Cho đến khi xét nghiệm lại, anh ngỡ ngàng: Cái án tử trong suốt hơn 10 năm qua, chỉ là một sự nhầm lẫn.
Đem đơn đi kiện, sau 9 lần làm việc, ngày 21/10/2016 anh Hoàng Khắc Sửu (SN 1973), trú tại phường Nghi Thu, Cửa Lò, Nghệ An đã được Trung tâm y tế Nghệ An bồi thường 50 triệu đồng.
Không ai muốn nhận tôi vào làm việc
Ngày anh Hoàng Khắc Sửu được đặc xá, mãn tù trước thời hạn vào tháng 9/2013, trở về quê là ngôi nhà cũ nát chẳng thay đổi gì so với cách đó hàng chục năm.
Đẩy cửa bước vào, là di ảnh mẹ. Người mẹ già đằng đẵng ngóng con năm này qua năm khác, cuối cùng đã ra đi trước khi anh trở về 6 tháng. Nhắc lại thời gian ấy, anh Sửu lại rơm rớm nước mắt.
Nhưng đó chưa phải là tất cả. Bản án tù đã được trả, nhưng bản án tử “nhiễm HIV” vẫn lơ lửng trên đầu, mà chịu đựng nó, nghĩa là anh từng ngày phải đối diện với sự xa lánh, dị nghị của mọi người xung quanh.
Hơn 40 tuổi, với 2 bàn tay trắng, đi xin việc làm ở đâu, người ta nghe nhắc đến HIV là lắc đầu chối thẳng thừng. Anh làm đủ thứ nghề, chỉ cần có ai thuê là anh nhận, chật vật kiếm sống mưu sinh.
Nguyên nhân tại sao mình mắc căn bệnh thế kỷ, là một dấu hỏi lớn đối với anh Sửu. Anh chỉ biết rằng, năm 2003, trong thời gian thụ án tại trại giam số 3 - Bộ Công an về tội giết người, anh được đưa đi xét nghiệm máu tại Trung tâm Y tế dự phòng Nghệ An. Kết luật trả về: anh nhiễm HIV.
“Tôi suy sụp vô cùng, tôi đâu có hút chích gì tại sao lại mắc bệnh “ết” được. Nhưng nếu y bác sĩ đã xét nghiệp như rứa thì phải nghe thôi. Tôi thấy đời mình coi như xong rồi, nhiều lúc nghĩ quẩn, nhưng nghĩ đến gia đình, người thân, hơn nữa ai mà chẳng muốn sống, chưa chết nên mình cứ phải sống đã”.
Thời điểm ấy, số phận đã mỉm cười với anh khi anh tìm cho mình được người phụ nữ để gắn bỏ yêu thương, chia sẻ trong đời, đó là chị Nguyễn Thị Hải (SN1975, xã Nghi Khánh, Cửa Lò, Nghệ An). Nghe anh “thú nhận” mình mắc căn bệnh thế kỷ, nhưng chị Hải vẫn quyết tâm vượt qua sự phản đối của gia đình để đến với anh.
Ra tù anh vẫn mang “mã số”, chịu sự quản lý, chăm sóc của Trạm y tế phường Nghi Thu theo diện đối tượng nhiễm HIV. Lạ một điều, mặc dù kết quả nhiễm HIV nhưng qua bao nhiêu năm, anh Sửu vẫn mạnh khỏe bình thường, không có dấu hiệu sụt giảm nào đáng kể.
Trạm trưởng Trạm Y tế Nghi Thu, thị xã Cửa Lò khuyên anh Sửu đi kiểm tra lại. Cuối năm 2014, anh Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS kiểm tra và được kết luận “âm tính với HIV”.
Quá ngỡ ngàng, không biết nên mừng hay lo, anh tiếp tục đi kiểm tra tại Bệnh viện Đa khoa Nghệ An sau đó cũng cho kết quả tương tự.
Cầm kết quả trên tay “Tôi mừng phát khóc, tôi là người khỏe mạnh bình thường, không hề bị nhiễm HIV, tôi sẽ không phải chết vì căn bệnh đó. Vợ con tôi sẽ không bị mang tiếng vì nữa”. Nhưng rồi cũng ngay tại thời điểm đó, anh nghĩ lại tất cả những gì mà mình và người thân trong gia đình phải chịu đựng, khi mang cái án oan chết người.
Phải có người chịu trách nhiệm về tất cả những tổn hại về tinh thần, danh dự và cả vật chất của mình, anh bắt đầu hành trình khiếu nại Sở Y tế Nghệ An để được giải oan.
 |
| Luật sư Trọng Hải (áo xanh) tặng hoa chúc mừng anh Sửu sau khi vụ việc được giải quyết (ảnh T.Hoài) |
Án oan 10 năm, và 50 triệu bồi thường
Cho rằng sai lầm trong kết luận của cơ quan có liên quan đã gây ảnh hưởng đến tinh thần, sức khỏe, danh dự của bản thân và gia đình, anh Sửu đã có đơn khiếu nại gửi Sở Y tế Nghệ An, yêu cầu bồi thường tổng số tiền hơn 773 triệu đồng.
Trong buổi làm việc giữa các bên vào ngày 1/4/2015, Sở Y tế Nghệ An đã thừa nhận kết luận anh Sửu nhiễm HIV là sai. Tuy nhiên, cho rằng sự việc đã diễn ra quá lâu, những người liên quan trực tiếp đến công tác xét nghiệm đã già, nghỉ hưu hoặc chuyển công tác; trang thiết bị, kỹ thuật phục vụ cho việc xét nghiệm… vào thời điểm đó chưa đáp ứng được yêu cầu công việc nên Sở Y tế Nghệ An không quy được trách nhiệm cho ai.
Sau đó, Sở Y tế Nghệ An đã có Quyết định giải quyết khiếu nại tố cáo số 995, đề nghị Trung tâm y tế dự phòng tỉnh bồi thường cho anh Hoàng Khắc Sửu hơn 2,2 triệu đồng tiền xét nghiệm, tiền thuê xe đi lại. Số tiền còn lại do không có căn cứ xác đáng nên không chấp nhận bồi thường theo yêu cầu của anh Hoàng Khắc Sửu.
Sở Y tế Nghệ An cũng xóa tên anh Hoàng Khắc Sửu trong danh sách quản lý đối tượng nhiễm HIV tại địa phương, đồng thời phát thông báo vụ việc về tận khu dân cư để “minh oan”
Không đồng ý với mức bồi thường 2,2 triệu đồng cho án oan 10 năm trời, anh Hoàng Khắc Sửu đã gửi đơn đến TAND TP Vinh nhờ pháp luật phân xử.
Văn phòng luật sư Trọng Hải và cộng sự cũng đã trợ giúp pháp lý miễn phí cho anh Sửu trong quá trình anh khởi kiện Trung tâm y tế dự phòng Nghệ An.
Số tiền bồi thường thiệt hại do kết quả xét nghiệm nhầm lẫn ảnh hưởng đến danh dự, nhân phẩm và nguồn thu nhập thực tế anh Sửu đề nghị Trung tâm y tế dự phòng tỉnh Nghệ An bồi thường là hơn 341 triệu đồng.
Ngày 21/10, tại buổi làm việc thứ 9 với anh Hoàng Khắc Sửu, trước sự chứng kiến của bà Nguyễn Thị Thanh Nga - Thẩm phán TAND TP Vinh (Nghệ An) và Văn phòng luật sư Trọng Hải và cộng sự - đơn vị trợ giúp pháp lý miễn phí cho anh Sửu, Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh Nghệ An đã đồng ý hỗ trợ anh Sửu 50 triệu đồng.
“Kết quả của việc thỏa thuận theo thiện chí của anh Sửu để kết thúc vụ việc vì đã quá mệt mỏi với nhiều lần làm việc, chứ đây không phải là giá trị kết luận.
Về danh dự của anh Sửu thì đại diện của cơ quan y tế đã về tận nơi cư trú và tổ chức buổi xin lỗi công khai”, luật sư Nguyễn Trọng Hải – Văn phòng luật sư Trọng Hải và cộng sự thông tin.
Sau khi đồng ý với mức hỗ trợ của Trung tâm y tế dự phòng tỉnh Nghệ An, anh Hoàng Khắc Sửu cũng đã có đơn đề nghị rút đơn khởi kiện đơn vị này. Bà Nguyễn Thị Thanh Nga – Thẩm phán TAND TP Vinh cho biết, sau khi các đương sự thỏa thuận, nguyên đơn rút đơn khởi kiện, TAND TP Vinh sẽ đình chỉ giải quyết vụ việc theo quy định.
Kết thúc ngày tháng dài mệt mỏi, với những gánh nặng đã trút bỏ, hi vọng từ đây anh Sửu sẽ thực sự làm lại cuộc đời phía trước.
