Chuyện dậy thì sớm vô tình đẩy trẻ vào tình thế dở khóc dở cười, khi tâm lý, cảm xúc và suy nghĩ đều chưa sẵn sàng cho những thay đổi trên cơ thể.
Tìm hiểu những nguyên nhân khiến trẻ dậy thì sớm sẽ giúp bố mẹ đỡ khó khăn hơn khi đồng hành cùng con đối mặt với vấn đề tế nhị này.
1. Thừa cân và béo phì
Đây là một trong những nguyên nhân chính khiến trẻ dậy thì sớm. Nếu biểu đồ tăng trưởng của trẻ có sự khác biệt về chiều cao, trọng lượng,... thì đây là dấu hiệu lo lắng đầu tiên, vì trẻ có thể sẽ bị thừa cân béo phì.
Cần theo dõi chỉ số cơ thể BMI của trẻ, nếu trẻ béo phì sẽ dẫn đến những thay đổi nội tiết tố và dẫn đến dậy thì sớm. Các mô mỡ thừa trong cơ thể có thể làm thay đổi lượng estrogen, insulin và leptin khiến tuổi dậy thì đến sớm hơn.
Khuyến khích trẻ hoạt động ngoài trời nhiều hơn, hạn chế ăn đồ ngọt và uống các loại đồ uống có ga để giảm thiểu nguy cơ béo phì.
2. Các hóa chất trong môi trường sống
BPA - hóa chất được tìm thấy trong các hộp nhựa, bình nước và một số đồ gia dụng bằng nhựa khác có thể ngấm vào thức ăn và gây hại cho cơ thể. Trên thực tế, có những nghiên cứu chỉ ra rằng tiếp xúc với chất BPA là một trong những lý do gây dậy thì sớm ở bé gái.
Ngoài ra chất phthalates – chất có trong mỹ phẩm, keo xịt tóc và khử mùi cũng khiến ngực bé gái phát triển sớm hơn.
|
|
| Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ gái dậy thì và phát dục sớm khiến cha mẹ lo lắng cho sự an toàn của trẻ. |
3. Ăn vặt quá nhiều
Đồ ăn vặt là một trong những nguyên nhân chính gây ra bệnh béo phì ở trẻ em. Hàm lượng chất béo động vật cao sẽ làm tăng yếu tố tăng trưởng giống insulin hoặc IGF-1, dẫn đến dậy thì sớm. Từ 3-7 tuổi trẻ có xu hướng hấp thụ nhiều mỡ động vật.
Nên cân bằng dinh dưỡng cho trẻ, ăn nhiều rau xanh và hoa quả tươi, hạn chế ăn vặt, bổ sung protein từ thịt nạc, cá, trứng, sữa.
4. Thay đổi hormone
Trẻ sống trong xã hội hỗn loạn, bon chen, chứng kiến nhiều cảnh bạo lực, não bộ sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực, đặc biệt là tuyến yên. Tuyến yên sẽ tiết nhiều hơn gonadotropin –kích thích tinh hoàn hay buồng trứng sản xuất hormone giới tính, cụ thể là testosterone và estrogen, gây ra hiện tượng dậy thì sớm.
5. Suy dinh dưỡng
Trẻ béo phì dễ bị dậy thì sớm, và kể cả trẻ bị suy dinh dưỡng cũng vậy. Vì chế độ dinh dưỡng không cân bằng sẽ làm gián đoạn chu kỳ nội tiết tố - một trong những nguyên nhân gây ra dậy thì sớm ở trẻ.
Cha mẹ cần làm gì khi con dậy thì sớm?
Khi thấy con có những dấu hiệu dậy thì sớm, việc đầu tiên bố mẹ cần làm là đưa con đi khám để tìm nguyên nhân. Như đã nói ở trên, nếu dậy thì sớm ở trẻ do những yếu tố bệnh lý như u nang buồng trứng, tuyến thượng thận có vấn đề hoặc có vấn đề ở não... thì trẻ cần được điều trị, thậm chí cần phẫu thuật nếu cần thiết.
Nếu dậy thì sớm ở trẻ do những tác nhân bên ngoài hay do lượng hormon cao hơn mức bình thường, trẻ có thể sẽ được các bác sĩ can thiệp để kìm hãm bớt việc tăng tiết quá nhiều hormon sinh dục.
Khi con dậy thì sớm, cha mẹ cần lưu ý và đưa con đi khám, bởi trẻ dậy thì sớm thường lớn vọt so với các bạn cùng tuổi, nhưng sau vài năm trẻ ngừng phát triển và có thể không đạt chiều cao tối đa của người trưởng thành. Chẩn đoán và điều trị sớm có thể đưa tốc độ tăng trưởng của trẻ trở lại nhịp điệu thích hợp.
Vấn đề tâm sinh lý của trẻ trong giai đoạn này, cha mẹ cần chú ý điều gì?
Cha mẹ cần chú ý đến tâm sinh lý của trẻ khi trẻ dậy thì sớm. Khi trẻ dậy thì sớm thường có hai trạng thái tâm lý ở trẻ đó là hoảng sợ, bất an trước những biến đổi của cơ thể mà chúng không thể kiểm soát hoặc che giấu được.
Trong khi đó có trẻ lại quá vô tư và chưa ý thức được về sự thay đổi của cơ thể cũng như cách chăm sóc cơ thể khi dậy thì.Vì vậy, cha mẹ cần chia sẻ, giải thích cho con hiểu và tâm sự với con như một người bạn, giúp con vượt qua sự khủng hoảng tâm lý.
Với trẻ gái
Khi bé gái dậy thì sớm, cần chuẩn bị tâm lý và giải thích cho bé hiểu, tránh để bé tự ti, sống thu mình lại, ngại giao tiếp vì thấy sự phát triển của mình khác hẳn với các bạn khác.
Trẻ dậy thì sớm nên chưa nhận thức được rõ vấn đề giới tính, vì vậy cha mẹ cần chú ý và hướng dẫn con vệ sinh hàng ngày, vệ sinh kinh nguyệt đúng cách, tránh tình trạng viêm nhiễm âm đạo.
Với bé gái, cần theo dõi kinh nguyệt của con chặt chẽ, nếu bé gái bị ra huyết nhiều, cần đưa bé đến bệnh viện để khám và điều trị vì tình trạng này sẽ làm trẻ mệt mỏi, thiếu máu.
Trong giai đoạn này, trẻ phát triển về sinh lý nhưng về tâm lý chưa thực sự phát triển đầy đủ, vì thế các bà mẹ cần giáo dục giới tính để trẻ biết cách tránh bị xâm hại tình dục.
Với trẻ trai
Khi trẻ trai dậy thì sớm, cha mẹ cần giải thích cho con hiểu. Đặc biệt tránh việc để con trai quá tò mò về giới tính gây phân tán, ảnh hưởng đến học tập. Và khi trẻ dậy thì sớm, nếu có hiện tượng xuất tinh, cần chú ý đến trẻ để phòng trường hợp trẻ thủ dâm sớm.
Cũng có trường hợp trẻ trai dậy thì sớm gây tâm lý bất an, hoảng sợ, thậm chí có trẻ còn dễ nổi cáu, gây gổ với bạn bè. Vì vậy, cha mẹ cần đặc biệt chú ý tới trẻ trong giai đoạn này.
