Việc này được đại diện ngành y tế tỉnh xác nhận và lý giải đây không phải nhằm thoái thác trách nhiệm mà là để có cơ sở báo cáo với cấp trên rằng các bản cam kết này thực hiện trong các đợt tiêm chủng mở rộng từ đầu năm 2020, không phải trong đợt tiêm chủng phòng bệnh bạch hầu gần đây...
Việc tiêm chủng phòng bệnh là trách nhiệm của mỗi cá nhân với chính bản thân mình, người thân trong gia đình cũng như với cả cộng đồng. Vậy nhưng, qua sự việc xảy ra ở Đắk Nông cho thấy, chỉ có trách nhiệm của cơ quan chức năng thôi chưa đủ. Cái quan trọng chính là ý thức của mỗi người dân và cách thức tuyên truyền, vận động.
Những lý giải, nhưng đồng thời cũng là tâm tư, giãi bày của những người "trong cuộc" từ sở cho đến địa phương đã phần nào nói lên khó khăn trong việc tiêm chủng. Theo Trạm trưởng Trạm y tế xã Quảng Hòa thì bởi đã thực hiện các biện pháp thuyết phục nhưng người dân một mực khước từ, cán bộ y tế đành phải lập các bản cam kết như vậy để báo cáo cấp trên về việc đã đến vận động nhưng thất bại. Đây chỉ là những trường hợp cá biệt, ở những cụm dân cư xa xôi, vận động nhiều lần không được…
Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Đắk Glong cũng cho rằng, đó là những trường hợp bất khả kháng, không thể làm khác. Ông lý giải thêm: Không vận động được người dân tiêm chủng đã là thất bại nhưng nếu nhìn từ trên với yêu cầu tỷ lệ tiêm chủng đạt trên 90% sẽ khó thông cảm cho tuyến cơ sở. Đã tổ chức tiêm mà tỷ lệ không đạt sẽ bị phê bình, kiểm điểm hoặc kỷ luật nên các cán bộ thôn và cơ sở mới nghĩ ra các bản cam kết này để làm bằng chứng. Thực tế, chúng tôi không khuyến khích và không hề mong muốn phải làm những bản cam kết như vậy.
Quả thực, những bản cam kết này là ngoài mong muốn. Và những khó khăn trong việc triển khai tiêm chủng nói chung không chỉ của riêng Đắk Nông. Còn nhớ hồi đầu năm 2019, Trưởng khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm, Trung tâm Y tế dự phòng TP Hồ Chí Minh từng phát biểu về việc tiêm phòng sởi rằng quy định trẻ đến tuổi tiêm chủng phải đi tiêm phòng đầy đủ, nhưng lại không có chế tài để xử lý hành vi không đưa trẻ đi tiêm chủng. Chính vì vậy, nếu phụ huynh kiên quyết từ chối, sẽ rất khó tiêm cho trẻ. Do đó, cần có chế tài quy định rõ vấn đề này mới nâng cao được tỷ lệ tiêm chủng, tránh nguy cơ dịch bệnh bùng phát...
Cam kết là chính thức cam đoan làm đúng những gì đã hứa. Cam kết trong lĩnh vực y tế nói chung đã được quy định cụ thể tại Điều 61, Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2009. Vậy nhưng, những bản cam kết ở Đắk Nông - dù chỉ là những trường hợp cá biệt, ở những cụm dân cư xa xôi, vận động nhiều lần không được… cũng dễ gây suy diễn. Ở chừng mực nhất định, việc có những bản cam kết này - dù chỉ để báo cáo cũng thể hiện việc các cơ quan chức năng, các cán bộ ở cơ sở chưa làm tốt, làm tròn trách nhiệm của mình.
Có câu "mưa dầm thấm lâu" - khi người dân chưa hiểu, chưa tin, chưa làm theo thì phải làm cho dân hiểu, dân tin, dân làm theo hơn là làm một bản cam kết.
