Ngày 15/1, TAND TP.HCM đã mở phiên sơ thẩm xét xử vụ kiện hành chính giữa nguyên đơn là bà Lê Thị Mỹ Hạnh (ngụ quận 3, TP.HCM) và người bị kiện là UBND TP.HCM.
Theo đó, HĐXX tuyên chấp nhận một phần nội dung đơn khởi kiện, tuyên hủy một quyết định của UBND về việc thu hồi hơn 600 m2 diện tích tầng trệt căn nhà 110 Cao Thắng do bà Hạnh đứng tên sở hữu.
Theo đơn kiện của bà Lê Thị Mỹ Hạnh, căn nhà 110 đường Cao Thắng, quận 3 (TP.HCM) do cha mẹ bà tạo dựng từ trước 1975. Sau đó, cha bà Hạnh là ông Tư đi lấy vợ khác. Năm 1991, tại phòng công chứng số 1 (Sở Tư pháp TP.HCM) ông Tư đã làm giấy giao toàn bộ ngôi nhà cho vợ là bà Đào (tức mẹ bà Hạnh).
Sau khi được ông Tư giao nhà, bà Đào đã tiến hành làm thủ tục công nhận quyền sở hữu với căn nhà trên. Cũng trong năm 1991, bà Đào đã lập di chúc hợp pháp để lại toàn bộ căn nhà là tài sản riêng cho con gái là bà Hạnh rồi qua đời.
Năm 1996, bà Hạnh đã đi làm thủ tục thừa kế căn nhà và đứng tên quyền sở hữu nhà và được nhà nước cấp giấy tờ hợp lệ và bà đã đi xin giấy phép xây dựng căn nhà như hiện nay.
Trên cơ sở quyết định năm 1995, ngày 5/6/2012 UBND TP ra quyết định số 2928 về việc thu hồi tầng trệt căn nhà của bà Hạnh. Sở Xây dựng ban hành văn bản số 7228 về việc cưỡng chế thu hồi tầng trệt nhà 110 Cao Thắng để thực hiện quyết định của UBND TP.HCM.Ngày 22/12/1995, UBND TP.HCM ra quyết định 69623 về việc xác lập quyền sở hữu nhà nước với phần trệt căn nhà số 110 Cao Thắng (phường 4, quận 3, TP.HCM) thuộc diện cải tạo.
Không đồng tình với quyết định trên, bà Hạnh khởi kiện ra tòa đề nghị TAND TP.HCM tuyên hủy quyết định 69623 ngày 22/12/1995 và quyết định 2928 ngày 5/6/2012 của UBND TP.HCM. Ngoài ra, phía nguyên đơn cũng đề nghị tòa tuyên hủy luôn văn bản số 7228 của Sở Xây dựng TP.HCM.
Vụ kiện đã từng được đưa ra xét xử nhiều lần nhưng sau đó đều phải tạm hoãn. Tại các phiên tòa, phía bà Hạnh cho rằng quyết định năm 1995 chỉ có bản phô tô trong hồ sơ thậm chí có bản không có số ban hành.
Trước quan điểm trên của nguyên đơn, đại diện UBND TP.HCM trưng ra bản chính quyết định này nhưng chữ ký của người ban hành trong văn bản lại là chữ phô tô. Từ đó, bà Hạnh cho rằng quyết định trên không có giá trị pháp lý.
Sau khi xem xét, HĐXX nhận thấy theo Điều 4 của quyết định 297 quy định đối với nhà ở tuy thuộc diện cải tạo nhưng tính đến ngày 1/7/1991, nhà nước không tiến hành các thủ tục quản lý hoặc bố trí sử dụng thì nhà nước công nhận quyền sở hữu cho chủ nhà.
Tại thời điểm ra quyết định, UBND TP.HCM chưa tiến hành các thủ tục quản lý hoặc bố trí sử dụng nhưng vẫn đưa căn nhà vào diện cải tạo là chưa đúng. Từ đó, HĐXX cho rằng quyết định trên đã áp dụng không đúng quy phạm pháp luật.
Ngoài ra, phần đất tầng trệt và tầng lửng, tầng 1, tầng 2 là một khối thống nhất của căn nhà. Trong đó quyết định thu hồi diện tích tầng trệt của UBND TP.HCM chưa xem xét, giải quyết triệt để các vấn đề liên quan như nếu thu hồi tầng trệt thì giải quyết phần diện tích đất lối đi chung và một số vấn đề liên quan được giải quyết ra sao? Nếu thu hồi tầng trệt, các hộ sống ở tầng lửng và các tầng trên đi lên bằng cách nào trong khi gia đình bà Hạnh không còn một lối đi nào khác?
Quyết định trên của UBND TP.HCM đã vi phạm đến quyền sở hữu về lối đi chung của cá nhân được pháp luật bảo vệ. Ngoài ra, một số vấn đề khác liên quan đến việc xác lập quyền sở hữu, người liên quan đối với căn nhà trên cũng chưa được xem xét đầy đủ. Cần giải quyết triệt để các vấn đề trên sau đó mới thu hồi diện tích tầng trệt căn nhà 110 Cao Thắng mới đúng theo quy định của pháp luật.
Từ đó, HĐXX chấp nhận yêu cầu của bà Nguyễn Thị Mỹ Hạnh, tuyên hủy quyết định 2928 ngày 5/6/2012 của UBND TP.HCM về việc thu hồi hơn 600 m2 diện tích tầng trệt căn nhà 110 Cao Thắng.
Đối với yêu cầu tuyên hủy quyết định số 69623 ngày 22/12/1995, HĐXX cho biết đã hết thời hiệu khởi kiện nên không có cơ sở xem xét. HĐXX sẽ kiến nghị UBND TP.HCM và các cơ quan hữu quan xem xét lại tính xác thực và một số vấn đề liên quan đến quyết định này.
