Trực Tết vì không đủ bảo vệ
Việc phân công giáo viên trực các ngày lễ, Tết không phải mới đây mà diễn ra trong suốt nhiều năm qua. Nguyên nhân do các trường không đủ kinh phí thuê bảo vệ theo ca (ngày, đêm) để bảo vệ an ninh, an toàn và bảo vệ tài sản trường học. Đơn cử như tỉnh Tiền Giang, trước đây nhiều giáo viên ở huyện Gò Công Tây phản ánh với Báo Giáo dục và Thời đại về việc phải thay nhau trực trường các ngày lễ, Tết mà không được hưởng bất kỳ thù lao nào. Việc trực trường các ngày lễ, Tết ảnh hưởng đến sinh hoạt, thời gian nghỉ ngơi và thời gian dành cho gia đình của nhà giáo.
Mới đây, các thầy cô giáo ở Trường Tiểu học Nguyễn Văn Quyên (huyện Gò Công Tây, tỉnh Tiền Giang) cho hay vẫn đứng trước tình cảnh những ngày nghỉ Tết phải túc trực trong trường mà không được hưởng lương. Họ yêu cầu quyền lợi khi được phân công trực trường trong những ngày nghỉ Tết theo đúng quy định của Luật Lao động và quy định làm thêm ngoài giờ.
Bất cập trong quy định
Chia sẻ về việc trực đêm và các ngày lễ Tết, lãnh đạo các trường học cho rằng, trong những năm gần đây, tình hình an ninh trật tự phức tạp nên công tác đảm bảo an ninh trường học được thắt chặt. Có trường học liên tục bị trộm đột nhập lấy cắp máy vi tính, các thiết bị dạy học, thiết bị thí nghiệm, thực hành có giá trị. Trong khi đó, công tác bố trí bảo vệ trường học hiện nay đang gặp nhiều khó khăn khi mỗi trường chỉ có 1 bảo vệ, không thể bắt buộc họ trực cả ngày đêm.
“Khó nhất là lương bảo vệ rất thấp (hệ số lương 1,5 - khoảng 2 triệu đồng/tháng). Nếu muốn có thêm bảo vệ, các trường phải tự thuê và lấy tiền từ nguồn chi hoạt động thường xuyên để trả lương. Đối với các trường tiểu học không có kinh phí thuê bảo vệ nên nhiều trường phải phân công giáo viên trực trường. Mặc dù biết các giáo viên thay nhau trực trường là vất vả, nhưng việc bố trí thêm bảo vệ cho các trường hoặc chi bồi dưỡng cho giáo viên thì riêng ngành Giáo dục không thể làm được”, ông Oanh nêu thực trạng.
Cái khó hiện nay khiến lãnh đạo ngành Giáo dục địa phương, nhất là hiệu trưởng các trường “đau đầu” là theo đúng quy định của Nhà nước, lương bảo vệ, lao công ngân sách không trả nữa, mà dùng nguồn thu của đơn vị để tự chi trả. Nếu trường nào có nguồn thu học phí từ học sinh, thì lấy nguồn tiền đó để thuê bảo vệ. Tuy nhiên, đối với học sinh tiểu học lại không thu học phí. Chính vì lý do này, hiệu trưởng các trường tiểu học bằng cách nào đó phải thỏa thuận với giáo viên, để giữ gìn tài sản, bảo vệ trường. Nếu để xảy ra mất tài sản, mất an ninh trật tự, lãnh đạo nhà trường phải chịu trách nhiệm!
Giáo viên trực Tết không công là sai
Trong các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành, không có điều khoản nào quy định giáo viên phải trực Tết và trực đêm.
Do đó, nếu phân công giáo viên trực trong các ngày lễ, Tết là do Quy chế hoạt động của nhà trường nơi giáo viên đang công tác quy định. Tuy nhiên, khi bố trí giáo viên trực đêm, trực lễ, Tết phải được hưởng thù lao nếu ngày trực rơi vào các ngày nghỉ Tết theo quy định.
Do đó, trong các ngày nghỉ Tết giáo viên được quyền nghỉ và hưởng nguyên lương (bao gồm cả phụ cấp). Không ai có quyền ép giáo viên phải trực trường vào những ngày này. Tuy nhiên, nhà trường cũng có thể thỏa thuận với giáo viên về việc trực trường vào dịp Tết và khi đó giáo viên sẽ được hưởng lương làm thêm giờ theo quy định tại Khoản 2 Điều 12 Luật Viên chức 2010 (Điều 12. Quyền của viên chức về tiền lương và các chế độ liên quan đến tiền lương... Khoản 2: Được hưởng tiền làm thêm giờ, tiền làm đêm, công tác phí và chế độ khác theo quy định của pháp luật và quy chế của đơn vị sự nghiệp công lập).
Luật đã quy định nhưng việc vận dụng mỗi nơi mỗi khác. Vấn đề trực Tết, trực hè của giáo viên là đề tài tranh cãi muôn thuở và khó đi đến hồi kết, ban giám hiệu có cái lý của ban giám hiệu, giáo viên có lý của giáo viên. Trường thì khó có thể bỏ không ai trực mà phân công trực thì phân công ai? Tiền đâu để trả ?
