Trước đó, theo phản ánh của hàng trăm hộ dân các xã dọc sông Bùng, huyện Diễn Châu: Diễn Hạnh, Diễn Nguyên, Diễn Quảng, Diễn Kỷ, Diễn Hoa… trong 2 ngày 17-18/9 đã xảy ra hiện tượng cá chết rải rác trên sông và cá nuôi trong lồng bè chết hàng loạt.
Riêng tại lồng nuôi cá của ông Chu Văn Thanh (xóm 6, xã Diễn Hạnh) thì cá trong lồng gần như chết hết và được vớt lên bờ. Lượng cá còn lại vẫn còn hiện tượng nổi đầu lên mặt nước để thở...
“Chỉ sau hai ngày 17 và 18/9, hơn 1,5 tấn cá nuôi lồng bè của gia đình tôi bị chết, gồm cá trắm, cá mè to nhỏ các loại…Nếu đợi đến thời điểm thu hoạch, tính ra gia đình tôi bị thiệt hại khoảng 500 triệu đồng tiền cá. Việc cá chết hàng loạt như thế khiến gia đình tôi rất lo lắng, hoang mang”, ông Thanh nói.
Ngay trong ngày 18/9, Chi cục Bảo vệ Môi trường, thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường Nghệ An, đã phối hợp với UBND huyện Diễn Châu, Công an huyện Diễn Châu kiểm tra hiện trường, thu thập thông tin, tiến hành lấy mẫu nước, mẫu cá phân tích nhanh.
 |
| Lồng nuôi cá của gia đình ông Thành có khoảng 1,5 tấn cá đã chết trong 2 ngày 17 và 18. |
Đoàn kiểm tra cũng nhận định: Vào thời điểm trên, nước sông Bùng có màu đỏ đục, nhiều cặn và có mùi tanh. Trên sông có hiện tượng cá chết bị cuốn theo dòng nước chảy, các loại cá chết là cá chép, cá diếc (sống ở tầng đáy), cá rô phi và một số loại cá sông khác...
Sau khi lấy mẫu nước và phân tích nhanh, kết quả cho thấy, chỉ số nồng độ ôxi hòa tan trong nước (DO) tại lồng bè nuôi cá của ông Chu Văn Thanh là 0,2 (mg/l) thấp hơn nhiều so với giá trị giới hạn tối thiểu cho phép tại QCVN 08:2015 đối với nước mặt dùng cho mục đích tưới tiêu thủy lợi (quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước mặt, cột B1 là ≥ 4 (mg/l)).
Chỉ số DO đo được tại một số điểm khác ở vùng cá chết trên sông Bùng kết quả là 0,3 (mg/l), cũng rất thấp so với giá trị giới hạn tối thiểu cho phép của QCVN 08:2015.
Qua kết quả phân tích, Chi cục Bảo vệ Môi trường kết luận, nước mặt tại sông Bùng tại thời điểm xác minh đã bị ô nhiễm, không đạt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước mặt dùng cho mục đích tưới tiêu, thủy lợi. Nguyên nhân cá chết hàng loạt theo nhận đinh ban đầu là do nồng độ ôxi hòa tan trong nước giảm, thấp hơn so với giới hạn.
Cũng theo Chi cục Bảo vệ Môi trường, nguyên nhân làm giảm nồng độ ôxi hòa tan trong nước là do trong quá trình gặt lúa hai bên bờ sông Bùng có rất nhiều gốc rơm rạ ngập úng trong nước.
Sau khi có trận mưa lớn thì toàn bộ nước từ các đồng ruộng đã chảy xuống sông và có màu đỏ đục cuốn theo lượng phân gia súc, gia cầm và nhiều chất hữu cơ đang trong quá trình phân hủy gây nên hiện tượng nước sông chuyển thành màu đỏ, nhiều cặn. Mưa lớn trong giai đoạn vừa qua cùng với nước chứa nhiều chất hữu cơ đang phân hủy đã làm giảm nồng độ ô xi hòa tan trong nước.
Khi xảy ra hiện tượng cá chết, một số hộ dân đặt ra nghi vấn do do nhà máy sắn Yên Thành (đóng ở vị trí phía đầu nguồn sông Bùng) xả thải. Tuy nhiên, qua kiểm tra, lấy mẫu nước tại điểm xả của nhà máy sắn Yên Thành để phân tích, kết quả chỉ số DO là 16 (mg/l), chỉ số này đạt yêu cầu tối thiểu so với QCVN 08:2015.
Mặc khác, giai đoạn này nhà máy không hoạt động, không xả nước thải sản xuất ra môi trường. Do đó, chưa có đủ thông tin, cơ sở để xác định nguyên nhân cá chết do nhà máy sắn Yên Thành xả thải.
