Hồ Chí Minh trên biển".
Với 3 điểm cầu: Đồ Sơn - Hải Phòng, Cát Lái - Thành phố Hồ Chí Minh và Vàm Lũng - Cà Mau, "Sáng mãi đường Hồ Chí Minh trên biển" là cuộc hội ngộ sau nửa thế kỷ của những chiến sĩ cảm tử năm xưa với ký ức rực lửa về những con tàu không số và bến cảng không tên cùng bản anh hùng ca huyền thoại được tiếp nối.
Với nguồn chất liệu phong phú, cầu truyền hình Sáng mãi đường Hồ Chí Minh trên biển có 4 phần: Khởi đầu huyền thoại (ý nghĩa và sứ mệnh đường Hồ Chí Minh trên biển), Vượt sóng ra khơi (sự mưu trí, dũng cảm và những hi sinh), Thuyền và bến (phản ánh tình cảm giữa bến với tàu, giữa nhân dân các bến với thủy thủ tàu không số, tình đồng đội) và Viết tiếp huyền thoại (cuộc hội ngộ sau 50 năm của những chiến sĩ tàu không số, sự tiếp nối truyền thống của thế hệ trẻ).
Chương trình có sự tham gia của nhiều nhân chứng lịch sử từng tham gia con đường huyền thoại Hồ Chí Minh trên biển: Ông Trần Phong (nguyên thuyền trưởng tàu không số - Lữ đoàn trưởng Lữ đoàn 125); ông Hồ Văn Kiêm (nguyên thủy thủ đoàn tàu không số, sau này là Lữ đoàn trưởng Đoàn 125)..
Tại Nhà văn hóa Diên Hồng (TP Tuy Hòa), Sở VH-TT-DL Phú Yên tổ chức Chương trình nghệ thuật chào mừng Kỷ niệm 50 năm Ngày mở đường Hồ Chí Minh trên biển (23/10/1961-23/10/2011) với chủ đề “Sáng mãi đường Hồ Chí Minh trên biển”.
Chương trình do Đoàn ca múa nhạc dân gian Sao Biển dàn dựng và biểu diễn, chương trình đã để lại nhiều cảm xúc trong lòng khán giả.
Đường Hồ Chí Minh trên biển - con đường nối liền hậu phương lớn miền Bắc với tiền tuyến lớn miền Nam, thể hiện ý chí, khát vọng độc lập, tự do và thống nhất Tổ quốc của toàn dân tộc ta. Tỉnh Phú Yên tự hào có Vũng Rô là một trong những bến quan trọng của Đường Hồ Chí Minh trên biển, đã tiếp nhận 4 chuyến Tàu không số với hàng trăm tấn vũ khí chi viện cho chiến trường Nam Trung bộ và Tây Nguyên. Đường Hồ Chí Minh trên biển đã và sẽ mãi trở thành biểu tượng của ý chí sắt đá, lòng dũng cảm, sức sáng tạo phi thường của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, mãi mãi là niềm tự hào của dân tộc Việt Nam”.
Chương trình nghệ thuật với những sáng tác của các tác giả trong tỉnh ca ngợi sự hy sinh anh dũng của các chiến sĩ trên Đường Hồ Chí Minh trên biển, niềm tự hào về vẻ đẹp và tiềm năng của biển đảo quê hương. Huyền thoại Vũng Rô của Tấn Phát được thể hiện qua giọng ca trầm ấm, giàu xúc cảm Tấn Đạt; bài chòi Hát về những con tàu không số của nghệ sĩ Bình Thảng gợi nhớ về sự hy sinh thầm lặng của những chiến sĩ năm xưa đã làm nên huyền thoại Đường Hồ Chí Minh trên biển.
Hai ca khúc Sáng mãi một con đường trên biển của Cao Hữu Nhạc và Hướng ra biển Đông của Tấn Phát không chỉ là cảm nhận riêng của các nhạc sĩ mà cũng là tình cảm chung của bao con dân đất Việt luôn hướng về và quyết tâm bảo vệ toàn vẹn chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc. Đặc biệt, tiết mục múa Vượt sóng được Nghệ sĩ ưu tú Nguyễn Hữu Từ dàn dựng công phu qua sự thể hiện uyển chuyển, sinh động của các diễn viên múa đã làm bật lên quyết tâm chinh phục và làm chủ biển cả của con người trong thời đại mới.
11 tiết mục hát, múa với thời lượng hơn 100 phút, chương trình nghệ thuật “Sáng mãi Đường Hồ Chí Minh trên biển” đã để lại nhiều dư âm trong lòng khán giả. Anh Nhữ Văn Nam (Trung đoàn Không quân 910) chia sẻ: “Chương trình được dàn dựng công phu với những tiết mục ấn tượng, để lại nhiều cảm xúc cho người xem. Thông qua chương trình này, khán giả hình dung được ý nghĩa của việc mở Đường Hồ Chí Minh trên biển, niềm tự hào và quyết tâm phải giữ vững chủ quyền biển đảo của quê hương”.
Ngày 23-10, tại xã Ninh Vân, thị xã Ninh Hòa, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Khánh Hòa đã long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 50 năm ngày mở đường Hồ Chí Minh trên biển (23-10-1961/23-10-2011).
 |
| Thả hoa trên biển tưởng nhớ các anh hùng liệt sỹ Ảnh KP) |
Lễ kỷ niệm được tiến hành đồng thời trên bờ và trên biển. Theo đó, các đoàn đại biểu Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, Học viện Hải quân, lực lượng vũ trang tỉnh… đã tổ chức lễ viếng tại bia tưởng niệm tàu không số 235 và thả hoa trên biển tưởng niệm các liệt sĩ tàu HQ 235 đã hy sinh tại bến Hòn Hèo.
Ngày 1-3-1968, khi cán bộ, thủy thủ tàu 235 đưa tàu vào đến gần bến Hòn Hèo thì bị địch phát hiện. Chúng đã huy động 7 tàu chiến, máy bay yểm trợ bao vây tấn công tàu 235. Cán bộ, chiến sĩ tàu 235 đã chiến đấu dũng cảm. Thuyền trưởng Nguyễn Phan Vinh đã dũng cảm cho hủy tàu 235. Trong trận chiến này, 14 cán bộ, chiến sĩ đã hy sinh, trong đó có thuyền trưởng Nguyễn Phan Vinh.
Nhân dịp này, UBND tỉnh Khánh Hòa đã trao bằng xếp hạng Di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh cho tàu không số 235; trao tặng 30 suất quà cho cán bộ, chiến sĩ Đoàn tàu không số và lực lượng đón tàu tại bến.
Ngày 23/10, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, UBMTTQVN tỉnh Quảng Ngãi đã long trọng tổ chức lễ Mít tinh kỷ niệm 50 năm ngày mở đường Hồ Chí Minh trên biển (23/10/1961-23/10/2011).
Đường Hồ Chí Minh trên biển là một nét độc đáo, đặc sắc, sáng tạo của đường lối chiến tranh nhân dân, thể hiện tầm nhìn chiến lược của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, trở thành biểu tượng tự hào của dân tộc Việt Nam, hiện thân của ý chí khát vọng độc lập dân tộc, tự do và thống nhất Tổ quốc, là trí tuệ, ý chí quyết thắng của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Ở Quảng Ngãi, các bến tại vùng biển Đức Phổ và Sa Kỳ-Ba Làng An, cũng là những điểm được chọn làm nơi tiếp nhận vũ khí từ miền Bắc vào qua đường Hồ Chí Minh trên biển. Đáng nhớ nhất là vào tháng 11/1966, con tàu không số mật danh 41, thực hiện chuyến đi đầu tiên vào Quảng Ngãi. Khi tàu vào đến điểm Đức Phổ thì đã thả được 40 tấn vũ khí, sau này quân và dân ta đã lặn lấy về. Tuy nhiên sau đó, tàu 41 bị địch phát hiện, buộc thuyền trưởng tàu 41 phải lệnh hủy tàu để giữ bí mật.
Ngoài tàu 41, thì vào năm 1968, tàu không số mang mật danh 43 khi vào đến vùng biển Đức Phổ thì bị địch phát hiện. Các chiến sĩ tàu 43 đã anh dũng chống trả quyết liệt và đã bắn rơi được một máy bay của địch. Lúc bấy giờ, quân và dân thôn Quy Thiện, xã Phổ Khánh đã gấp rút chi viện cho tàu 43. Sau một giờ chiến đấu quyết liệt, 3 đồng chí hy sinh, 11 đồng chí bị thương, sau đó thuyền trưởng tàu 43 đã cho tàu lao vào bờ và ra lệnh hủy tàu để giữ bí mật.
Các chiến sĩ tàu 43 đã được cán bộ, du kích và nhân dân đưa xuống các hầm bí mật và điều trị vết thương. Mặc dù sau đó, địch tăng cường càn quét, cày xới từng bụi cây, gốc cỏ tại xã Phổ Khánh để tìm kiếm, nhưng nhờ sự đùm bọc, che chở của cán bộ và nhân dân trong xã, các chiến sĩ tàu 43 vẫn an toàn tuyệt đối.
 |
| UBND tỉnh Quảng Ngãi đã trao tặng bằng khen cho 8 tập thể và 19 cá nhân có thành tích trong việc tham gia bảo vệ, tiếp nhận, vận chuyển vũ khí từ “Đoàn tàu không số” trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi (Ảnh KP) |
Thời gian trôi qua, nhưng huyền thoại về đường Hồ Chí Minh trên biển vẫn mãi mãi ngời sáng trong trang sử oanh liệt của dân tộc ta như một thiên anh hùng ca bất tử, tô thắm truyền thống đánh giặc, giữ nước của dân tộc, quân đội và quân chủng Hải quân nhân dân Việt Nam anh hùng; tiếp thêm sức mạnh cho thế hệ trẻ hôm nay phấn đấu thực hiện thắng lợi nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Tại lễ Mít tinh, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã trao tặng bằng khen cho 8 tập thể và 19 cá nhân có thành tích trong việc tham gia bảo vệ, tiếp nhận, vận chuyển vũ khí từ “Đoàn tàu không số” trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi.
Bài và ảnh: Phương Nguyên-Khánh Phương
